Kết quả ở Iowa tuần trước là một chiến thắng dành cho Donald Trump, nhưng đồng thời những rắc rối pháp lý đang diễn ra của Donald Trump là một trong những gánh nặng lớn nhất của ông ta trong cuộc tái đấu với Joe Biden.
Gần một phần ba số người tham gia cuộc họp kín của Đảng Cộng hòa nói với những người thăm dò ý kiến rằng Trump sẽ không “phù hợp” cho chức vụ tổng thống nếu ông ta bị kết tội – điều này cho thấy chỉ với một bản kết án nếu xảy ra, có thể sẽ hủy hoại cơ hội tổng tuyển cử của Trump.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Chẳng hạn, một số người trong số này tin rằng Trump thực sự sẽ không có khả năng giữ chức tổng thống nếu bị kết tội – vì ông ấy sẽ ngay lập tức bị tống vào tù hoặc bị loại khỏi cuộc tranh cử.
Nhưng điều rõ ràng là một số câu hỏi còn sót lại tại phòng xử án hiện cũng là những câu hỏi bầu cử thiết yếu: Khi nào những phiên tòa xét xử Trump sẽ diễn ra? Và liệu bồi thẩm đoàn có thể đưa ra phán quyết trước tháng 11 này không?
Các câu trả lời rất quan trọng để hiểu chiến dịch năm 2024 cuối cùng có thể diễn ra như thế nào. Trong năm nay, các công tố viên liên bang và tiểu bang, luật sư bào chữa và thẩm phán – bao gồm cả Tòa án Tối cao – sẽ phải hành động trong bối cảnh lịch trình chính trị không phù hợp.
Đây là dòng thời gian thực sự cho các phiên tòa xét xử hình sự của Trump.
Trong số tất cả các phiên tòa xét xử Trump, vụ án ngày 6 tháng 1 là quan trọng nhất.
Vì cả lý do chính trị và pháp lý, vụ án quan trọng nhất là việc Bộ Tư pháp truy tố nỗ lực lật ngược cuộc bầu cử năm 2020 của Trump.
Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy rằng việc Trump bị kết án hình sự, đặc biệt là tội lật đổ bầu cử, cuối cùng có thể nhấn chìm nỗ lực tái tranh cử của ông ta kể cả khi ông ta đang là ứng cử viên chính thức của Đảng Cộng hòa. Đây là việc chưa từng xảy ra, vì vậy không có cách nào để biết chắc chắn những con số này đáng tin cậy hay chính xác đến mức nào, nhưng tại thời điểm này, phiên tòa ở Washington đang đe dọa thực sự đến chiến dịch tranh cử của Trump.
Từ góc độ pháp lý, ba vụ án hình sự đang chờ giIả quyết khác chống lại Trump – ở Manhattan, Florida và Georgia nhưng sẽ không gây ra mối đe dọa lớn bằng vụ 6 tháng 1.
Điều đó một phần là do các công tố viên liên bang sẵn sàng phục tùng Bộ Tư pháp và công tố viên đặc biệt Jack Smith. Thật vậy, tại Manhattan, Biện lý quận Alvin Bragg đã cho biết rằng ông có thể dời ngày xét xử, hiện được ấn định ngày 25 tháng 3, để không xung đột với cơ quan công tố liên bang.
Tại Florida, chủ tọa phiên tòa liên bang, người được Trump bổ nhiệm tên là Aileen Cannon, dường như đã sẵn sàng kéo dài phiên tòa liên quan đến việc Trump ăn cắp các tài liệu mật và bị cáo buộc cản trở cuộc điều tra của chính phủ trước cuộc bầu cử. Và tại Georgia, mục tiêu của Biện lý Quận Fulton, Fani Willis trong phiên tòa xét xử vào tháng 8 về nỗ lực của Trump nhằm lật ngược kết quả bầu cử năm 2020 của Georgia gần như chắc chắn là không thực tế, khó có thể xảy ra phiên xét xử – khi những cáo buộc về hành vi không đúng đắn được đưa ra chống lại Fani Willis có thể khiến vụ việc bị đảo ngược.
Đối với phiên tòa hình sự liên bang ở Washington, về mặt kỹ thuật vẫn được ấn định vào ngày 4 tháng 3, nhưng các thủ tục tố tụng trước khi xét xử đã được hoãn lại trong khi Trump theo đuổi nỗ lực bác bỏ vụ án dựa trên lý thuyết rằng ông ta không thể bị truy tố hình sự trong vụ án và thẩm phán gần đây đã thừa nhận rằng, ngày này gần như chắc chắn sẽ phải dời lại. Một hội đồng thẩm phán tại Tòa phúc thẩm DC đã nghe tranh luận bằng miệng về vấn đề này vào đầu tháng này, nhưng không rõ khi nào họ sẽ đưa ra phán quyết. Sau khi họ làm như vậy, Trump có thể yêu cầu một buổi điều trần trước toàn thể tòa án và sau đó kháng cáo lên chính Tòa án Tối cao.
Và từ đây, Tòa án tối cao là nơi có thể thúc đẩy sự chậm trễ kéo dài ra đến sau bầu cử.
Nếu Tòa án Tối cao tiếp nhận kháng cáo, không rõ các thẩm phán sẽ mất bao lâu để giải quyết vấn đề. Tháng 12 năm ngoái, công tố viên đặc biệt Jack Smith đã cố gắng vượt qua Tòa phúc thẩm DC để lên thẳng Tòa án tối cao, nhưng cuối cùng các thẩm phán đã từ chối thụ lý vụ án vào thời điểm đó. Nhưng Tòa án Tối cao đã đồng ý nghe các tranh luận vào ngày 8 tháng 2 về một vụ kiện khác của Trump tại Colorado với câu hỏi: Liệu Trump có thể bị loại khỏi tư cách tranh cử theo Tu chính án thứ 14 hay không vì ông ta đã tham gia vào một “cuộc nổi dậy” vào ngày 6 tháng 1, nhưng giới chuyên gia pháp lý đã đánh giá vấn đề rằng sẽ không có khả năng Trump sẽ bị loại khỏi cuộc bỏ phiếu.
Nhóm của Jack Smith chỉ ra rằng mục tiêu của họ là yêu cầu Tòa án Tối cao xét xử vụ việc và đưa ra ý kiến trong nhiệm kỳ hiện tại. Nhiệm kỳ hiện tại có thể sẽ kết thúc vào cuối tháng 6 hoặc đầu tháng 7, điều đó sẽ dẫn đến hai điều. Đầu tiên, các thẩm phán sẽ phải sẵn sàng đáp ứng mốc thời gian này. Và thứ hai, có thể sẽ cần phải có một số cuộc họp ngắn và tranh luận nhanh trước tòa – tất cả đều hoàn toàn khả thi do tính chất của vấn đề cũng như ý nghĩa hiến pháp và chính trị của nó. Trên thực tế, bất kỳ nỗ lực rõ ràng nào của các thẩm phán bảo thủ của Tòa án Tối cao nhằm làm chậm quá trình tố tụng có thể sẽ dẫn đến những lời chỉ trích đáng kể và xứng đáng vào thời điểm mà vị thế công khai của tòa án vẫn bấp bênh hơn bao giờ hết.
Nếu Trump cuối cùng thua cuộc trong nỗ lực giành quyền miễn trừ, vụ án có thể nhanh chóng quay trở lại tòa sơ thẩm để tiếp tục các thủ tục sơ thẩm và xét xử.
Việc ấn định ngày xét xử tại các tòa án liên bang được điều chỉnh bởi một đạo luật gọi là Đạo luật xét xử nhanh, trong đó yêu cầu các thẩm phán xác định liệu bất kỳ sự trì hoãn nào trước khi xét xử có phục vụ “mục đích công lý” và “cao hơn lợi ích tốt nhất của công chúng và bị cáo trong một phiên tòa hay không”.
Đây là trường hợp hết sức quan trọng liên quan đến nền dân chủ nước nhà, nên công chúng Mỹ bày tỏ sự quan tâm sâu sắc đến một phiên tòa nhanh chóng. Qua một cuộc thăm dò của Ipsos, có 61% số người được hỏi cho biết phiên tòa ở Washington nên diễn ra trước cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11.
Có bốn tháng trọn vẹn từ cuối tháng 6, khi Tòa án Tối cao kết thúc nhiệm kỳ, cho đến Ngày bầu cử vào ngày 5 tháng 11. Trên lý thuyết, đó là quá đủ thời gian để phiên tòa diễn ra. Nhóm của Jack Smith cho biết họ dự đoán vụ kiện chống lại Trump sẽ mất từ bốn đến sáu tuần.
Một phiên tòa ở Washington trong giai đoạn mùa hè hoặc mùa thu năm nay cũng sẽ phải đối mặt với một số vấn đề nảy sinh từ lịch trình chính trị chồng chéo nhau. Chẳng hạn, đại hội của Đảng Cộng hòa dự kiến diễn ra vào ngày 15-18 tháng 7 tại Milwaukee. Trump có thể lập luận rằng ông ta phải có mặt trong tất cả các thủ tục của đại hội để bảo đảm được đề cử.
Sau đại hội, Trump cũng có thể lập luận rằng một phiên tòa trước cuộc tổng tuyển cử sẽ cản trở khả năng vận động chống lại Biden của ông ta. Nếu ông ta bị mắc kẹt trong phòng xử án ở Washington trong phiên tòa thường trực hơn một tháng, ông ta sẽ không thể đi khắp đất nước để thực hiện các sự kiện trực tiếp, xuất hiện tại các cuộc biểu tình chính trị ở các tiểu bang xung đột.
Chưa rõ thẩm phán Chutkan có quan tâm đến vấn đề lịch trình xét xử và chính trị bị chồng chéo nhau hay không. Nhưng bà trước đây đã từng lưu ý rằng, lịch chính trị của Trump là không liên quan và rằng “việc xét xử nhanh chóng có lợi ích cho xã hội”.
Bộ Tư pháp có một “quy tắc 60 ngày” bất thành văn , trong đó các công tố viên thường tránh thực hiện các bước quan trọng trong các vụ án hình sự có thể ảnh hưởng đến cuộc bầu cử – chẳng hạn như buộc tội một ứng cử viên – trong khoảng thời gian hai tháng trước Ngày bầu cử. Một chính sách bằng văn bản cũng quy định rõ rằng các công tố viên “không bao giờ được chọn thời điểm thực hiện bất kỳ hành động nào, bao gồm các bước điều tra, buộc tội hình sự hoặc tuyên bố, nhằm mục đích gây ảnh hưởng đến bất kỳ cuộc bầu cử nào hoặc nhằm mục đích tạo lợi thế hoặc bất lợi cho bất kỳ ứng cử viên hoặc chính trị gia nào”.
Tuy nhiên, điều này có thể không cứu được Trump vì hai lý do.
Đầu tiên, các chính sách bằng văn bản và bất thành văn không hề ngăn cản Bộ Tư pháp tiếp tục xét xử một vụ án đã được buộc tội trước cuộc bầu cử. Đó là trường hợp đặc biệt, như ở đây, Bộ Tư pháp có lập luận thuyết phục rằng mọi người thực sự có quyền biết kết quả của phiên tòa trước khi họ đi bỏ phiếu và có khả năng bầu lại bị cáo.
Thứ hai, các chính sách của Bộ Tư pháp không hạn chế thẩm phán Chutkan. Nếu cuối cùng bà ấy muốn đưa vụ việc ra xét xử vào bất kỳ thời điểm nào trong năm nay, thì bà ấy không cần sự cho phép của Bộ Tư pháp để làm điều đó một khi quyền tài phán được trao lại cho bà ấy.
Lời kết:
Tại thời điểm này, không có khả năng thực sự Trump sẽ bị bỏ tù trước tháng 11 nếu ông ta bị kết tội. Ngay cả sau khi bị kết án, quá trình tuyên án có thể sẽ mất vài tháng và với tư cách là một cựu tổng thống, Trump có thể sẽ được phép tại ngoại trong thời gian ông ta kháng cáo bản án sau khi tuyên án.
Nhưng có một khả năng rất thực tế và có nhiều khả năng xảy ra – rằng Trump sẽ hầu tòa ở Washington trước cuộc tổng tuyển cử. Nếu điều đó xảy ra, ông ta có thể sẽ bị kết án, và sau đó chúng ta sẽ tìm hiểu một cách nghiêm túc xem hậu quả chính trị thực sự đối với nỗ lực tái tranh cử của Trump là gì.
Đội ngũ pháp lý của Trump đang tập trung hết sức vào việc ngăn chặn điều này xảy ra, nhưng ngay cả khi Trump cố gắng trì hoãn tất cả các phiên tòa xét xử các vụ án hình sự đang chờ giải quyết của ông ấy cho đến sau cuộc bầu cử, thì các vấn đề pháp lý của ông ấy vẫn sẽ xuất hiện trước mắt và trung tâm trong suốt thời gian kết thúc chiến dịch tranh cử. Chiến dịch này sẽ được xem là một kiểu trưng cầu dân ý khác về những rắc rối pháp lý của Trump.
Kết quả hiện nay: Trump đã có một kết quả khá tốt ở Iowa, nhưng New Hampshire mới quan trọng hơn vì đây chính cuộc bầu cử sơ bộ đầu tiên của đảng Cộng hòa.
Trump đang tiến một bước gần hơn đến việc được đảng của mình đề cử cũng như cơ hội tái đấu với Biden trong cuộc tổng tuyển cử. Nhưng vẫn còn một chặng đường dài từ nay đến tháng 11, và việc Trump bị kết án/tuyên án chắc chắn sẽ ảnh hưởng thực sự đến con đường hoạn lộ của ông ta trong cuộc tổng tuyển cử 2024.
Việt Linh
https://www.nytimes.com/interactive/2024/01/23/us/politics/23trump-trials-schedule-delays.html