Ông Jim Hunt, cựu Thống đốc Đảng Dân chủ của bang North Carolina, người giữ chức vụ này bốn nhiệm kỳ và là một nhân vật có tầm ảnh hưởng lớn trong chính trường bang vào cuối thế kỷ 20, đồng thời góp phần thúc đẩy cải cách giáo dục công lập trên phạm vi toàn quốc, đã qua đời hôm thứ Năm ở tuổi 88, theo thông báo của con gái ông, Phó Thống đốc Rachel Hunt.
Ông Hunt — thường được xem là hình mẫu của “thống đốc giáo dục” hiện đại — đã phục vụ tổng cộng 16 năm trên cương vị thống đốc, một kỷ lục chưa từng có tại North Carolina. Thời kỳ cầm quyền của ông trùng với giai đoạn bang chuyển mình từ nền kinh tế dựa vào dệt may và thuốc lá sang công nghệ cao, mang lại cả cơ hội lẫn thách thức.
Văn phòng Phó Thống đốc Rachel Hunt cho biết ông Hunt ra đi thanh thản tại nhà riêng ở quận Wilson.
“Cha tôi đã cống hiến cả cuộc đời để phục vụ người dân North Carolina, với niềm tin rằng phụng sự công chúng phải mở rộng cơ hội, củng cố cộng đồng và luôn đặt con người lên hàng đầu,” bà Rachel Hunt nói trong thông cáo báo chí, gọi ông là “người cha yêu dấu và người anh hùng của tôi.”
Được xem là một nhà cải cách tiến bộ thân thiện với giới doanh nghiệp, ông Hunt là trụ cột của chính quyền bang và có ảnh hưởng sâu rộng trong phong trào cải cách giáo dục quốc gia từ cuối thế kỷ 20 sang đầu thế kỷ 21. Ông lần đầu đắc cử thống đốc năm 1976 và, sau khi hiến pháp bang được sửa đổi, trở thành thống đốc đầu tiên của North Carolina được bầu liên tiếp hai nhiệm kỳ bốn năm.
Joyce Naltchayan/AFP/Getty Images
Sau thất bại đầy cam go trong cuộc đua Thượng viện Mỹ năm 1984 trước biểu tượng Cộng hòa Jesse Helms, sự nghiệp chính trị của ông Hunt hồi sinh tám năm sau đó với nhiệm kỳ thống đốc thứ ba, rồi tái đắc cử vào năm 1996.
Rời nhiệm sở năm 2001, ông Hunt vẫn tích cực tham gia chính trường Đảng Dân chủ, chứng kiến và ủng hộ các học trò chính trị như cựu Thống đốc Roy Cooper và cố Thượng nghị sĩ Kay Hagan vươn lên những vị trí cao hơn. Ông vận động tranh cử cho Tổng thống Barack Obama năm 2012 và cho Hillary Clinton cùng Roy Cooper năm 2016.
“Tôi không thể nghĩ ra ai đã định hình những thành công gần đây của North Carolina nhiều như Thống đốc Jim Hunt,” Thống đốc đương nhiệm Josh Stein nói hôm thứ Năm. Còn ông Cooper gọi Hunt là “thống đốc vĩ đại nhất trong lịch sử North Carolina.”
Ngay cả khi đã ngoài 80 tuổi, ông Hunt vẫn kêu gọi các nhà lập pháp Cộng hòa tập trung đầu tư “những điều lớn lao” cho giáo dục công lập, thay vì tiếp tục cắt giảm thuế thu nhập.
Chuck Burton/AP/File
“Tôi tự hào về những gì chúng tôi đã làm cùng nhau,” ông Hunt nói trong một cuộc phỏng vấn năm 2017. “Nhưng tôi vẫn chưa hài lòng với hiện tại và quyết tâm tiếp tục đóng góp phần nhỏ bé của mình để giúp North Carolina tiếp tục thay đổi và tiến bộ — và tôi biết con đường chính là giáo dục.”
Kiên định xây dựng hệ thống giáo dục công lập
Ông Hunt dành gần như toàn bộ sự nghiệp để củng cố giáo dục công, luôn nhấn mạnh mối liên hệ giữa thành tích học tập và năng lực cạnh tranh trong nền kinh tế toàn cầu. Thập niên 1970, khi còn là phó thống đốc, ông hợp tác với Thống đốc Cộng hòa Jim Holshouser để đưa North Carolina trở thành bang đầu tiên triển khai mẫu giáo cả ngày.
Trong thập niên 1980, ông góp phần thành lập Hội đồng Quốc gia về Chuẩn mực Giảng dạy Chuyên nghiệp, đồng thời thúc đẩy kiểm tra tiêu chuẩn hóa trên toàn quốc để các bang có thể so sánh chất lượng giáo dục.
Trở lại cương vị thống đốc trong thập niên 1990, ông bảo trợ chương trình Smart Start cho giáo dục mầm non — được xem là mô hình kiểu mẫu toàn quốc — và vận động tăng lương giáo viên. Sau khi rời nhiệm sở, Hunt Institute có trụ sở tại Durham tiếp tục đào tạo các nhà lãnh đạo tương lai về chính sách giáo dục công.
“Nếu có một người chịu trách nhiệm tái thiết và cải cách giáo dục ở nước Mỹ, đặc biệt là tại miền Đông Nam và bắt đầu từ North Carolina, thì đó chính là Jim Hunt,” cựu Thống đốc bang Georgia Roy Barnes nói năm 2009. “Tác động từ sự lãnh đạo của ông Hunt sẽ còn được cảm nhận qua nhiều thế hệ.”
Từ nông trại thuốc lá đến đỉnh cao chính trường
Ông Hunt, tên đầy đủ James Baxter Hunt Jr., sinh ngày 16/5/1937 tại Greensboro, lớn lên trên trang trại thuốc lá và bò sữa của gia đình ở quận Wilson. Sau khi tốt nghiệp luật, ông cùng vợ là Carolyn và các con nhỏ sống hai năm tại Nepal, làm việc cho Quỹ Ford.
Ông thăng tiến nhanh trong chính trường Đảng Dân chủ: giữ chức chủ tịch Đoàn Thanh niên Dân chủ bang năm 1968 và đắc cử phó thống đốc bốn năm sau đó.
Trong nhiệm kỳ thống đốc đầu tiên, ông gây tranh cãi khi giảm án cho 10 người (gồm 9 người da đen và 1 phụ nữ da trắng) bị kết án trong vụ đánh bom một cửa hàng tạp hóa ở Wilmington năm 1971. Các lệnh ân xá toàn phần cho nhóm được gọi là “Wilmington 10” chỉ được ban hành vào năm 2012.
Brownie Harris/Corbis Historical/Getty Images
Thất bại, tái sinh và trở lại
Nhiệm kỳ thứ hai của ông khép lại bằng cuộc đối đầu chính trị khốc liệt với Jesse Helms — thượng nghị sĩ bảo thủ nổi tiếng chống dân quyền, quyền đồng tính, quyền phá thai và ngày lễ Martin Luther King Jr. Ông Hunt thất bại sau chiến dịch tranh cử quyết liệt của Helms, vốn công kích ông là người “lập trường bất nhất.”
Sau thất bại, ông trở lại hành nghề luật nhưng vẫn hiện diện trong đời sống công. Cuộc trở lại chính trường bang đầu thập niên 1990 của ông đã làm chậm lại làn sóng Cộng hòa đang lên ở North Carolina.
Ngay cả các lãnh đạo Cộng hòa cũng thừa nhận khả năng thích ứng chính trị của ông Hunt. Giữa thập niên 1990, ông triệu tập phiên họp đặc biệt của cơ quan lập pháp để siết chặt chính sách chống tội phạm và đề xuất cắt giảm thuế sâu hơn so với phương án ban đầu của phe Cộng hòa.
Thượng nghị sĩ Cộng hòa Thom Tillis gọi ông Hunt hôm thứ Năm là “một trong những công bộc có ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử North Carolina.”
Con gái ông, Rachel Hunt, từng phục vụ trong cơ quan lập pháp bang và đắc cử phó thống đốc năm 2024. Đầu năm 2025, ông Jim Hunt có mặt tại tòa nhà Quốc hội bang khi bà Rachel đảm nhận vai trò chủ tịch Thượng viện bang, đúng 52 năm sau khi ông từng nắm giữ vị trí tương tự.
Nguồn CNN
