(AP) — Thượng viện Hoa Kỳ hôm thứ Hai đã tiến gần hơn tới việc kết thúc tình trạng chính phủ liên bang bị đóng cửa, sau khi một nhóm nhỏ thượng nghị sĩ Dân chủ và một thượng nghị sĩ độc lập vào tối Chủ nhật đã phá vỡ thế bế tắc kéo dài 40 ngày, bỏ phiếu cùng phe Cộng hòa để mở đường cho việc tái mở cửa chính phủ — động thái khiến nhiều người trong khối Dân chủ nổi giận.
Gói luật này — vốn được xem là chìa khóa để chấm dứt đợt đóng cửa chính phủ dài nhất trong lịch sử Hoa Kỳ — không bao gồm giải pháp rõ ràng cho việc gia hạn các khoản tín thuế của Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả Phải chăng (Affordable Care Act), vốn giúp hàng triệu người Mỹ giảm chi phí bảo hiểm y tế tư nhân.
Chưa rõ thời điểm bỏ phiếu cuối cùng, nhưng Lãnh tụ Đa số Thượng viện John Thune bày tỏ hy vọng dự luật sẽ sớm được thông qua. Tuy nhiên, quá trình này có thể kéo dài thêm vài ngày nếu có thượng nghị sĩ phản đối.
Trong khi đó, tình trạng đóng cửa đã gây ra hàng nghìn chuyến bay bị hủy hoặc chậm do nhiều kiểm soát viên không lưu — không được trả lương gần một tháng — đã nghỉ việc, buộc phải tìm thêm việc làm thứ hai.
Tòa Bạch Ốc và các diễn biến liên quan
Chính quyền Tổng thống Donald Trump trong ngày thứ Hai cũng đã đệ trình lên Tối cao Pháp viện yêu cầu tiếp tục đóng băng toàn bộ các khoản chi trả của chương trình hỗ trợ thực phẩm liên bang SNAP trong khi chính phủ chưa mở cửa, mặc dù hàng triệu gia đình Mỹ đang vật lộn để có đủ thực phẩm hằng ngày.
Thượng viện bác nỗ lực gia hạn tín thuế y tế
Nỗ lực của Thượng nghị sĩ Dân chủ Tammy Baldwin nhằm kéo dài thêm một năm các khoản tín thuế giúp giảm chi phí bảo hiểm y tế đã thất bại.
“Các đồng nghiệp Cộng hòa của tôi đang từ chối hành động để ngăn việc phí bảo hiểm tăng gấp đôi với hơn 20 triệu người Mỹ,” bà Baldwin nói.
Lãnh tụ Thượng viện Thune hứa sẽ đưa vấn đề này ra biểu quyết vào cuối năm.
New Mexico bảo đảm nguồn hỗ trợ lương thực
Cơ quan lập pháp bang New Mexico đã thông qua dự luật cho phép sử dụng quỹ tiểu bang để bảo đảm hỗ trợ thực phẩm trong trường hợp chương trình SNAP của liên bang bị gián đoạn. Dự luật cung cấp tới 20 triệu USD mỗi tuần để bù đắp, đủ duy trì đến giữa tháng 1 năm sau.
“Chúng ta không thể ngồi yên chờ Washington,” lãnh tụ đa số Thượng viện bang, Peter Wirth, nói.
Các vụ kiện chống cắt giảm năng lượng sạch
Các nhóm năng lượng sạch và thành phố St. Paul, Minnesota, đã kiện chính quyền Trump vì hủy 7,6 tỷ USD tài trợ cho các dự án năng lượng tại các bang từng bỏ phiếu cho Kamala Harris trong cuộc bầu cử 2024.
Chính quyền nói các dự án này “không đáp ứng mục tiêu năng lượng quốc gia”, trong khi giới chỉ trích cho rằng đây là “đòn chính trị trong thời kỳ chính phủ tê liệt.”
Thượng viện bắt đầu tranh luận dự luật mở cửa chính phủ
Thượng nghị sĩ Susan Collins, chủ tịch Ủy ban Phân bổ Ngân sách, cho biết dự luật mới sẽ đảm bảo trả lương bù cho công chức và bảo vệ việc làm trong tương lai.
Đồng nghiệp Dân chủ Patty Murray nhấn mạnh phe bà vẫn sẽ tiếp tục đấu tranh cho các khoản tín thuế y tế bị loại khỏi thỏa thuận.
Tòa án liên bang Manhattan đóng cửa vào thứ Sáu
Thẩm phán trưởng Laura Taylor Swain ra lệnh đóng cửa các tòa án liên bang ở Manhattan vào thứ Sáu hàng tuần do thiếu kinh phí. Tuy nhiên, các vụ việc khẩn cấp “liên quan đến nghĩa vụ hiến định” vẫn có thể được xét xử.
California phát hành trái phiếu tài trợ nghiên cứu khoa học
Thượng nghị sĩ bang Scott Wiener đề xuất phát hành 23 tỷ USD trái phiếu để bù đắp cho việc chính quyền Trump cắt giảm ngân sách nghiên cứu khoa học.
“Chúng ta cần bảo vệ nền khoa học khỏi phong trào chính trị muốn phá hủy tri thức,” Wiener nói. Ông đang tranh cử kế nhiệm Nancy Pelosi tại Hạ viện.
Trump công kích Marjorie Taylor Greene
Tổng thống Trump nói nữ dân biểu Cộng hòa Marjorie Taylor Greene “đã lạc lối”, sau khi bà chỉ trích ông “quá tập trung vào chính sách đối ngoại”.
“Cô ấy là người tốt, nhưng đã đi sai hướng,” Trump nói.
Trump ca ngợi Tổng thống Syria Ahmad al-Sharaa
Trump gọi lãnh đạo Syria là “người mạnh mẽ và cứng rắn”, và nói Mỹ sẽ “làm mọi cách để giúp Syria thành công”. Ông mô tả cuộc gặp là “phần quan trọng của Trung Đông hòa bình”.
Trump xác nhận sẽ tuân theo thỏa thuận mở cửa chính phủ
Khi được hỏi liệu ông có ủng hộ thỏa thuận mới, Trump đáp: “Tôi nghĩ là có.”
Ông nói chính phủ “sẽ sớm mở cửa trở lại” và cho rằng “thỏa thuận này rất tốt”, đặc biệt vì bảo vệ nhân viên liên bang khỏi nguy cơ sa thải hàng loạt.
Trump bổ nhiệm Sergio Gor làm Đại sứ Mỹ tại Ấn Độ
Trump đã mời báo chí chứng kiến lễ tuyên thệ của Sergio Gor, cựu giám đốc nhân sự Tòa Bạch Ốc, trở thành Đại sứ Hoa Kỳ tại Ấn Độ.
“Tài năng lãnh đạo của ông ấy là nền tảng giúp chúng ta thực hiện sứ mệnh lịch sử,” Trump nói.
Tranh cãi về thuế quan 2.000 tỷ USD
Trump tuyên bố nếu Tối cao Pháp viện đảo ngược thuế quan do ông ban hành, Hoa Kỳ sẽ “mất hơn 2.000 tỷ USD doanh thu” — một con số chưa từng được xác minh.
Các chuyên gia ngân sách cho rằng số thực tế chỉ khoảng 90 tỷ USD có thể phải hoàn trả.
Áp lực trong nội bộ Đảng Dân chủ
Nhà hoạt động tiến bộ Adam Green kêu gọi Thượng nghị sĩ Chuck Schumer từ chức lãnh đạo khối Dân chủ, cho rằng ông “đã thất bại” khi không ngăn được 8 thượng nghị sĩ Dân chủ bỏ phiếu theo phe Cộng hòa.
Trong khi đó, Lãnh tụ Dân chủ Hạ viện Hakeem Jeffries khẳng định vẫn ủng hộ Schumer và “đảng Dân chủ sẽ tiếp tục chiến đấu vì cải cách y tế.”
Con gái Nancy Pelosi tranh cử Thượng viện bang California
Christine Pelosi, con gái cựu Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, tuyên bố sẽ tranh cử Thượng viện bang California năm 2028, đại diện khu vực San Francisco — động thái được xem là nối tiếp di sản chính trị của gia đình Pelosi.
Nghi vấn 7,5 triệu USD cho Guinea Xích Đạo
Thượng nghị sĩ Jeanne Shaheen (D–N.H.) chất vấn việc chính quyền Trump chuyển 7,5 triệu USD cho chính phủ Guinea Xích Đạo — một trong những chế độ bị xem là tham nhũng nhất thế giới — nhằm thúc đẩy kế hoạch trục xuất người di cư. Bà gọi đây là “khoản chi cực kỳ đáng ngờ và thiếu minh bạch.”
Kế hoạch “ngân phiếu thuế quan” 2.000 USD
Theo Ủy ban Ngân sách Liêm chính, kế hoạch phát ngân phiếu 2.000 USD/năm cho người dân Mỹ bằng nguồn thuế quan của Trump có thể tiêu tốn 600 tỷ USD mỗi năm, gấp đôi doanh thu thuế quan hiện nay.
Tối cao Pháp viện sẽ xem xét phiếu bầu đến trễ
Tòa đồng ý xem xét việc các bang có được tính phiếu bầu qua thư đến sau Ngày Bầu cử hay không — vấn đề Trump nhiều lần chỉ trích.
Phán quyết dự kiến được ban hành trước bầu cử giữa kỳ 2026.
Tối cao Pháp viện bác yêu cầu hủy hôn nhân đồng tính
Tòa bác đơn của cựu viên chức Kentucky Kim Davis, người từ chối cấp giấy kết hôn cho các cặp đồng tính. Davis bị buộc phải bồi thường 360.000 USD.
Trump dọa kiện BBC
Trump gửi thư dọa kiện Đài BBC vì chỉnh sửa bài phát biểu ngày 6/1/2021 trong phim tài liệu, khiến ông có vẻ như kêu gọi bạo lực ở Điện Capitol.
BBC cho biết “sẽ xem xét bức thư và phản hồi sau.”
Mỹ không kích hai tàu ma túy ở Thái Bình Dương
Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth cho biết cuộc tấn công kép hôm Chủ nhật giết chết 6 người, nâng tổng số nạn nhân lên ít nhất 75 người kể từ khi Trump phát động chiến dịch “truy quét ma túy” ở vùng biển Nam Mỹ.
Trung Quốc siết xuất khẩu hóa chất tiền chất fentanyl
Bắc Kinh thông báo yêu cầu giấy phép xuất khẩu 13 loại hóa chất sang Mỹ, Canada và Mexico — nhiều trong số đó là nguyên liệu sản xuất fentanyl.
Động thái này diễn ra sau khi Trump đồng ý giảm thuế nhập khẩu từ Trung Quốc từ 20% xuống 10%.
Ngoại trưởng Mỹ dự họp G7 tại Canada
Marco Rubio sẽ đại diện Hoa Kỳ tham dự hội nghị Ngoại trưởng G7 ở Ontario, tập trung vào kế hoạch hòa bình Gaza, chiến tranh Nga–Ukraine, tình hình Sudan và ổn định Haiti.
