Chính quyền Trump hôm thứ Sáu thông báo mở cuộc điều tra các tập đoàn chế biến thịt lớn vì nghi ngờ họ tác động bất hợp pháp lên thị trường thịt bò giữa lúc giá cả leo thang kỷ lục.
Trên Truth Social, Tổng thống Donald Trump cáo buộc — không đưa ra bằng chứng — rằng các công ty này “đang đẩy giá thịt bò lên thông qua thông đồng phi pháp, thao túng và dàn xếp giá.”
Ít phút sau, Bộ trưởng Tư pháp Pam Bondi đăng trên X xác nhận cuộc điều tra đã bắt đầu, do Trưởng ban chống độc quyền Abigail Slater phụ trách, phối hợp cùng Bộ Nông nghiệp (USDA).
Kinh tế yếu, uy tín Trump giảm sút
Uy tín của Trump đang sụt giảm giữa lúc nền kinh tế có dấu hiệu chững lại và giá cả các mặt hàng thiết yếu tăng cao. Theo Cục Thống kê Lao động Mỹ, giá thịt bò xay đã đạt mức kỷ lục 6,32 USD/pound trong tháng 9, góp phần khiến cử tri thất vọng và giúp Đảng Dân chủ thắng lợi trong cuộc bầu cử hôm thứ Ba – được xem là một cuộc “trưng cầu” về khả năng của Trump trong việc xử lý khủng hoảng chi phí sinh hoạt.
Ngành công nghiệp phản bác
Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Hiệp hội Thịt Mỹ (Meat Institute), bà Julie Anna Potts, phủ nhận cáo buộc và cho rằng các hãng chế biến không phải nguyên nhân khiến giá tăng:
“Dù giá bán lẻ thịt bò cao, các nhà chế biến lại đang thua lỗ vì giá bò hơi tăng kỷ lục,” bà nói.
“Trong hơn một năm qua, ngành này hoạt động dưới mức lợi nhuận do nguồn cung khan hiếm và nhu cầu mạnh.”
Potts nhấn mạnh rằng ngành chế biến thịt bị giám sát chặt chẽ, các giao dịch đều minh bạch, và dữ liệu của chính USDA cho thấy “các nhà máy đóng gói thịt đang chịu lỗ nặng, và xu hướng này có thể kéo dài sang năm 2026.”
Trump giữa hai áp lực: người tiêu dùng và giới chăn nuôi
Khi tấn công các tập đoàn chế biến thịt — trong đó nhiều công ty có vốn nước ngoài — Trump đang cố trấn an người tiêu dùng mà không làm mất lòng giới chăn nuôi, lực lượng từng ủng hộ ông mạnh mẽ.
Tháng trước, các hiệp hội chăn nuôi lớn bất ngờ quay sang chỉ trích đề xuất nhập khẩu thịt bò từ Argentina của Trump, cho rằng đó không phải giải pháp cho giá cao trong nước.
Trong bài đăng hôm thứ Sáu, Trump viết:
“Chúng ta sẽ luôn bảo vệ người chăn nuôi Mỹ, họ đang bị đổ lỗi thay cho các tập đoàn chế biến thịt do nước ngoài kiểm soát, những kẻ thổi giá và đe dọa an ninh nguồn thực phẩm quốc gia.”
Cuộc chiến pháp lý kéo dài
Giới phân tích cho rằng nguyên nhân giá thịt bò tăng là tổng hợp của nhiều yếu tố: nguồn cung bò giảm, chi phí đầu vào như lao động và thuê đất tăng, cùng nhu cầu protein mạnh trong nước.
Đầu năm nay, chính quyền Trump từng tạm dừng truy quét nhập cư tại các cơ sở nông nghiệp sau khi bị cáo buộc gây thiếu hụt lao động, rồi nhanh chóng đảo ngược quyết định. Gần đây, chính phủ tập trung nới lỏng quy định visa tạm thời H-2A nhằm hỗ trợ nông dân tuyển nhân công — được xem là “phao cứu sinh” cho ngành nông nghiệp.
Ngành chế biến thịt từ lâu đã phải đối mặt với các vụ kiện độc quyền và thao túng giá. Các tổ chức người tiêu dùng như Farm Action nhiều lần cảnh báo về ảnh hưởng của “Big Four” — Tyson, Cargill, JBS và National Beef, bốn tập đoàn thống trị thị trường do chính sách chống độc quyền yếu kém và làn sóng sáp nhập.
Trong thông điệp Liên bang năm 2022, Tổng thống Joe Biden từng cáo buộc các hãng này “trục lợi trong đại dịch” và khởi động nhiều chương trình nhằm hạn chế quyền lực của họ.
Các vụ kiện và dàn xếp mới nhất
Tháng trước, theo Reuters, Tyson đồng ý trả 55 triệu USD và Cargill trả 32,5 triệu USD để dàn xếp vụ kiện thao túng giá thịt bò do người tiêu dùng khởi kiện từ năm 2019.
Hai công ty khác, JBS và National Beef, vẫn đang theo đuổi vụ kiện và đều phủ nhận mọi sai phạm.
Hồi tháng 2, JBS, tập đoàn có cổ đông lớn nhất tại Brazil, cũng đã chấp nhận trả 83,5 triệu USD để dàn xếp vụ kiện tương tự do các chủ trại và nguyên đơn khác khởi tố — song vẫn phủ nhận hành vi sai trái.
Nguồn NBC News
