CALITOTODAY (11/10/2025): Chính quyền Trump đã sa thải hơn 4.100 nhân viên vào thứ Sáu 10/10 giữa lúc chính phủ liên bang vẫn đang bị đóng cửa, theo hồ sơ mới của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ nộp lên tòa án.
Thẩm phán liên bang Susan Illston trước đó đã yêu cầu chính quyền cung cấp thông tin này trong khuôn khổ vụ kiện do các nghiệp đoàn công chức liên bang đệ trình ngay trước khi tình trạng đóng cửa bắt đầu.
Chỉ vài giờ trước thời hạn của tòa, Văn phòng Ngân sách Tòa Bạch Ốc thông báo bắt đầu triển khai các đợt cắt giảm nhân sự bắt buộc (RIF) sau nhiều ngày đưa ra lời đe dọa.
Một quan chức cấp cao của chính quyền nói với The Hill rằng con số này chỉ là “một bức ảnh chụp tại thời điểm hiện tại.”
“Sẽ còn nhiều đợt RIF nữa sắp tới,” quan chức này cho biết.
Các cơ quan nào chịu ảnh hưởng nặng nề?
Nhiều cơ quan đã xác nhận việc sa thải, nhưng hồ sơ của chính phủ cung cấp bức tranh toàn cảnh rõ ràng nhất về quy mô của các đợt cắt giảm.
- Bộ Tài chính là nơi chịu ảnh hưởng nặng nhất, với 1.446 nhân viên nhận thông báo RIF hôm thứ Sáu.
- Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) cũng chứng kiến từ 1.100 đến 1.200 nhân viên bị ảnh hưởng.
Ngoài ra:
- 466 nhân viên Bộ Giáo dục,
- 442 nhân viên Bộ Phát triển Nhà ở và Đô thị (HUD),
- 315 nhân viên Bộ Thương mại,
- 187 nhân viên Bộ Năng lượng,
- 176 nhân viên Bộ An ninh Nội địa (DHS) cũng nằm trong danh sách bị sa thải.
Tổng cộng, ít nhất 4.100 nhân viên liên bang đã nhận tin mất việc vĩnh viễn trong ngày thứ Sáu.
Con số này chưa bao gồm hơn 30 nhân viên của Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) được thông báo rằng họ có thể sớm bị sa thải, cũng như 126 nhân viên tại Cơ quan Sáng chế và Nhãn hiệu Hoa Kỳ đã mất việc ngay ngày đầu tiên của đợt đóng cửa.
Bộ Tư pháp đang xem xét thêm việc sa thải.
“Các cơ quan khác của bị đơn (ngoài những cơ quan được liệt kê ở trên) cũng đang tích cực xem xét khả năng tiến hành thêm các đợt cắt giảm RIF do tình trạng thiếu ngân sách kéo dài,” Bộ Tư pháp viết trong hồ sơ.
Nghiệp đoàn công chức phản đối.
Liên đoàn Nhân viên Chính phủ Hoa Kỳ (AFGE) là nghiệp đoàn lớn nhất đại diện cho công chức liên bang – đã cùng với Liên đoàn Nhân viên Tiểu bang, Quận và Thành phố (AFSCME) khởi kiện ngay trước khi ngân sách chính phủ hết hạn ngày 1/10.
Hai nghiệp đoàn này yêu cầu tòa án chặn các vụ sa thải hàng loạt, lập luận rằng chính quyền chỉ có quyền tạm cho nghỉ việc (furlough) chứ không được phép cắt giảm vĩnh viễn các vị trí.
Vụ kiện được đưa ra trong bối cảnh Tòa Bạch Ốc sử dụng việc sa thải nhân viên liên bang và cắt giảm các chương trình chính phủ như một đòn bẩy chính trị, đe dọa rằng điều đó sẽ xảy ra nếu Đảng Dân chủ không bỏ phiếu cùng Đảng Cộng hòa để mở lại chính phủ — lời đe dọa mà nay Tổng thống Trump đã thực hiện.
Tòa án phản ứng.
Thẩm phán Illston, người được cựu Tổng thống Clinton bổ nhiệm và đang công tác tại San Francisco, đã lên lịch phiên điều trần vào thứ Năm tới để xem xét yêu cầu của các nghiệp đoàn.
Tuy nhiên, sau khi việc sa thải bắt đầu diễn ra hôm thứ Sáu 10/10, các nghiệp đoàn yêu cầu tòa ra lệnh khẩn cấp ngăn chặn RIF.
Illston đồng ý dời lịch điều trần lên sớm hơn một ngày, nhưng không ra lệnh tạm dừng sa thải.
Bộ Tư pháp bác bỏ thẩm quyền của tòa.
Trong hồ sơ mới nhất, Bộ Tư pháp lập luận rằng thẩm phán không có quyền xét xử các yêu cầu của nghiệp đoàn, và lập luận của họ cũng không có căn cứ.
“Trong khi vội vã tìm cách tranh tụng trước về tính hợp pháp của các đợt RIF trong tương lai, nguyên đơn đã phớt lờ những giới hạn cơ bản đối với quyền của tòa án trong việc xem xét các tranh chấp liên quan đến quan hệ lao động liên bang và ban hành biện pháp khẩn cấp,” Bộ Tư pháp viết.
Murkowski chỉ trích chính quyền Trump về việc sa thải liên bang “mang tính trừng phạt”
Thượng Nghị sĩ Lisa Murkowski (Đảng Cộng hòa – Alaska) đã chỉ trích Giám đốc Văn phòng Quản lý và Ngân sách Tòa Bạch Ốc (OMB) Russell Vought về việc sa thải hàng loạt nhân viên liên bang trong bối cảnh chính phủ đang đóng cửa.
“Dù rất ít thông tin được chia sẻ về đợt sa thải mới nhất của Russell Vought, không còn nghi ngờ gì nữa, thời điểm này thật tồi tệ và đây lại là một ví dụ khác về các hành động mang tính trừng phạt của chính quyền này đối với lực lượng lao động liên bang,” Murkowski viết trên mạng xã hội X.
Chính quyền Trump hôm thứ Sáu đã sa thải 4.100 nhân viên liên bang, trong đó có từ 1.100 đến 1.200 người tại Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS), 1.446 người tại Bộ Tài chính, và khoảng 466 người tại Bộ Giáo dục.
“Việc chấm dứt hợp đồng của các nhân viên liên bang trong thời điểm chính phủ đóng cửa sẽ càng gây tổn hại cho những người Mỹ làm việc chăm chỉ, đã cống hiến cả đời cho công vụ, và làm suy yếu sứ mệnh của các cơ quan khi chúng ta cuối cùng mở cửa trở lại,” Murkowski viết thêm hôm thứ Sáu, đồng thời kêu gọi người dân Alaska bị ảnh hưởng liên hệ với văn phòng Quốc hội của bà.
Các thượng nghị sĩ đã rời Washington, D.C. vào tối thứ Năm và dự kiến sẽ trở lại vào thứ Ba tới, sau kỳ nghỉ lễ liên bang. Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (Đảng Cộng hòa – Louisiana) cũng thông báo rằng toàn bộ các cuộc bỏ phiếu của Hạ viện trong tuần tới bị hủy bỏ.
Đảng Cộng hòa chưa rõ hướng đi tiếp theo sau vụ đóng cửa chính phủ!
Đảng Cộng hòa đang rơi vào thế phòng thủ khi Đảng Dân chủ đã thành công trong việc biến cuộc chiến đóng cửa chính phủ thành cuộc tranh luận về chăm sóc sức khỏe.
Hầu hết các Dân biểu Cộng hòa cho biết họ không muốn thấy phí bảo hiểm tăng vọt, nhưng họ cũng không sẵn sàng công khai ủng hộ việc gia hạn tín dụng thuế nâng cao trong Đạo luật Chăm sóc Sức khỏe Giá cả phải chăng (ACA) mà Đảng Dân chủ đang yêu cầu.
Dù vẫn thống nhất trong việc từ chối xem xét ý tưởng gia hạn này trong bối cảnh kết thúc việc đóng cửa chính phủ, Đảng Cộng hòa dường như chưa có kế hoạch thay thế rõ ràng cho bước tiếp theo.
“Chúng tôi sẵn sàng xem xét nhiều lựa chọn khác nhau. Tổng thống cũng muốn hệ thống y tế hoạt động hiệu quả cho tất cả mọi người. Khi chính phủ mở cửa trở lại, chúng tôi sẽ sẵn sàng có những cuộc trao đổi tốt và mang tính xây dựng,” Thượng Nghị sĩ Markwayne Mullin (Cộng hòa – Oklahoma) nói.
Khi được hỏi liệu các cuộc trao đổi đó có liên quan đến việc gia hạn tín dụng thuế hay không, ông Mullin né tránh:
“Ý tôi là có nhiều lựa chọn ở đó. Tôi không nói rằng điều đó không thể xảy ra, chỉ là chúng tôi chưa thực sự thảo luận về nó.”
Đảng Dân chủ ngày càng tự tin vào lập trường của mình và tuyên bố rõ ràng rằng họ sẽ không lùi bước khỏi yêu cầu tài trợ cho chăm sóc sức khỏe.
Nếu Quốc hội không hành động trong ba tuần tới, người dân Mỹ trên toàn quốc sẽ chứng kiến phí bảo hiểm tăng mạnh khi giai đoạn đăng ký bảo hiểm mở bắt đầu vào tháng 11.
Trong khi Đảng Cộng hòa khăng khăng yêu cầu Đảng Dân chủ bỏ phiếu cấp ngân sách trước khi bắt đầu bất kỳ cuộc đàm phán nào về y tế, các lãnh đạo GOP buộc phải tham gia vào một vấn đề từ lâu đã là điểm yếu chính trị của họ.
“Họ đang cố biến chuyện này thành vấn đề chăm sóc sức khỏe. Không phải vậy. Đây là về việc giữ cho Quốc hội hoạt động để chúng ta có thể bàn đến vấn đề chăm sóc sức khỏe,” Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson (Cộng hòa – Louisiana) nói hôm thứ Năm. “Chúng tôi luôn định thảo luận vấn đề này vào tháng 10 và 11.”
Quốc hội đã hai lần gia hạn các khoản trợ cấp nâng cao, và Đảng Dân chủ cho rằng cần làm vậy lần nữa, viện dẫn các ước tính cho thấy phí bảo hiểm của hàng chục triệu người có thể tăng gấp đôi vào năm tới.
Dân biểu Marjorie Taylor Greene (Cộng hòa – Georgia) tuần này cũng nhấn mạnh rằng Đảng Cộng hòa sẽ tự làm hại mình trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm sau nếu chi phí y tế tăng.
Đảng Dân chủ nhanh chóng tận dụng sự chia rẽ này.
“Tôi chưa từng nghĩ mình sẽ nói điều này, nhưng Dân biểu Marjorie Taylor Greene đã đúng,” Thượng Dân biểu Raphael Warnock (Dân chủ – Georgia) viết trên mạng X hôm thứ Ba. “Đảng Cộng hòa ở Washington nên hợp tác với chúng tôi để cấp kinh phí cho chăm sóc sức khỏe và chấm dứt tình trạng đóng cửa này ngay bây giờ.”
Tổng thống Trump cũng khiến thông điệp của Đảng Cộng hòa thêm rối rắm khi gợi ý tuần này rằng ông sẵn sàng làm việc với Đảng Dân chủ về vấn đề chăm sóc sức khỏe nhưng Trump chỉ nói mà không làm.
Theo nhóm nghiên cứu y tế KFF, gần 6 trên 10 người có bảo hiểm qua thị trường ACA sống ở các khu vực do Dân biểu Cộng hòa đại diện.
Ngoài ra, một cuộc khảo sát của KFF cũng cho thấy đa số cử tri Cộng hòa và những người ủng hộ phong trào “Make America Great Again” đều ủng hộ việc gia hạn các khoản tín dụng thuế này.
Tuy nhiên, nhiều Dân biểu Cộng hòa — dù biết rằng việc bị đổ lỗi cho phí bảo hiểm tăng cao sẽ gây tổn hại chính trị — vẫn không thể chấp nhận việc “cứu” ObamaCare vì lý do Trump từ lâu đã tìm cách tiêu diệt ObamaCare!
Lãnh đạo Đa số Hạ viện Steve Scalise (Cộng hòa – Louisiana) nói hôm thứ Sáu rằng “90%” Dân biểu Cộng hòa tin rằng ObamaCare và các khoản trợ cấp này đã thất bại.
“Nó không hiệu quả với các gia đình. Bạn không thể giải quyết điều đó bằng cách rót thêm hàng trăm tỷ đô la vào các khoản trợ cấp cho công ty bảo hiểm,” Scalise nói.
“Tại sao lại tiếp tục đổ thêm tiền thuế vào một cái hố không đáy, trong khi ta có thể tìm ra cách tốt hơn để giảm chi phí cho các gia đình? Chúng tôi đang làm điều đó — tập trung vào các giải pháp tốt hơn thay vì cứu một sản phẩm thất bại gọi là ObamaCare.”
Thượng Nghị sĩ Josh Hawley (Cộng hòa – Missouri) nói rằng ông “sẵn sàng thảo luận” việc gia hạn trợ cấp, nhưng chưa muốn bắt đầu cho đến khi chính phủ mở cửa.
“Khi có ý chí, sẽ có cách. Tôi nghĩ chúng ta có thể tìm ra hướng đi cho vấn đề phí bảo hiểm,” Hawley nói, nhưng không nêu chi tiết. “Nhưng hiện trạng bế tắc do đóng cửa chính phủ rất bất lợi, vì hai bên gần như không sẵn sàng đối thoại.”
Tương tự, Thượng Nghị sĩ Jim Justice (Cộng hòa – West Virginia) cho biết ông muốn làm gì đó để giúp các gia đình lao động nếu phí bảo hiểm tăng, nhưng chỉ sau khi chính phủ hoạt động trở lại.
Ông nói có thể chấp nhận gia hạn ngắn hạn để dần chấm dứt trợ cấp, cho rằng Đảng Cộng hòa đang tập trung vào việc phục hồi nền kinh tế để giảm bớt tác động.
“Tôi hiểu rằng người dân sẽ chịu thiệt, nhưng chúng tôi đang cố gắng tạo ra phần thưởng để bù đắp,” Justice nói. “Chúng tôi đã gia hạn các ưu đãi thuế, làm nhiều việc để tái tạo lại nền kinh tế.”
Thượng Nghị sĩ Jerry Moran (Cộng hòa – Kansas) nói ông tập trung vào quy trình phân bổ ngân sách, và chỉ sau khi chính phủ mở cửa, Quốc hội mới có thể xem xét vấn đề tín dụng thuế.
“Ưu tiên của tôi là giúp chính phủ hoạt động và phục vụ người dân,” Moran nói. “Trước mắt, cần hoàn tất quá trình phê duyệt ngân sách.”
Giữa thế bế tắc, một số Dân biểu đề xuất thỏa thuận rằng lãnh đạo GOP cam kết bỏ phiếu về việc gia hạn trợ cấp ACA vào cuối năm để đổi lấy phiếu Dân chủ chấm dứt đóng cửa ngay.
Nhưng lãnh đạo Đảng Dân chủ bác bỏ, cho rằng điều đó không đủ cụ thể và họ không tin tưởng Đảng Cộng hòa vì lập trường phản đối ACA lâu nay.
“Đảng Cộng hòa không có chút uy tín nào về vấn đề chăm sóc sức khỏe,” Lãnh đạo Thiểu số Hạ viện Hakeem Jeffries (Dân chủ – New York) nói hôm thứ Sáu tại Điện Capitol.
“Chúng tôi đã nói rõ rằng phải giải quyết dứt điểm cuộc khủng hoảng chăm sóc sức khỏe do họ tạo ra — bằng luật pháp, và ngay bây giờ.”
HẠNH DƯƠNG
Tổng hợp.
