5/9 (Reuters) – Anutin Charnvirakul đã được bầu làm Thủ tướng Thái Lan vào ngày thứ Sáu, sau khi dễ dàng vượt qua cuộc bỏ phiếu tại quốc hội, đánh bại ứng viên của gia tộc Shinawatra – từng một thời thống trị chính trường – chấm dứt một tuần hỗn loạn và bế tắc chính trị.
Với sự hậu thuẫn quyết định từ phe đối lập, Anutin dễ dàng đạt quá bán số phiếu cần thiết tại Hạ viện để trở thành tân thủ tướng. Chiến thắng này khép lại những ngày đầy kịch tính với các toan tính quyền lực, trong đó ông đã vượt qua chính đảng thành công nhất trong lịch sử Thái Lan.
Là một “tay chơi chính trị khôn khéo”, Anutin nhiều năm qua luôn hiện diện trong đời sống chính trị Thái, đặt đảng Bhumjaithai vào vị trí chiến lược giữa các phe phái đối nghịch, qua đó bảo đảm vai trò trong nhiều chính phủ liên minh kế tiếp.
Đối thủ Chaikasem Nitisiri của ông Anutin bị đánh bại nặng nề, gây cú sốc cho đảng cầm quyền Pheu Thai – vốn từng là cỗ máy chính trị bất khả chiến bại của tỷ phú Thaksin Shinawatra. Thaksin đã rời Bangkok vào hôm thứ Năm, bay sang Dubai – nơi ông sống lưu vong suốt 15 năm.
Trong cuộc bỏ phiếu, Anutin dẫn trước ngay từ đầu và giành 63% số phiếu, gấp đôi Chaikasem. Khi rời nghị trường, ông bị truyền thông bao vây, các trợ lý phải vất vả ngăn dòng phóng viên chen lấn để tiếp cận.
“Tôi sẽ làm việc hết sức mình, mỗi ngày, không nghỉ, vì chúng ta không có nhiều thời gian. Chúng ta phải nhanh chóng giải quyết các vấn đề,” Anutin tuyên bố giữa ánh đèn chớp liên hồi.
Khủng hoảng của Pheu Thai
Cuộc khủng hoảng trong Pheu Thai bùng nổ từ tháng Sáu, khi Anutin rút khỏi liên minh, khiến chính phủ chỉ còn đa số mong manh, trong bối cảnh biểu tình gia tăng và uy tín suy giảm.
Cú giáng mạnh hơn cả là tuần trước, khi Tòa án Hiến pháp phế truất bà Paetongtarn Shinawatra – con gái Thaksin – người kế nhiệm thứ sáu trong gia tộc Shinawatra bị quân đội hoặc tư pháp loại bỏ khỏi quyền lực.
Chiến thắng của Anutin có được nhờ thỏa thuận với đảng đối lập cấp tiến Người Dân (People’s Party), lực lượng lớn nhất trong quốc hội. Ông đã “chinh phục” họ bằng lời hứa tổ chức trưng cầu dân ý sửa đổi hiến pháp và kêu gọi bầu cử trong vòng bốn tháng.
Chân dung Anutin
Xuất thân là con trai một cựu bộ trưởng, từng điều hành công ty xây dựng gia đình, Anutin (58 tuổi) là một chính khách kỳ cựu: từng giữ chức Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Nội vụ, Bộ trưởng Y tế, và được biết đến như “tổng chỉ huy chống COVID-19” của Thái Lan.
Là người bảo hoàng trung thành, Anutin được coi là nhân vật bảo thủ, song ông gây tiếng vang khi dẫn dắt chiến dịch hợp pháp hóa cần sa, mở đường cho hàng nghìn cửa hàng bán lẻ cần sa mọc lên khắp nước.
Dù vậy, ông sẽ lãnh đạo một chính phủ thiểu số, bởi đảng Người Dân sẽ không tham gia nội các. Ông tiếp quản đất nước trong bối cảnh kinh tế suy yếu, tiêu dùng thấp, tín dụng thắt chặt và nợ hộ gia đình leo thang.
Thaksin – từ hồi hương đến lưu vong lần nữa
Sự trỗi dậy nhanh chóng của Anutin gắn liền với sự suy tàn của Pheu Thai và nhân vật quyền lực Thaksin. Dù thua nặng, Pheu Thai vẫn tuyên bố: “Chúng tôi sẽ trở lại để hoàn thành công việc cho toàn dân Thái.”
Thaksin bất ngờ rời Thái Lan bằng chuyên cơ riêng sau khi đảng của ông thất bại trong nỗ lực giải tán quốc hội nhằm phá liên minh của Anutin. Tuần tới, ông sẽ phải đối diện một phán quyết có thể đưa ông trở lại tù giam.
Từng hồi hương rầm rộ năm 2023 để thi hành bản án 8 năm tù, Thaksin chỉ ở trại giam một đêm rồi được chuyển sang bệnh viện với lý do y tế. Nhà vua sau đó giảm án xuống còn 1 năm, và ông được phóng thích sau 6 tháng. Tuy nhiên, Tòa Tối cao sẽ quyết định vào thứ Ba tới liệu thời gian trong bệnh viện có được tính vào thời gian thụ án hay không.
Trên mạng xã hội X, Thaksin viết rằng ông sang Dubai để khám sức khỏe và gặp bạn bè cũ:
“Tôi sẽ trở lại Thái Lan trước ngày 8/9 để trực tiếp ra tòa,” ông cho biết.
