(AP) — Bộ trưởng Giáo dục Linda McMahon dự kiến sẽ hành động nhanh chóng sau khi Tối Cao Pháp Viện trao cho chính quyền Trump quyền tiếp tục tháo gỡ Bộ Giáo dục.
Hôm thứ Hai, các thẩm phán đã đình chỉ phán quyết của tòa cấp dưới vốn đã ngăn chặn kế hoạch sa thải gần 1.400 nhân viên và đặt dấu hỏi về tính hợp pháp của kế hoạch của Tổng thống Donald Trump nhằm chuyển giao toàn bộ hoạt động của bộ này sang các cơ quan khác.
Giờ đây, Trump và McMahon có thể tự do tiến hành sa thải nhân sự và phân chia công việc của bộ cho các cơ quan liên bang khác. Trump từng cam kết trong chiến dịch tranh cử sẽ đóng cửa Bộ Giáo dục, và McMahon khẳng định bộ này có một “sứ mệnh cuối cùng” là chuyển giao quyền lực lại cho các tiểu bang.
“Chính phủ Liên bang đã khiến hệ thống giáo dục của chúng ta lụn bại, nhưng chúng tôi sẽ xoay chuyển tình thế bằng cách trao lại quyền lực cho NHÂN DÂN,” Trump viết trên Truth Social tối thứ Hai. “Cảm ơn Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ!”
Số phận các chương trình vay sinh viên và quyền dân sự
Trump và McMahon thừa nhận rằng chỉ có Quốc hội mới có thẩm quyền đóng cửa hoàn toàn Bộ Giáo dục, nhưng cả hai cho rằng các chức năng cốt lõi có thể được chuyển giao cho các cơ quan liên bang khác.
Một trong những quyết định quan trọng nhất là việc quản lý khoản vay sinh viên liên bang — danh mục trị giá 1,6 nghìn tỷ USD ảnh hưởng đến gần 43 triệu người vay.
Hồi tháng Ba, Trump đề xuất giao nhiệm vụ này cho Cơ quan Quản trị Doanh nghiệp Nhỏ (SBA), nhưng hồ sơ tòa án tháng Sáu lại cho thấy Bộ Ngân khố mới là nơi sẽ tiếp quản. Bộ Giáo dục từng đàm phán hợp đồng với Bộ Ngân khố nhưng đã tạm dừng sau khi tòa can thiệp. Giờ đây, tiến trình đó được kỳ vọng sẽ tiếp tục trong vài ngày tới.
Trong một hồ sơ nộp cho tòa, đã có 9 nhân viên Bộ Giáo dục được điều động tạm thời sang Bộ Ngân khố.
Ngoài ra, Bộ Giáo dục cũng đã đạt thỏa thuận chuyển giao việc quản lý một số chương trình tài trợ đào tạo nghề và giáo dục người lớn sang Bộ Lao động. Số tiền 2,6 tỷ USD sẽ được chuyển giao để Bộ Lao động giám sát việc phân bổ các khoản tài trợ cho tiểu bang, rồi từ đó phân phối tới các trường học và đại học.
Theo thỏa thuận, việc gộp các chương trình đào tạo của Bộ Giáo dục và Bộ Lao động sẽ “tạo ra một hệ thống liên bang phối hợp giữa giáo dục và lực lượng lao động.”
Các thỏa thuận tương tự với các cơ quan khác cũng được kỳ vọng sẽ theo sau. Trong phiên điều trần chuẩn thuận tại Thượng viện, McMahon gợi ý rằng việc thực thi Đạo luật Giáo dục Người Khuyết tật (IDEA) có thể được giao cho Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh, còn công tác bảo vệ quyền dân sự có thể chuyển sang Bộ Tư pháp.
Tổ chức Democracy Forward, đại diện cho nguyên đơn trong vụ kiện, tuyên bố sẽ theo đuổi “mọi lựa chọn pháp lý” để bảo vệ quyền lợi trẻ em. Mặc dù vụ kiện vẫn đang tiếp diễn tại tòa liên bang, nhưng phán quyết khẩn của Tối Cao Pháp Viện cho phép Bộ Giáo dục tiếp tục cắt giảm nhân sự trong thời gian này.
“Chưa có tòa án nào — kể cả Tối Cao Pháp Viện — kết luận rằng hành động của chính quyền là hợp pháp,” Skye Perryman, Chủ tịch kiêm CEO tổ chức này, nói.
Cắt giảm nhân sự và tác động đến hệ thống
Trump đã vận động tranh cử với lời hứa giải thể Bộ Giáo dục, và tháng Ba ông đã ra lệnh thu hẹp cơ quan này “tới mức tối đa cho phép bởi luật pháp.” McMahon đã tiến hành cắt giảm mạnh, sa thải khoảng 1.400 nhân viên.
Những nhân viên bị ảnh hưởng đã phải nghỉ phép có lương từ tháng Ba, theo công đoàn đại diện cho một số nhân viên. Lệnh của tòa án cấp dưới từng ngăn bộ sa thải họ hoàn toàn, dù không ai được phép trở lại làm việc.
Sự vắng mặt của họ đã gây ra những trục trặc trong văn phòng quản lý vay sinh viên, theo bà Melanie Storey, Chủ tịch Hiệp hội Quốc gia về Quản trị Hỗ trợ Tài chính Sinh viên. Nhân viên hỗ trợ tài chính ở các trường đại học báo cáo về các sự cố kỹ thuật và chậm trễ trong hệ thống liên bang — như sự cố mất kết nối kéo dài nhiều giờ trên trang StudentAid.gov chỉ một ngày sau đợt sa thải. Giao tiếp với Bộ Giáo dục cũng giảm sút nghiêm trọng.
“Nếu không có đủ nhân sự và nguồn lực, sinh viên sẽ gặp thêm rào cản trong việc tiếp cận cơ hội giáo dục và sẽ ít nơi để tìm sự trợ giúp khi quyền lợi bị vi phạm,” bà Denise Burroughs tuyên bố. “Đây là một phần trong kế hoạch phối hợp của chính quyền Trump nhằm tháo dỡ chính phủ liên bang và đảo ngược các thành quả bảo vệ quyền dân sự đã giành được sau nhiều thập niên.”
