SAO PAULO/BRASILIA, ngày 18 tháng 2 (Reuters) – Cựu Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro đã bị truy tố hôm thứ Ba với cáo buộc âm mưu tiến hành một cuộc đảo chính nhằm lật ngược kết quả bầu cử năm 2022, khiến con đường trở lại chính trường vốn đã mong manh của ông trở nên khó khăn hơn.
Tổng Chưởng lý Paulo Gonet đã truy tố Bolsonaro và người liên danh tranh cử của ông, Tướng Walter Braga Netto, với cáo buộc lãnh đạo một “tổ chức tội phạm” có mục tiêu lật đổ nền dân chủ 40 năm tuổi của Brazil.
Tổng cộng 34 người bị truy tố, bao gồm nhiều quan chức quân đội, như cựu cố vấn an ninh quốc gia của Bolsonaro – Tướng Augusto Heleno đã nghỉ hưu, và cựu Tư lệnh Hải quân Almir Garnier Santos, theo tài liệu pháp lý từ văn phòng công tố viên hàng đầu của đất nước.
“Các hành động gây tổn hại đến trật tự dân chủ là trách nhiệm của một tổ chức tội phạm do Jair Messias Bolsonaro lãnh đạo, dựa trên một kế hoạch quyền lực mang tính độc tài,” bản cáo trạng nêu rõ.
Hiện tại, Bolsonaro khó có khả năng bị bắt trước khi xét xử, trừ khi Thẩm phán Tòa án Tối cao Alexandre de Moraes, người giám sát vụ án, xác định rằng ông có nguy cơ bỏ trốn.
Các cáo buộc được đưa ra chỉ vài tháng sau khi cảnh sát liên bang Brazil kết thúc cuộc điều tra kéo dài hai năm về vai trò của Bolsonaro trong phong trào phủ nhận kết quả bầu cử, vốn đã dẫn đến các cuộc bạo loạn của những người ủng hộ ông tại thủ đô Brasilia vào tháng 1 năm 2023, một tuần sau khi Tổng thống Luiz Inacio Lula da Silva nhậm chức.
Các công tố viên tuyên bố âm mưu này bao gồm cả kế hoạch đầu độc Tổng thống Lula – người từng là biểu tượng của cánh tả và là cựu lãnh đạo công đoàn – sau khi ông đánh bại Bolsonaro trong cuộc bầu cử tổng thống cuối năm 2022 với kết quả sít sao.
“Họ tìm cách giành quyền kiểm soát hoàn toàn Quảng trường Ba Quyền Lực (Praça dos Três Poderes) và lập ra một bộ máy trung tâm để điều hành trật tự mới theo ý họ,” bản cáo trạng nêu rõ. “Một trong những kế hoạch kết thúc bằng câu: ‘Lula sẽ không bước lên bậc thềm cung điện tổng thống.'”
Bolsonaro, một cựu đại úy quân đội, liên tục phủ nhận mọi hành vi vi phạm pháp luật và gọi các cáo buộc chống lại ông là một cuộc “săn phù thủy” do đối thủ chính trị dàn dựng.
Luật sư đại diện cho cựu tổng thống vẫn chưa đưa ra phản hồi trước yêu cầu bình luận.
Bản cáo trạng hôm thứ Ba đánh dấu lần đầu tiên Bolsonaro chính thức bị truy tố hình sự, mặc dù trước đó ông đã đối mặt với nhiều thách thức pháp lý liên quan đến các hành động trong nhiệm kỳ tổng thống sau khi thất bại trong cuộc tái tranh cử.
Hai phán quyết trước đây của tòa án bầu cử liên bang Brazil đã ngăn Bolsonaro tham gia tranh cử tổng thống vào năm 2026.
Luật sư bào chữa của Bolsonaro có hai tuần để phản hồi trước các cáo buộc, trước khi Tòa án Tối cao Brazil quyết định có chấp nhận truy tố hay không.
Nếu bị kết án với tất cả các tội danh, Bolsonaro có thể đối mặt với mức án từ 12 đến hơn 40 năm tù.
Nhiều người, kể cả các đồng minh của Bolsonaro, tin rằng ông khó có thể được tuyên vô tội.
“99% khả năng Tòa án Tối cao sẽ chấp nhận các cáo buộc,” luật sư hiến pháp Vera Chemim ở São Paulo nhận định. “Tuy nhiên, để kết án Bolsonaro, tòa án sẽ cần bằng chứng vững chắc.”
