Người đứng đầu chương trình hạt nhân của Iran khẳng định hôm thứ Tư rằng chính phủ của ông sẽ hợp tác với các thanh sát viên quốc tế về bất kỳ “hoạt động mới nào”. Tuyên bố của ông được đưa ra sau một báo cáo độc quyền của Associated Press về hệ thống ngầm mới của Tehran gần một cơ sở làm giàu hạt nhân.
AP đã phác thảo trong tuần này về độ sâu bên trong một ngọn núi, các đường hầm mới gần cơ sở Natanz có khả năng nằm ngoài tầm bắn của một loại vũ khí cuối cùng của Hoa Kỳ được thiết kế để phá hủy các địa điểm như vậy .
Báo cáo đã gây ra cuộc thảo luận rộng rãi hơn trên khắp Trung Đông về việc xây dựng, với cố vấn an ninh quốc gia của Israel cho biết hôm thứ Ba rằng địa điểm này sẽ không tránh khỏi bị tấn công ngay cả khi độ sâu của nó khiến nó nằm ngoài phạm vi không kích của Mỹ.
Phát biểu với các nhà báo hôm thứ Tư sau cuộc họp Nội các, Mohammad Eslami của Tổ chức Năng lượng Nguyên tử Iran đã tìm cách mô tả sự quan tâm đến địa điểm này là do Israel cảm thấy bị áp lực.
“Cộng hòa Hồi giáo Iran đang làm việc theo các biện pháp bảo vệ của IAEA và bất cứ khi nào muốn bắt đầu các hoạt động mới, họ sẽ phối hợp với IAEA và hành động phù hợp,” Eslami nói, sử dụng từ viết tắt của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế.
IAEA đã không trả lời các câu hỏi của AP về việc xây dựng tại Natanz, khoảng 225 km (140 dặm) về phía nam của Tehran. Natanz đã là một điểm quan tâm quốc tế kể từ khi sự tồn tại của nó được biết đến hai thập kỷ trước.
Các bức ảnh vệ tinh về những đống đất từ quá trình đào và các chuyên gia đã nói chuyện với AP cho thấy các đường hầm mới sẽ có độ sâu từ 80 mét (260 feet) đến 100 mét (328 feet).
Theo quân đội Mỹ, các cơ sở ngầm như vậy đã khiến Mỹ tạo ra bom GBU-57, có thể xuyên qua ít nhất 60 mét (200 feet) trái đất trước khi phát nổ. Các quan chức Hoa Kỳ được cho là đã thảo luận về việc sử dụng hai quả bom như vậy liên tiếp để đảm bảo một địa điểm bị phá hủy. Không rõ là một cú đấm một-hai như vậy sẽ làm hỏng một cơ sở sâu như cơ sở ở Natanz hay không.
Với những quả bom có khả năng như vậy, Hoa Kỳ và các đồng minh của họ có ít lựa chọn hơn để nhắm mục tiêu. Nếu hoạt động ngoại giao vẫn bị đình trệ như đã xảy ra trong nhiều tháng qua đối với thỏa thuận hạt nhân của Iran, các cuộc tấn công phá hoại có thể tiếp tục.
Iran cho biết công trình mới sẽ thay thế một trung tâm sản xuất máy ly tâm trên mặt đất tại Natanz bị một vụ nổ và hỏa hoạn xảy ra vào tháng 7 năm 2020. Tehran đổ lỗi vụ việc cho Israel, quốc gia từ lâu bị nghi ngờ tiến hành các chiến dịch phá hoại chương trình của họ.
Việt Linh (Theo AP News)