Hôm thứ Ba, Tổng thống Trump đã mở rộng các hạn chế đi lại sang thêm 20 quốc gia nữa, chỉ vài tuần sau khi ông hứa sẽ làm như vậy khi nhà chức trách bắt giữ một công dân Afghanistan liên quan đến vụ bắn trọng thương hai binh sĩ Vệ binh Quốc gia ở Washington.
Chính sách sửa đổi, có hiệu lực từ ngày 1 tháng 1, cấm hoàn toàn việc đi lại đối với công dân của năm quốc gia bổ sung — Syria, Nam Sudan, Niger, Mali và Burkina Faso — và cả những người có giấy tờ do Chính quyền Palestine cấp. Chính quyền Trump cũng bổ sung các hạn chế đi lại một phần đối với công dân của 15 quốc gia khác, chủ yếu ở châu Phi. Với việc mở rộng này, hiện có hơn 35 quốc gia bị Mỹ áp đặt hạn chế đi lại.
Ông Trump lần đầu tiên ban hành lệnh cấm nhập cảnh đối với 12 quốc gia, trong đó có Afghanistan, vào tháng 6 và sau vụ xả súng hồi tháng trước, ông tuyên bố sẽ “tạm dừng vĩnh viễn việc nhập cư từ tất cả các nước thuộc thế giới thứ ba”. Bà Kristi Noem, Bộ trưởng An ninh Nội địa, cho biết bà đã đề xuất với ông Trump “lệnh cấm nhập cảnh toàn diện đối với tất cả các quốc gia đang tràn ngập đất nước chúng ta bằng những kẻ giết người, những kẻ ăn bám và những kẻ nghiện hưởng đặc quyền”.
Các hạn chế đi lại một phần áp dụng cho người dân đến từ Angola, Antigua và Barbuda, Benin, Bờ Biển Ngà, Dominica, Gabon, Gambia, Malawi, Mauritania, Nigeria, Senegal, Tanzania, Tonga, Zambia và Zimbabwe.
Chính sách mới này cũng áp dụng cho vợ/chồng, con cái và cha mẹ của công dân Hoa Kỳ, cũng như thị thực Nhập cư Đặc biệt dành cho người Afghanistan, được thiết lập cho những người đã giúp đỡ quân đội và chính phủ Hoa Kỳ trong cuộc chiến ở Afghanistan. Chính sách này cũng cấm anh chị em ruột và con cái đã trưởng thành của công dân Hoa Kỳ, cũng như sinh viên quốc tế.
Nhìn chung, chính sách mới của ông Trump mở rộng đáng kể việc siết chặt các hình thức nhập cư hợp pháp, với việc chính quyền hạn chế hoàn toàn hoặc một phần việc đi lại từ gần 20% số quốc gia trên thế giới. Chính sách sửa đổi này cũng mở rộng đáng kể các hạn chế đối với cá nhân đến từ các quốc gia bị cấm nhập cảnh một phần.
“Tuyên bố mở rộng này thực sự đóng sầm cánh cửa đối với hầu hết những người không phải công dân đến từ các quốc gia được liệt kê,” Doug Rand, cựu quan chức cấp cao tại Bộ An ninh Nội địa dưới thời chính quyền Biden, cho biết.
Ông Trump và các cố vấn hàng đầu của ông lập luận rằng các hạn chế đi lại là cần thiết để bảo vệ an ninh quốc gia, và các đồng minh của tổng thống đã hoan nghênh việc mở rộng này vào thứ Ba.
“Đây là lẽ thường tình: nếu bạn không biết ai đó là ai, hoặc nếu có những rủi ro liên quan đến sự hiện diện của họ ở Hoa Kỳ, bạn không nên cho họ nhập cảnh,” Gene Hamilton, chủ tịch của America First Legal, một nhóm ủng hộ Trump, đã viết trên X.
Tuy nhiên, những người chỉ trích chính sách nhập cư của ông Trump cho rằng các động thái này là biểu hiện mới nhất cho thấy sự khinh miệt của tổng thống đối với người nhập cư, đặc biệt là những người đến từ các quốc gia ở châu Phi và Trung Đông.
“Chúng ta không nên ngạc nhiên khi Tổng thống Trump tiếp tục đẩy hệ thống nhập cư của chúng ta trở lại thời kỳ mà Hoa Kỳ áp dụng hạn ngạch chủng tộc,” bà Andrea R. Flores, cựu quan chức phụ trách vấn đề nhập cư của Nhà Trắng dưới thời chính quyền Obama và Biden, cho biết. “Ông ấy liên tục coi một số quốc tịch nhất định là vật tế thần, và luật nhập cư cho phép ông ấy quá nhiều quyền tự do phân biệt đối xử dựa trên sở thích cá nhân.”
Ngoài các hạn chế đi lại, lệnh cấm này có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng đối với công dân của các quốc gia đó hiện đang ở Hoa Kỳ. Đầu tháng này, Hoa Kỳ đã chặn các đơn xin nhập cư từ những người nhập cư đến từ 12 quốc gia ban đầu bị cấm đi lại và bảy quốc gia khác với các hạn chế một phần, gây ra sự hoang mang trên khắp đất nước khi các buổi lễ trao quốc tịch bị hủy bỏ.
Ông Trump lần đầu tiên đặt mục tiêu ban hành lệnh cấm nhập cảnh trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, mặc dù điều đó đã gặp phải những trở ngại pháp lý. Ông đã khôi phục chính sách này vào tháng 6 sau khi một người đàn ông Ai Cập ở Colorado bị buộc tội thực hiện một cuộc tấn công vào một nhóm người đang tôn vinh các con tin bị giam giữ ở Gaza.
Sau khi nhà chức trách bắt giữ và buộc tội Rahmanullah Lakanwal, một công dân Afghanistan, vì tội bắn hai binh sĩ Vệ binh Quốc gia, khiến một người thiệt mạng, gần Nhà Trắng hồi tháng trước, chính quyền Trump đã nhanh chóng siết chặt các chính sách nhập cư của mình. Ông Lakanwal, người từng làm việc với các đơn vị được CIA hậu thuẫn ở Afghanistan, đã nhập cảnh vào Hoa Kỳ năm 2021 theo một chương trình do chính quyền Biden thiết lập để tạo điều kiện nhanh chóng cho các đồng minh Afghanistan sau khi nước này rơi vào tay Taliban.
Trong những ngày sau vụ xả súng, chính quyền Trump đã tạm dừng tất cả các quyết định về tị nạn cho những người di cư hiện đang ở Hoa Kỳ; xem xét lại thẻ xanh cho phép người dân từ 19 quốc gia, chủ yếu ở Trung Đông hoặc châu Phi, được sống và làm việc vĩnh viễn tại Hoa Kỳ; đánh giá lại các trường hợp chấp thuận tị nạn được cấp dưới thời chính quyền Biden; tạm dừng vô thời hạn các đơn xin nhập cư của công dân Afghanistan; và cấm người Afghanistan nhập cảnh vào nước này.
Theo NYT
