(AP) – Ủy ban Tư pháp Hạ viện do Đảng Cộng hòa lãnh đạo hôm thứ Ba đã yêu cầu ông Jack Smith, cựu Công tố viên Đặc biệt Bộ Tư pháp, ra điều trần trước Quốc hội — một bước đi mới trong chiến dịch mà giới Cộng hòa mô tả là nhằm “làm rõ sự thiên vị” trong các vụ truy tố Tổng thống Donald Trump trước đây.
Trong bức thư gửi Smith, Dân biểu Jim Jordan, Chủ tịch Ủy ban, cáo buộc các vụ truy tố Trump mà Smith khởi xướng là “mang động cơ chính trị và thiên lệch đảng phái.”
Jack Smith và hai vụ án lịch sử chống lại Trump
Smith từng đảm trách hai vụ truy tố hình sự lớn chống lại ông Trump:
- Âm mưu đảo ngược kết quả bầu cử năm 2020, và
- Cất giữ trái phép tài liệu mật tại dinh thự Mar-a-Lago ở Florida.
Cả hai vụ đều được khởi tố trong năm 2023, hơn một năm trước cuộc bầu cử tổng thống 2024, với các cáo trạng mà nhóm công tố gọi là “những vi phạm rõ ràng luật liên bang.”
Tuy nhiên, sau khi Trump thắng cử trở lại Nhà Trắng vào năm 2024, Smith hủy bỏ toàn bộ các vụ án hình sự, vì Tổng thống đương nhiệm không thể bị truy tố trong khi tại chức.
Diễn biến này đồng thời mở đường cho chính quyền Trump chuyển hướng tấn công pháp lý vào các đối thủ và người từng điều tra ông.
Căng thẳng giữa Quốc hội và Bộ Tư pháp cũ
Smith hiện chịu áp lực giám sát ngày càng tăng từ Quốc hội, sau khi Ủy ban Tư pháp Thượng viện tiết lộ tuần trước rằng cuộc điều tra của ông từng bao gồm việc FBI phân tích hồ sơ điện thoại của hơn sáu thượng nghị sĩ Cộng hòa, liên quan tới vụ bạo loạn ngày 6/1/2021.
Trong thư, Jordan viết:
“Lời khai của ông là cần thiết để hiểu rõ mức độ mà Bộ Tư pháp dưới thời Biden–Harris đã vũ khí hóa cơ quan thực thi pháp luật liên bang nhằm mục tiêu chính trị.”
Động thái đáp trả từ phe Dân chủ
Dân biểu Jamie Raskin, thành viên cao cấp nhất của Đảng Dân chủ trong Ủy ban, nhận xét rằng:
“Ai cũng thấy sự mỉa mai ở đây — khi Ủy ban yêu cầu Jack Smith điều trần, trong khi Tổng thống Trump lại đang yêu cầu truy tố James Comey và Letitia James.”
Trong vài tuần gần đây, chính quyền Trump đã khởi tố hình sự cựu Giám đốc FBI James Comey và Tổng Chưởng lý New York Letitia James, hai nhân vật từng nhiều năm điều tra và kiện tụng Trump.
Cuộc điều tra của Hạ viện và phản ứng từ phía Smith
Ủy ban Tư pháp Hạ viện cho biết họ đã điều tra hoạt động của Jack Smith từ đầu năm nay, và đã phỏng vấn hai thành viên trong nhóm công tố của ông. Tuy nhiên, cả hai đều viện dẫn Tu chính án thứ Năm để từ chối trả lời nhiều câu hỏi.
Luật sư đại diện cho Smith hiện chưa phản hồi yêu cầu bình luận về thư mời điều trần từ Ủy ban.
Bối cảnh chính trị sâu hơn
Diễn biến mới này cho thấy Đảng Cộng hòa tại Hạ viện đang đẩy mạnh chiến dịch “phản công pháp lý”, nhắm vào các nhân vật từng tham gia truy tố hoặc điều tra Trump trong giai đoạn 2020–2023.
Giới quan sát nhận định rằng yêu cầu điều trần của Jack Smith là một phần trong chiến lược mở rộng quyền giám sát của Quốc hội do phe Cộng hòa kiểm soát — đồng thời là thông điệp chính trị mạnh mẽ giữa lúc Tòa Bạch Ốc Trump nhiệm kỳ hai đang củng cố quyền lực trong hệ thống tư pháp liên bang.
