(AP) – Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có cuộc trao đổi với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hôm thứ Sáu, nhằm thúc đẩy việc hoàn tất một thỏa thuận cho phép ứng dụng mạng xã hội TikTok tiếp tục hoạt động tại Hoa Kỳ.
Theo một quan chức Tòa Bạch Ốc và Tân Hoa Xã, cuộc gọi giữa hai nhà lãnh đạo bắt đầu vào lúc 8 giờ sáng theo giờ Washington. Cuộc thảo luận này có thể hé lộ khả năng diễn ra một cuộc gặp trực tiếp để chốt thỏa thuận cuối cùng, vừa khép lại cuộc chiến thương mại, vừa định hình quan hệ song phương giữa hai siêu cường.
Đây là lần trao đổi thứ hai giữa Trump và Tập kể từ khi ông Trump trở lại Tòa Bạch Ốc và áp mức thuế quan kịch trần đối với Trung Quốc, kéo theo những biện pháp đáp trả gây căng thẳng. Dù vậy, Trump – một đảng viên Cộng hòa – đã bày tỏ sẵn sàng thương lượng các thỏa thuận thương mại với Bắc Kinh, đặc biệt liên quan đến TikTok, ứng dụng đang đối mặt nguy cơ bị cấm trừ khi công ty mẹ Trung Quốc bán quyền kiểm soát.
“Ngày mai tôi sẽ nói chuyện với Chủ tịch Tập về TikTok và cả thương mại. Chúng ta rất gần với những thỏa thuận trên mọi mặt,” Trump tuyên bố hôm thứ Năm. Ông nhấn mạnh quan hệ với Trung Quốc “rất tốt,” song đồng thời cho rằng cuộc chiến Ukraine có thể kết thúc nếu châu Âu áp thuế cao hơn đối với Trung Quốc.
Phát ngôn viên Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington, ông Lưu Bằng Vũ, cho biết “ngoại giao nguyên thủ đóng vai trò không thể thay thế trong việc định hướng quan hệ song phương,” song không xác nhận một hội nghị thượng đỉnh sắp tới.
Nỗ lực chốt thỏa thuận TikTok
Sau cuộc họp thương mại Mỹ–Trung tại Madrid đầu tuần, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cho biết hai bên đã đạt khung thỏa thuận về quyền sở hữu TikTok, và nhiều khả năng Trump cùng Tập sẽ hoàn tất vào thứ Sáu.
Trump, người cho rằng ứng dụng này đã góp phần giúp ông tái đắc cử, đã nhiều lần gia hạn thời hạn để TikTok tách khỏi công ty mẹ ByteDance. Ông nhấn mạnh TikTok “có giá trị to lớn” và Hoa Kỳ “nắm quyền định đoạt giá trị đó vì chúng ta là bên phê duyệt cuối cùng.”
Quan ngại chính của Washington nằm ở luật pháp Trung Quốc buộc các công ty phải giao nộp dữ liệu cho chính quyền, cũng như thuật toán độc quyền của TikTok. Bắc Kinh tuần này cho biết đã đạt đồng thuận về việc ủy quyền sử dụng quyền sở hữu trí tuệ, bao gồm thuật toán, đồng thời nhất trí chọn một đối tác xử lý dữ liệu và bảo mật nội dung người dùng Mỹ.
Dân biểu Raja Krishnamoorthi, thành viên cao cấp của Ủy ban Hạ viện về Đảng Cộng sản Trung Quốc, khẳng định dữ liệu và thuật toán TikTok phải “thực sự thuộc quyền kiểm soát của Mỹ” để tuân thủ luật pháp.
Căng thẳng thương mại rộng hơn
Từ tháng 5 đến tháng 9, hai bên đã tiến hành bốn vòng đàm phán thương mại, tạm dừng áp thuế và nới lỏng một số biện pháp kiểm soát xuất khẩu, song nhiều vấn đề vẫn tồn đọng.
Theo giới phân tích, Trump trong cuộc gọi sẽ tìm cách thể hiện rằng Hoa Kỳ đang nắm thế thượng phong, trong khi Tập sẽ nhấn mạnh sức mạnh kinh tế của Trung Quốc và cảnh báo tiến triển song phương phụ thuộc vào việc Mỹ nới lỏng thuế quan, trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu.
Chưa có thỏa thuận nào được công bố liên quan đến hạn chế công nghệ, nông sản hay fentanyl. Chính quyền Trump đã áp thêm 20% thuế với hàng Trung Quốc, cáo buộc Bắc Kinh không ngăn chặn được dòng chảy tiền chất ma túy vào Mỹ.
Cuộc chiến thương mại đã khiến nông dân Mỹ mất đi một trong những thị trường lớn nhất. Từ tháng 1 đến tháng 7, xuất khẩu nông sản Mỹ sang Trung Quốc giảm 53% so với cùng kỳ năm ngoái; một số mặt hàng còn chịu thiệt hại nặng hơn, như lúa miến giảm tới 97%.
Josh Gackle, Chủ tịch Hiệp hội Đậu nành Mỹ, cho biết ông đặc biệt theo dõi kết quả cuộc gọi vì Trung Quốc – khách hàng lớn nhất – đã tạm ngưng mua vụ đậu mới. “Vẫn còn thời gian, điều khích lệ là hai nước tiếp tục đối thoại. Nhưng ở cấp nông dân, sự thất vọng đang tăng khi chưa thể đạt được thỏa thuận.”
