Ngày 21 tháng 7 (Reuters) – Bộ Tư pháp Hoa Kỳ hôm thứ Hai đã công bố hơn 240.000 trang tài liệu liên quan đến vụ ám sát Mục sư Martin Luther King Jr., bao gồm các hồ sơ của FBI – cơ quan từng theo dõi sát sao nhà lãnh đạo dân quyền này như một phần trong nỗ lực nhằm bôi nhọ người đoạt giải Nobel Hòa bình và phong trào đấu tranh của ông.
Các tài liệu đã được đăng tải trên trang web của Cơ quan Lưu trữ Quốc gia, nơi cho biết sẽ tiếp tục công bố thêm hồ sơ trong thời gian tới.
Mục sư King bị ám sát bằng súng tại Memphis, Tennessee vào ngày 4 tháng 4 năm 1968, vào thời điểm ông mở rộng hoạt động đấu tranh từ phong trào bất bạo động đòi quyền bình đẳng cho người Mỹ gốc Phi sang các vấn đề kinh tế và kêu gọi chấm dứt chiến tranh. Cái chết của ông đã làm rúng động nước Mỹ trong một năm đầy biến động với các cuộc bạo loạn sắc tộc, biểu tình phản đối chiến tranh Việt Nam, và vụ ám sát ứng viên tổng thống Robert F. Kennedy.
Đầu năm nay, chính quyền Tổng thống Donald Trump cũng đã công bố hàng nghìn trang tài liệu kỹ thuật số liên quan đến các vụ ám sát Robert Kennedy và cựu Tổng thống John F. Kennedy – người bị sát hại năm 1963. Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump từng cam kết sẽ minh bạch hơn về cái chết của John F. Kennedy. Sau khi nhậm chức, ông cũng yêu cầu các cố vấn lập kế hoạch công bố hồ sơ liên quan đến các vụ ám sát của Robert Kennedy và Martin Luther King Jr.
FBI từng lưu trữ hồ sơ theo dõi King trong thập niên 1950 và 1960 – thậm chí nghe lén điện thoại của ông – dựa trên cáo buộc sai lệch rằng ông có liên hệ với chủ nghĩa cộng sản trong bối cảnh Chiến tranh Lạnh giữa Mỹ và Liên Xô. Những năm gần đây, FBI đã thừa nhận đó là ví dụ điển hình về “sự lạm quyền và sai trái” trong lịch sử của cơ quan này.
Gia đình ông King kêu gọi công chúng tiếp cận các tài liệu này “với sự cảm thông, kiềm chế và tôn trọng đối với nỗi đau vẫn chưa nguôi của gia đình,” đồng thời lên án “mọi nỗ lực lợi dụng hay xuyên tạc thông tin trong các hồ sơ này.”
“Hơn bao giờ hết, chúng ta cần tưởng nhớ sự hy sinh của ông bằng cách cam kết hiện thực hóa giấc mơ của ông – một xã hội đầy lòng trắc ẩn, đoàn kết và bình đẳng,” gia đình tuyên bố.
“Trong suốt cuộc đời cha chúng tôi, ông đã bị nhắm mục tiêu không ngừng bởi một chiến dịch theo dõi xâm phạm, mang tính săn mồi và đầy sai trái, do J. Edgar Hoover chỉ đạo thông qua FBI,” tuyên bố viết, được ký bởi hai người con còn sống của ông – Martin Luther King III (67 tuổi) và Bernice King (62 tuổi).
James Earl Ray – một người theo chủ nghĩa phân biệt chủng tộc – đã nhận tội ám sát King nhưng sau đó rút lại lời thú nhận. Ông chết trong tù năm 1998.
Gia đình King cho biết họ từng đệ đơn kiện dân sự về cái chết oan khuất của ông tại Tennessee vào năm 1999, dẫn đến một bản án đồng thuận từ bồi thẩm đoàn, xác định rằng “cha chúng tôi là nạn nhân của một âm mưu có sự tham gia của Loyd Jowers và nhiều đồng phạm chưa được nêu tên, trong đó có cả các cơ quan chính phủ như một phần của âm mưu lớn hơn. Bản án cũng khẳng định rằng thủ phạm không phải là James Earl Ray, và ông Ray đã bị gài để gánh tội. Gia đình chúng tôi coi bản án này là sự xác nhận cho niềm tin bấy lâu nay của chúng tôi.”
Jowers – từng là sĩ quan cảnh sát tại Memphis – từng khai với chương trình Prime Time Live của ABC năm 1993 rằng ông có tham gia vào âm mưu giết hại King. Tuy nhiên, một báo cáo của Bộ Tư pháp năm 2023 cho rằng những tuyên bố của ông “đáng nghi ngờ.”
