7 Tháng Bảy (Reuters) – Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tiếp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Hai, trong bối cảnh Israel và Hamas đang đàm phán một thỏa thuận ngừng bắn tại Dải Gaza.
Phát biểu trước báo giới trong bữa tối giữa các quan chức Mỹ và Israel, ông Netanyahu tiết lộ Mỹ và Israel đang phối hợp với một số quốc gia khác để tìm giải pháp tái định cư người Palestine khỏi Gaza, hướng đến “một tương lai tốt đẹp hơn” cho họ. “Nếu ai muốn ở lại, họ có thể ở lại; nhưng nếu ai muốn rời đi, thì nên được phép rời đi,” ông nói.
Tổng thống Trump ban đầu né tránh trả lời câu hỏi về kế hoạch di dời người Palestine, nhưng sau đó khẳng định đã nhận được “sự hợp tác tuyệt vời từ các quốc gia xung quanh” và tin rằng điều “tốt đẹp” sẽ xảy ra. Trước đó trong năm, ông từng đề xuất biến Gaza thành “Riviera của Trung Đông” – ý tưởng bị người Gaza phản đối dữ dội và bị các tổ chức nhân quyền lên án là hành động thanh lọc sắc tộc.
Trong lúc hai nhà lãnh đạo họp nhiều giờ ở Washington, các quan chức Israel vẫn đang tiếp tục các cuộc đàm phán gián tiếp với Hamas để đạt được một thỏa thuận ngừng bắn do Mỹ làm trung gian, đi kèm trao đổi con tin. Netanyahu trở về Blair House vào tối thứ Hai và dự kiến gặp Phó Tổng thống JD Vance lúc 9:30 sáng thứ Ba theo giờ EDT.
Đây là lần thứ ba ông Trump và Netanyahu gặp mặt trực tiếp kể từ khi Trump nhậm chức nhiệm kỳ hai vào tháng Giêng. Cuộc họp lần này diễn ra chỉ hơn hai tuần sau khi Trump ra lệnh không kích các cơ sở hạt nhân Iran để yểm trợ các cuộc tấn công của Israel – một hành động được nối tiếp bằng lệnh ngừng bắn chấm dứt cuộc chiến kéo dài 12 ngày giữa Israel và Iran.
Trump xác nhận chính quyền ông đã lên lịch đối thoại với Iran. “Chúng tôi đã lên lịch các cuộc gặp với Iran – họ muốn đối thoại. Họ vừa mới bị đánh cho một trận nặng nề,” ông nói, đồng thời bày tỏ mong muốn gỡ bỏ các biện pháp trừng phạt vào thời điểm phù hợp.
Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian cũng cho biết trong một cuộc phỏng vấn hôm thứ Hai rằng ông tin tưởng những bất đồng giữa Iran và Mỹ có thể giải quyết bằng đối thoại.
Bữa tối giữa Trump và Netanyahu diễn ra trong Phòng Xanh của Tòa Bạch Ốc – thay vì Phòng Bầu dục như thông lệ – với sự tham dự của các cố vấn hàng đầu. Bên ngoài, hàng trăm người biểu tình mang khăn keffiyeh và cờ Palestine tụ tập gần Tòa Bạch Ốc, hô vang “Ngưng cung cấp vũ khí cho Israel” và “Chấm dứt diệt chủng”, đồng thời yêu cầu bắt giữ ông Netanyahu theo lệnh truy nã của Tòa Hình sự Quốc tế.
Trước đó cùng ngày, ông Netanyahu đã gặp đặc phái viên Mỹ Steve Witkoff và Ngoại trưởng Marco Rubio. Ông cũng có kế hoạch đến Quốc hội Mỹ vào thứ Ba để gặp các lãnh đạo quốc hội. Trong buổi gặp với Trump, ông Netanyahu trao cho tổng thống Mỹ một lá thư đề cử ông cho giải Nobel Hòa bình – một cử chỉ được Trump đón nhận một cách hài lòng.
Israel hy vọng kết quả cuộc chiến với Iran sẽ mở đường bình thường hóa quan hệ với nhiều nước láng giềng hơn, như Liban, Syria và Saudi Arabia.
ĐÀM PHÁN NGÀY THỨ HAI TẠI QATAR
Đặc phái viên Witkoff, người giữ vai trò trung tâm trong việc soạn thảo đề xuất ngừng bắn kéo dài 60 ngày, sẽ đến Doha trong tuần này để tham gia trực tiếp các cuộc đàm phán – theo phát ngôn viên Tòa Bạch Ốc Karoline Leavitt.
Tuy nhiên, các nguồn tin Palestine cho biết trở ngại lớn nhất vẫn là việc Israel từ chối cho phép viện trợ nhân đạo được vào Gaza một cách tự do và an toàn. Israel khẳng định vẫn nỗ lực chuyển thực phẩm vào Gaza nhưng đồng thời muốn ngăn chặn chiến binh Hamas đánh cắp hàng cứu trợ.
Ngày đàm phán thứ hai đã diễn ra với một vòng đàm phán ban đầu, các vòng tiếp theo dự kiến nối lại vào buổi tối.
Đề xuất do Mỹ hậu thuẫn gồm các bước: trả tự do cho con tin theo giai đoạn, rút quân Israel khỏi một số khu vực Gaza, và tiến tới kết thúc hoàn toàn cuộc chiến. Hamas lâu nay yêu cầu chấm dứt chiến tranh hoàn toàn trước khi thả con tin còn lại. Ngược lại, Israel kiên quyết chỉ dừng bắn nếu toàn bộ con tin được trả và Hamas bị giải tán.
Trump từng tuyên bố ông sẽ gây “áp lực mạnh mẽ” với Netanyahu để đạt được thỏa thuận sớm. Dù một số đồng minh cực hữu trong nội các Israel phản đối ngưng chiến, nhưng với áp lực trong nước ngày càng gia tăng, chính phủ Netanyahu được cho là sẽ ủng hộ thỏa thuận nếu điều kiện chấp nhận được.
Lệnh ngừng bắn từng có hiệu lực vào đầu năm nay đã sụp đổ vào tháng Ba. Kể từ đó, Israel gia tăng chiến dịch quân sự và siết chặt kiểm soát phân phối thực phẩm tại Gaza.
Người dân Gaza đang theo dõi sát diễn biến. “Tôi chỉ mong các đoàn đàm phán và trung gian gây áp lực tối đa để giải quyết vấn đề này, bởi cuộc sống ở đây đã hoàn toàn không thể chịu đựng được nữa,” ông Abu Suleiman Qadoum – một cư dân tị nạn tại Gaza City – chia sẻ.
Chiến tranh tại Gaza bắt đầu từ tháng 10/2023, khi Hamas tấn công miền Nam Israel khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng và bắt giữ 251 con tin. Hiện còn khoảng 50 con tin bị giữ tại Gaza, trong đó 20 người được cho là còn sống.
Cuộc phản công của Israel đã khiến hơn 57.000 người Palestine thiệt mạng, theo Bộ Y tế Gaza. Hầu hết cư dân tại đây đã phải di tản và gần nửa triệu người đối diện nguy cơ đói kém nghiêm trọng trong vài tháng tới – theo ước tính của Liên Hiệp Quốc.
Trump tiếp tục thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ với Netanyahu, thậm chí còn công khai chỉ trích các công tố viên Israel liên quan đến vụ xét xử tham nhũng chống lại Thủ tướng – một vụ án mà ông Netanyahu một mực phủ nhận mọi cáo buộc.
