Thụy Điển định vị mỏ đất hiếm khi châu Âu chạy đua với Trung Quốc

Sự khởi đầu của sự kết thúc sự phụ thuộc của châu Âu vào Trung Quốc đối với các nguyên liệu đất hiếm quý có thể nằm sâu dưới những vùng đất gồ ghề ở phía bắc Thụy Điển, phía trên Vòng Bắc Cực.

Công ty khai thác quặng sắt LKAB của Thụy Điển hôm thứ Năm cho biết họ đã xác định được “trầm tích đáng kể” ở Lapland chứa các nguyên tố đất hiếm cần thiết cho sản xuất điện thoại thông minh, xe điện và tua-bin gió.

Công ty thuộc sở hữu của chính phủ khai thác quặng sắt tại Kiruna, cách Stockholm gần 600 dặm về phía bắc, cho biết có hơn 1 triệu tấn oxit đất hiếm.

Theo LKAB, đây là trữ lượng lớn nhất được biết đến thuộc loại này ở châu Âu. Nhưng công ty đã cảnh báo rằng có thể mất ít nhất một thập niên trước khi việc khai thác bắt đầu.

Bộ trưởng Công nghiệp Thụy Điển Ebba Busch gọi Thụy Điển là “mỏ vàng” sau phát hiện này. Thông báo của bà được đưa ra khi giám đốc điều hành của Liên minh Châu Âu, Ủy ban Châu Âu, đang hoàn tất đề xuất về Đạo luật Nguyên liệu thô quan trọng sẽ giúp phát triển chuỗi cung ứng đáng tin cậy và vững chắc.

Đất hiếm hiện đã đi vào cuộc sống của hầu hết mọi người trên hành tinh, xuất hiện trong mọi thứ, từ ổ cứng đến thang máy và tàu hỏa. Chúng đặc biệt quan trọng đối với lĩnh vực năng lượng xanh đang phát triển nhanh chóng, cung cấp năng lượng cho tua-bin gió và động cơ ô tô điện.

Nhưng EU đang tụt lại phía sau so với các đối thủ cạnh tranh trên thị trường, nhận khoảng 98% khoáng sản đất hiếm từ Trung Quốc, không có khoáng sản nào được khai thác ở châu Âu.

Và theo Ủy ban châu Âu, nhu cầu sẽ tăng gấp 5 lần vào năm 2030 do quá trình chuyển đổi kỹ thuật số và xanh của nền kinh tế khối.

Ủy viên thị trường nội bộ Thierry Breton đã cảnh báo rằng tham vọng trở thành lục địa trung lập về khí hậu đầu tiên của EU có nguy cơ bị đe dọa nếu không có quyền tiếp cận an toàn và chắc chắn đối với nguyên liệu thô.

Ông nói: “Quá trình chuyển đổi kỹ thuật số và xanh của chúng tôi sẽ sống hay chết thông qua hoạt động của các chuỗi cung ứng của chúng tôi. Hãy lấy ví dụ về Trung Quốc, với quốc gia gần như độc quyền về đất hiếm và họ đã đội giá lên 50-90% chỉ trong năm qua. Việc cung cấp nguyên liệu thô đã trở thành một công cụ địa chính trị thực sự.”

EU cũng mong muốn học hỏi từ quá khứ và giảm bớt sự phụ thuộc một bên như sự phụ thuộc vào Nga đối với dầu khí, chỉ bắt đầu cắt đứt quan hệ gần đây sau khi cuộc chiến ở Ukraine bắt đầu với cuộc xâm lược toàn diện của Moscow vào ngày 24 tháng 2.

“Điều này phải thay đổi,” Busch nói, khi các ủy viên châu Âu tới Kiruna để đánh dấu sự bắt đầu nhiệm kỳ chủ tịch luân phiên EU kéo dài sáu tháng của Thụy Điển. “Trước mắt cần đa dạng hóa thương mại, nhưng về lâu dài không thể chỉ trông chờ vào các hiệp định thương mại. Điện khí hóa, khả năng tự cung tự cấp và độc lập của EU khỏi Nga và Trung Quốc sẽ bắt đầu từ mỏ”.

LKAB — công ty cũng phát triển các dự án quặng sắt không carbon — cho biết các mỏ đất hiếm được tìm thấy gần mỏ quặng sắt ngầm lớn nhất thế giới mà công ty này điều hành ở Kiruna. Việc thăm dò sẽ không bắt đầu trong nhiều năm ngay cả khi giấy phép được cấp rất nhanh.

Giám đốc điều hành của LKAB Jan Moström cho biết: “Nếu chúng tôi xem xét cách các quy trình cấp phép khác đã hoạt động trong ngành của chúng tôi, thì sẽ mất ít nhất 10-15 năm trước khi chúng tôi thực sự có thể bắt đầu khai thác và cung cấp nguyên liệu thô cho thị trường. Chúng ta phải thay đổi các quy trình cấp phép để bảo đảm tăng cường khai thác loại nguyên liệu thô này ở châu Âu.”

Việt Linh (Theo TheGuardian)