Phần Lan gia nhập liên minh quân sự NATO hôm thứ Ba, giáng một đòn nặng nề vào Tổng thống Nga Vladimir Putin với sự tái tổ chức lịch sử về bối cảnh an ninh hậu Chiến tranh Lạnh của châu Âu do cuộc xâm lược Ukraine của Moscow gây ra.
Tư cách thành viên của quốc gia Bắc Âu này làm tăng gấp đôi biên giới của Nga với liên minh an ninh lớn nhất thế giới. Phần Lan đã giữ thái độ trung lập sau thất bại trước Liên Xô trong Thế chiến thứ hai, nhưng các nhà lãnh đạo của nước này tỏ ý muốn gia nhập NATO chỉ vài tháng sau khi Moscow xâm lược Ukraine khiến các nước láng giềng phải rùng mình sợ hãi.
Hành động này là một thất bại chiến lược và chính trị đối với Putin, người từ lâu đã phàn nàn về việc NATO mở rộng sang Nga và một phần lấy đó làm lý do biện minh cho cuộc xâm lược.
“Tôi rất muốn nói rằng đây có lẽ là điều duy nhất mà chúng ta có thể cảm ơn ông Putin vì một lần nữa ông ấy ở đây đã thúc đẩy điều gì đó mà ông ấy tuyên bố là muốn ngăn chặn sự xâm lược của Nga, khiến nhiều quốc gia tin rằng họ phải làm nhiều hơn nữa để giải quyết vấn đề này. Hãy coi chừng việc bảo vệ của chính họ và để đảm bảo rằng họ có thể ngăn chặn sự xâm lược có thể xảy ra của Nga trong tương lai,” Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken nói trước khi nhận các tài liệu chính thức trở thành thành viên của Phần Lan.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ là kho lưu trữ các văn bản của NATO liên quan đến tư cách thành viên.
Nga cảnh báo sẽ buộc phải thực hiện “các biện pháp trả đũa” để giải quyết cái mà họ gọi là các mối đe dọa an ninh do tư cách thành viên của Phần Lan tạo ra. Nga cũng đã cảnh báo rằng họ sẽ tăng cường lực lượng gần Phần Lan nếu NATO gửi bất kỳ binh lính hoặc thiết bị bổ sung nào đến quốc gia thành viên thứ 31 của nó.
Liên minh nói rằng họ không gây ra mối đe dọa nào đối với Moscow.
Được báo động trước cuộc xâm lược Ukraine của Moscow vào năm ngoái , Phần Lan, nước có chung đường biên giới dài 1.340 km (832 dặm) với Nga, đã nộp đơn xin gia nhập vào tháng 5, gác lại nhiều năm không liên kết quân sự để tìm kiếm sự bảo vệ dưới chiếc ô an ninh của tổ chức.
Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto phát biểu: “Đây là một ngày tuyệt vời đối với Phần Lan và cũng là một ngày quan trọng đối với NATO. Nga đã cố gắng tạo ra một khối cầu xung quanh họ và chúng tôi không phải là một khối cầu. Tôi chắc chắn rằng bản thân người Phần Lan cảm thấy an toàn hơn, rằng chúng ta đang sống trong một thế giới ổn định hơn.”
Nước láng giềng Thụy Điển, đã tránh liên minh quân sự trong hơn 200 năm, cũng đã áp dụng. Nhưng sự phản đối từ các thành viên NATO Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary đã trì hoãn quá trình này.
Niinisto cho biết tư cách thành viên của Phần Lan “không hoàn chỉnh nếu không có Thụy Điển. Những nỗ lực bền bỉ để Thụy Điển nhanh chóng trở thành thành viên vẫn tiếp tục.”
Trước đó, Bộ Ngoại giao Nga cho biết Moscow “sẽ buộc phải thực hiện các biện pháp quân sự-kỹ thuật và các biện pháp trả đũa khác để chống lại các mối đe dọa đối với an ninh quốc gia của chúng tôi phát sinh từ việc Phần Lan gia nhập NATO”.
Nga cho biết quyết định của Phần Lan đánh dấu “một sự thay đổi cơ bản trong tình hình ở Bắc Âu, nơi trước đây là một trong những khu vực ổn định nhất trên thế giới.”
Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov cho biết tư cách thành viên của Phần Lan phản ánh đường hướng chống Nga của liên minh và cảnh báo rằng Moscow sẽ đáp trả tùy thuộc vào loại vũ khí mà các đồng minh NATO đặt ở đó. Nhưng ông cũng tìm cách giảm bớt tác động, lưu ý rằng Nga không có tranh chấp lãnh thổ với Phần Lan.
Không rõ Nga có thể gửi thêm những khí tài quân sự nào tới biên giới Phần Lan. Moscow đã triển khai phần lớn các đơn vị quân sự có năng lực nhất của mình tới Ukraine.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết sẽ không gửi thêm quân tới Phần Lan trừ khi nước này yêu cầu giúp đỡ.
Đất nước này hiện được bảo vệ bởi cái mà Stoltenberg gọi là “bảo đảm an ninh bọc thép” của NATO, theo đó tất cả các nước thành viên thề sẽ bảo vệ bất kỳ đồng minh nào bị tấn công.
Nhưng ông Stoltenberg từ chối loại trừ khả năng tổ chức thêm các cuộc tập trận quân sự ở đó và nói rằng NATO sẽ không cho phép các yêu cầu của Nga chi phối các quyết định của tổ chức.
“Chúng tôi liên tục đánh giá tư thế, sự hiện diện của chúng tôi. Chúng tôi có nhiều cuộc tập trận hơn, chúng tôi hiện diện nhiều hơn, kể cả ở khu vực Bắc Âu,” ông nói.
Trong khi đó, Quốc hội Phần Lan cho biết trang web của họ đã bị tấn công bằng cái gọi là tấn công từ chối dịch vụ, khiến trang web khó sử dụng, với nhiều trang không tải được và một số chức năng không khả dụng.
Một nhóm tin tặc thân Nga có tên NoName057 (16) đã nhận trách nhiệm, nói rằng vụ tấn công là để trả đũa việc Phần Lan gia nhập NATO. Yêu cầu không thể được xác minh ngay lập tức.
Nhóm tin tặc, được cho là đã hành động theo lệnh của Moscow, đã tham gia vào một loạt các cuộc tấn công mạng vào Mỹ và các đồng minh trong quá khứ. Đài truyền hình công cộng Phần Lan YLE cho biết cùng một nhóm đã tấn công trang web của Quốc hội vào năm ngoái.
Sự gia nhập của Phần Lan, được đánh dấu bằng một buổi lễ kéo cờ tại trụ sở NATO, rơi vào ngày sinh nhật của chính tổ chức này, kỷ niệm 74 năm ngày ký kết Hiệp ước Washington thành lập vào ngày 4 tháng 4 năm 1949. Nó cũng trùng với một cuộc họp của các bộ trưởng ngoại giao của liên minh.
Việt Linh (Theo Common Dreams)