Hai đồng minh của Mỹ, do lo ngại về Triều Tiên và Trung Quốc, đã đồng ý nối lại các chuyến thăm thường xuyên giữa các nhà lãnh đạo.
Nhật Bản và Hàn Quốc đã đồng ý nối lại các chuyến thăm thường xuyên giữa các nhà lãnh đạo của họ và thực hiện các bước để giải quyết tranh chấp thương mại trong hội nghị thượng đỉnh rất được mong đợi hôm thứ Năm, trong điều mà thủ tướng Nhật Bản gọi là “bước tiến lớn” để xây dựng lại quan hệ kinh tế và an ninh của hai quốc gia khi họ cố gắng vượt qua một thế kỷ lịch sử khó khăn.
Hội nghị thượng đỉnh có thể sửa đổi bản đồ chiến lược của Đông Bắc Á. Hai đồng minh của Hoa Kỳ, những người từ lâu đã bất hòa trong lịch sử của họ, đang tìm cách thành lập một mặt trận thống nhất, được thúc đẩy bởi những lo ngại chung về một Triều Tiên bất ổn và một Trung Quốc hùng mạnh hơn.
Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida và Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk Yeol đều nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải thiện quan hệ khi họ khai mạc hội nghị thượng đỉnh hôm thứ Năm, vài giờ sau vụ phóng tên lửa của Triều Tiên và các cuộc chạm trán giữa các tàu Nhật Bản và Trung Quốc ở vùng biển tranh chấp.
Trong bài phát biểu khai mạc, ông Kishida nói rằng cuộc họp sẽ đánh dấu việc nối lại các chuyến thăm thường xuyên giữa các nhà lãnh đạo, vốn đã bị đình trệ trong hơn một thập niên. Ông nói trong một cuộc họp báo chung rằng hai nước đã đồng ý nối lại đối thoại quốc phòng và đàm phán chiến lược cấp thứ trưởng, đồng thời khởi động lại quá trình liên lạc ba bên giữa Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc.
Yoon cho biết cuộc họp hôm thứ Năm “có ý nghĩa đặc biệt vì nó cho người dân cả hai nước thấy rằng quan hệ Hàn Quốc-Nhật Bản đang có một khởi đầu mới sau khi bị cản trở bởi nhiều vấn đề”. Ông nói thêm rằng hai quốc gia chia sẻ các giá trị dân chủ giống nhau “là những đối tác phải hợp tác về các vấn đề an ninh, kinh tế và chương trình nghị sự toàn cầu”.
Yoon cho biết “mối đe dọa ngày càng leo thang từ chương trình tên lửa hạt nhân của Triều Tiên đặt ra mối đe dọa lớn đối với hòa bình và ổn định không chỉ ở Đông Á mà còn đối với cộng đồng quốc tế”.
Ông nói thêm: “Hàn Quốc và Nhật Bản cần hợp tác chặt chẽ và đoàn kết để đối phó một cách khôn ngoan với mối đe dọa”.
Washington dường như đã làm việc tích cực để mang lại hội nghị thượng đỉnh. Đại sứ Mỹ tại Nhật Bản Rahm Emanuel cho biết nước ông và hai đồng minh đã có khoảng 40 cuộc gặp ba bên và ông cho rằng sự hợp tác trong quá trình này đã giúp xây dựng lòng tin.
Vài giờ trước khi hội nghị thượng đỉnh bắt đầu, Bộ trưởng Thương mại Hàn Quốc Lee Chang-yang cho biết Nhật Bản đã đồng ý dỡ bỏ kiểm soát xuất khẩu đối với Hàn Quốc sau các cuộc đàm phán trong tuần này và Hàn Quốc sẽ rút khiếu nại lên Tổ chức Thương mại Thế giới sau khi các hạn chế được dỡ bỏ.
Nhật Bản và Hàn Quốc từ lâu đã có tranh chấp về việc Nhật Bản chiếm đóng Bán đảo Triều Tiên trong những năm 1910-1945 và các hành động tàn bạo trong Thế chiến II, bao gồm việc cưỡng bức mại dâm “phụ nữ mua vui” cho binh lính Nhật Bản và tranh chấp lãnh thổ đối với một cụm đảo. Mối quan hệ trở nên tồi tệ khi Tòa án tối cao Hàn Quốc yêu cầu các công ty Nhật Bản bồi thường cho các nạn nhân Hàn Quốc hoặc thân nhân của tang quyến vào năm 2018, và Nhật Bản đã áp đặt các lệnh trừng phạt thương mại đối với Hàn Quốc ngay sau đó.
Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản cho biết Nhật Bản thừa nhận sự cải thiện trong kiểm soát xuất khẩu của Hàn Quốc trong các cuộc đàm phán và do quyết định của Seoul từ bỏ vụ kiện WTO, Nhật Bản đã quyết định bỏ các hạn chế đối với Hàn Quốc và khôi phục đất nước về tình trạng hiện tại. đã có trước tháng 7 năm 2019.
Bộ của Lee cho biết hai nước sẽ tiếp tục thảo luận về việc khôi phục lẫn nhau về tình trạng thương mại ưu tiên. Theo ông Kishida, hai nước cũng đồng ý bắt đầu đối thoại thường xuyên về an ninh kinh tế.
Hội nghị thượng đỉnh diễn ra khi một loạt các sự kiện kịch tính nhấn mạnh điều mà Kishida gọi là “môi trường an ninh nghiêm trọng”.
Washington hoan nghênh mối quan hệ tốt đẹp hơn giữa Nhật Bản và Hàn Quốc, vì mâu thuẫn về các vấn đề lịch sử đã làm suy yếu nỗ lực củng cố các liên minh của Mỹ ở châu Á. Ba quốc gia đã bắt đầu các cuộc tập trận chung chống tàu ngầm hôm thứ Năm, với sự tham gia của Canada và Ấn Độ.
Một vụ phóng hỏa tiễn của Triều Tiên vào sáng sớm thứ Năm, ngay trước khi Yoon khởi hành tới Tokyo, có thể tăng động lực cho Tổng thống Nam Hàn và Thủ tướng Kishida để đưa hai nước xích lại gần nhau hơn về mặt ngoại giao. Hỏa tiễn đạn đạo liên lục địa được phóng theo quỹ đạo dốc để tránh lãnh thổ của các nước khác và rơi xuống vùng biển ngoài khơi đảo Hokkaido phía bắc Nhật Bản. Rất có thể nó nhằm gửi một thông điệp về hội nghị thượng đỉnh và các cuộc tập trận quân sự chung.
Tranh chấp của Trung Quốc với Nhật Bản về các hòn đảo nhỏ ở Biển Hoa Đông cũng nóng lên hôm thứ Năm, khi cả hai bên cáo buộc bên kia vi phạm lãnh thổ hàng hải của họ. Hội nghị thượng đỉnh diễn ra sau một loạt thành công ngoại giao của Trung Quốc tại các khu vực theo truyền thống được coi là chịu ảnh hưởng nhiều hơn của Hoa Kỳ, Honduras đã tuyên bố hôm thứ Tư rằng nước này sẽ chấm dứt công nhận ngoại giao đối với Đài Loan để ủng hộ Trung Quốc, đánh dấu bước tiến trong nỗ lực của Bắc Kinh nhằm cô lập hòn đảo tự trị này, trong khi tuần trước Ả-rập Xê-út và Iran công bố một thỏa thuận bất ngờ nhằm nối lại quan hệ ngoại giao do Trung Quốc làm trung gian.
Theo văn phòng của Thủ tướng Kishida, hai ông Kishida và Yoon sẽ ăn tối và nói chuyện thân mật sau hội nghị thượng đỉnh. Báo cáo phương tiện truyền thông cho biết Kishida sẽ tổ chức một bữa tối gồm hai phần: thịt bò hầm “sukiyaki” tại một nhà hàng, sau đó là “cơm omu” hoặc cơm phủ trứng tráng – món ăn yêu thích của Yoon – tại một nhà hàng khác.
Việt Linh (Theo Huffpost)