Rachel Sweet đã giúp chặn một biện pháp bỏ phiếu chống phá thai ở Kansas. Ba tháng sau, cô ấy lại làm điều đó ở Kentucky.
Khi tôi hỏi Rachel Sweet, một nhà hoạt động chính trị, rằng điều gì đã thúc đẩy cô ấy theo đuổi sự nghiệp đấu tranh cho quyền sinh sản. Cô lớn lên trong một gia đình tham gia chính trị thường nói về các giá trị tự do. Cô thực tập tại Planned Parenthood khi mới trưởng thành và từng tổ chức một phong trào phản đối nhằm tìm cách chấm dứt sự xấu hổ của những người sống sót sau vụ tấn công tình dục. Là một phụ nữ ba mươi mốt tuổi, cô dành cả đời cho quyền lựa chọn.
Vậy tại sao phải phá thai?
Rachel Sweet nói rằng: “Tôi chưa bao giờ mang thai. Tôi chưa bao giờ phá thai. Tôi chỉ biết rất nhiều người đã phá thai, và tôi yêu thương và quan tâm đến họ.”
Cô ấy cũng biết làm thế nào để giành chiến thắng. Vào năm 2022, cô ấy đã đánh bại hai biện pháp bỏ phiếu chống phá thai ở các bang đỏ truyền thống — lần đầu tiên với vai trò là người quản lý chiến dịch của Kansans vì Tự do lập hiến, nhóm được cho là đã lật đổ thành công cuộc trưng cầu dân ý xuất hiện trước cuộc bỏ phiếu bầu cử sơ bộ của Kansas; tiếp theo với tư cách là người quản lý chiến dịch cho Protect Kentucky Access, nơi cô ấy đã thành công ngăn cản nỗ lực chống phá thai tương tự vào tháng 11.
Biện pháp bỏ phiếu ở Kansas là phép thử trực tiếp sớm nhất về phản ứng của công chúng đối với quyết định Dobbs kiện Jackson của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ, quyết định này đã chấm dứt quyền hiến định của một người trong việc chấm dứt thai kỳ bị phán quyết bởi Roe v. Wade , và thay đổi quyền lực của quy định thủ tục y tế cho các tiểu bang riêng lẻ.
Vì những người Mỹ ủng hộ quyền lựa chọn cảm thấy bất lực khi đối mặt với năm thẩm phán Tòa án Tối cao đã ký tên vào ý kiến đa số vào tháng 6—bốn người trong số họ được bổ nhiệm bởi các Tổng thống ban đầu đã thua phiếu phổ thông—Sweet đã tận dụng sự tuyệt vọng của họ để gây quỹ, biến thành những nỗ lực vận động đầy tham vọng, mà sau đó đã trở thành một chiến thắng ở Kansas, và trở thành một tia lạc quan trên khắp đất nước.
Rachel Sweet cho biết thêm: “Một trong những điều mà tôi đã nghe nhiều nhất trong chiến dịch Kansas là chiến thắng đã mang lại cho rất nhiều người hy vọng về những gì có thể xảy ra sau Roe,”.
Chiến thắng cũng dẫn đến một công việc khác cho Sweet với đoạn đường dài hơn 600 dặm ở Louisville, Kentucky, nơi có một biện pháp bỏ phiếu chống phá thai khác sẽ được quyết định chưa đầy 100 ngày sau cuộc bỏ phiếu ở Kansas.
Kansas là một nơi khó có thể khẳng định một cách vang dội về quyền được phá thai. Tiểu bang này là nơi diễn ra một số cuộc chiến khốc liệt nhất về quyền sinh sản trong lịch sử Hoa Kỳ. Trong mùa hè năm 1991, được mệnh danh là “Mùa hè của lòng thương xót”, những người ủng hộ chống phá thai đã đổ xô đến đó để phản đối quyền sinh sản, và khoảng 2.600 người biểu tình đã bị bắt giữ. Sau đó, vào năm 2009, Tiến sĩ George Tiller, một bác sĩ thực hiện phá thai ở Wichita, đã bị một kẻ cực đoan chống phá thai bắn chết trong một thời kỳ diễn thuyết chống phá thai đặc biệt căng thẳng khác. Sáu năm sau, Kansas trở thành tiểu bang đầu tiên cấm phá thai, mặc dù lệnh cấm sau đó đã bị hủy bỏ bởi tòa án tối cao của tiểu bang vào năm 2021.
Vào năm 2019, tòa án tối cao của tiểu bang đã xét xử một vụ án liên quan đến phá thai, phán quyết rằng hiến pháp Kansas trao cho phụ nữ quyền quyết định về cơ thể của họ, bao gồm cả việc có tiếp tục mang thai hay không. Một lần nữa, các nhà lập pháp bảo thủ của Kansas đã biến tiểu bang này thành chiến trường cho quyền phá thai, bằng cách đề xuất sửa đổi hiến pháp vào năm 2022 sẽ phủ nhận hiệu quả quyết định của tòa án bằng cách sửa đổi rõ ràng hiến pháp để khẳng định rằng không có điều gì trong tài liệu bảo đảm quyền phá thai.
Cuối cùng, tiền đề của cuộc trưng cầu dân ý bằng lá phiếu mà Rachel Sweet đang chống lại và các cử tri đang cân nhắc là khá đơn giản. “Bạn có muốn giúp cơ quan lập pháp tiểu bang dễ dàng ban hành các lệnh cấm phá thai chặt chẽ hơn bằng cách tuyên bố rằng không có quyền phá thai rõ ràng trong hiến pháp Kansas không?”
Nhưng cách diễn đạt của dự luật khi nó xuất hiện trên lá phiếu tháng 8 được các chuyên gia chính trị phi đảng phái mô tả là khó hiểu. Giáo sư khoa học chính trị Neal Allen của Đại học Bang Wichita nói rằng: “Một cử tri bình thường có thể nghĩ rằng sửa đổi này sẽ loại bỏ việc tiểu bang tài trợ cho việc phá thai ở Kansas.”
Bởi vì Kansans coi trọng cả phụ nữ và trẻ em, nên hiến pháp của bang Kansas không yêu cầu chính phủ tài trợ cho việc phá thai và không bảo đảm quyền phá thai.
Trong phạm vi được Hiến pháp Hoa Kỳ cho phép, người dân, thông qua các đại diện tiểu bang được bầu và thượng nghị sĩ tiểu bang, có thể thông qua các luật liên quan đến phá thai, nhưng không giới hạn ở các luật giải thích cho các trường hợp mang thai do bị hãm hiếp hoặc loạn luân, hoặc trường hợp cần thiết để cứu sống người mẹ.
Việc đề cập đến các ngoại lệ đối với các quy tắc phá thai là tội hiếp dâm, loạn luân và các biện pháp can thiệp để cứu mạng sống của người mẹ cũng gây hiểu nhầm. Allen nói: “Mặc dù những trường hợp ngoại lệ đó được đề cập trong văn bản sửa đổi, nhưng không có điều gì về việc sửa đổi tạo ra chúng. Nói cách khác, cơ quan lập pháp của tiểu bang có thể đã thông qua lệnh cấm phá thai hoàn toàn, không có bất kỳ ngoại lệ nào đối với tội hiếp dâm hoặc loạn luân, nếu cuộc trưng cầu dân ý được thông qua.”
Tuy nhiên, điều tồi tệ hơn ngôn ngữ gây hiểu lầm của biện pháp bỏ phiếu là thời gian của nó . Các nhà lập pháp bang thuộc đảng Cộng hòa ở Kansas đã lên lịch trưng cầu dân ý chống phá thai cho cuộc bầu cử sơ bộ vào tháng 8, khi tỷ lệ cử tri đi bầu thấp trong lịch sử, thay vì cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11. Khi làm như vậy, họ dường như đang dựa vào số lượng cử tri ít hơn nhưng có động lực cao xuất hiện.
Các đảng viên Đảng Dân chủ Tiểu bang và các đảng viên Cộng hòa ôn hòa đã đấu tranh để chuyển cuộc trưng cầu dân ý sang cuộc tổng tuyển cử vào tháng 11. “Nếu bạn thực sự muốn để cử tri Kansas đưa ra quyết định này và để tiếng nói của họ được lắng nghe, tại sao chúng ta không làm điều này vào thời điểm có nhiều người bỏ phiếu hơn?”.
Nhưng nhìn lại, thời điểm tháng 8 đã cho những người ủng hộ quyền sinh sản trên khắp đất nước một cơ hội để bày tỏ sự phẫn nộ của họ. Các khoản quyên góp từ khắp nơi trên đất nước đã đổ về Kansans for Reproductive Freedom—một hiệp hội lưỡng đảng gồm những người ủng hộ quyền sinh sản và các tổ chức được thành lập để đánh bại biện pháp bỏ phiếu.
Với tư cách là người quản lý chiến dịch của nhóm, Rachel Sweet chịu trách nhiệm quản lý ngân sách, quyên góp tiền, gặp gỡ các thành viên cộng đồng để nhận được sự ủng hộ của họ và giám sát chiến lược tổng quát.
Mục tiêu của các nhà lập pháp bảo thủ là giống nhau ở cả hai bang, nhưng bối cảnh phá thai ở Kentucky khác với ở Kansas. Trước cuộc bỏ phiếu sửa đổi, phá thai đã được hợp pháp hóa ở Kansas cho đến khi thai được 21 tuần, một quyền mà tòa án tối cao của tiểu bang đã củng cố vào năm 2019 và 2021. Sự thất bại của sửa đổi này không làm thay đổi động lực đó; nó chỉ củng cố quyền phá thai hiện có.
Tuy nhiên, ở Kentucky, quyết định của Dobbs đã thúc đẩy luật kích hoạt cấm phá thai trong hầu hết các trường hợp, bao gồm cả hiếp dâm và loạn luân, chỉ ngoại lệ để cứu mạng người mẹ hoặc ngăn ngừa chấn thương do suy nhược. Một lần nữa, những nỗ lực vận động và giành được phiếu bầu của Rachel Sweet đã thành công. Các cử tri Kentucky đã bác bỏ với tỷ số 52-48 nỗ lực sửa đổi hiến pháp tiểu bang để tuyên bố rõ ràng rằng không có quyền phá thai. Tuy nhiên, lệnh cấm kích hoạt hiện đang có hiệu lực khi tòa án tối cao Kentucky xem xét liệu có nên tạm dừng nó hay không trong khi những thách thức đối với nó được kiện tụng.
Nhưng ngay cả khi lệnh cấm kích hoạt cuối cùng được duy trì trong hệ thống tòa án, Rachel Sweet nói rằng: “Việc phá thai ở Kentucky vẫn sẽ có giá trị kể cả tòa án bỏ qua điều đó và nếu các chính trị gia cũng bỏ qua điều đó, nhưng người dân Kentucky đã lên tiếng.”
Việt Linh (Theo Common Dreams)