Tập đoàn Wagner đang mở rộng sự hiện diện của mình trên khắp châu Phi với các hợp đồng an ninh và hoạt động khai thác mỏ, nhằm làm suy yếu ảnh hưởng của phương Tây, các chuyên gia cho biết.
Tập đoàn lính đánh thuê Nga Wagner Group đang gửi hỏa tiễn đất đối không tới một trong các bên trong cuộc chiến ở Sudan, thúc đẩy cuộc xung đột và gây bất ổn cho khu vực, Bộ Tài chính Mỹ cho biết trong tuần này khi công bố các biện pháp trừng phạt đối với một chỉ huy Wagner.
Các chuyên gia cho biết, vai trò của Wagner ở Sudan là một phần của sự hiện diện ngày càng tăng ở châu Phi nhằm cắt giảm ảnh hưởng của Mỹ và Pháp và thu lợi từ sự giàu có trong khai thác mỏ của các nước châu Phi, với số tiền thu được giúp tài trợ cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine.
Wagner đã có mặt tại Sudan từ năm 2017, cung cấp dịch vụ an ninh và giám sát các nhượng quyền khai thác vàng. Bộ Tài chính cho biết hôm thứ Năm rằng “Tập đoàn Wagner đã cung cấp cho Lực lượng Hỗ trợ Nhanh của Sudan các tên lửa đất đối không để chiến đấu chống lại quân đội Sudan, góp phần vào một cuộc xung đột vũ trang kéo dài chỉ dẫn đến sự hỗn loạn hơn nữa trong khu vực.”
Lực lượng Hỗ trợ Nhanh đã chiến đấu chống lại quân đội Sudan để giành quyền kiểm soát đất nước kể từ tháng Tư, và bạo lực đã khiến hàng trăm người chết và hơn một triệu người phải di dời.
Chính quyền Biden đã cảnh báo về sự hiện diện của Wagner ở Sudan và Ngoại trưởng Antony Blinken tháng trước cho biết nhóm lính đánh thuê “chỉ đơn giản là mang lại nhiều chết chóc và hủy diệt hơn” ở nơi nó hoạt động.
Đại sứ quán Nga tại Washington đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Bộ Tài chính Mỹ hôm thứ Năm đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với người đứng đầu Wagner ở Mali, Ivan Aleksandrovich Maslov, nói rằng nhóm này có thể đang tìm kiếm sự giúp đỡ từ Mali để đảm bảo thiết bị quân sự cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine.
Maslov đã làm việc “phối hợp chặt chẽ” với các quan chức Mali và sắp xếp các cuộc họp giữa chính quyền khu vực và người đứng đầu Wagner, Yevgeny Prigozhin, theo Bộ Tài chính.
“Tập đoàn Wagner có thể đang cố gắng che giấu nỗ lực mua thiết bị quân sự để sử dụng ở Ukraine, bao gồm cả việc làm việc thông qua Mali và các quốc gia khác nơi họ có chỗ đứng“, Bộ Tài chính Mỹ cho biết trong một tuyên bố.
Các nhân viên của Wagner “có thể đã cố gắng làm việc thông qua Mali để có được các thiết bị chiến đấu như mìn, máy bay không người lái, radar và hệ thống phản pháo để sử dụng ở Ukraine“, Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết.
Cáo buộc từ Washington được đưa ra sau khi một tài liệu tình báo Mỹ bị rò rỉ cho thấy Tổng thống lâm thời Mali, Assimi Goita, một sĩ quan quân đội nắm quyền trong một cuộc đảo chính, được cho là đã đề nghị mua vũ khí từ Thổ Nhĩ Kỳ thay mặt cho Tập đoàn Wagner.
Tài liệu, một phần trong kho tài liệu tuyệt mật của Bộ Quốc phòng xuất hiện trên nền tảng truyền thông xã hội Discord, tuyên bố rằng các cộng sự của Wagner vào đầu tháng 2 đã gặp gỡ các đầu mối liên lạc của Thổ Nhĩ Kỳ để mua vũ khí và thiết bị cho các hoạt động của Wagner ở Mali và Ukraine.
Victoria Nuland, Thứ trưởng Ngoại giao phụ trách các vấn đề chính trị, nói với các nhà lập pháp vào tháng Giêng rằng việc Wagner tiếp cận các mỏ vàng ở Mali và Cộng hòa Trung Phi “trực tiếp tài trợ” cho các hoạt động ở Ukraine. Các đơn vị Wagner đang đóng một vai trò quan trọng trên chiến trường ở Ukraine, phụ thuộc rất nhiều vào tù nhân trong các trận chiến bộ binh.
Mục tiêu rộng lớn hơn của Wagner là tăng cường ảnh hưởng của Moscow ở châu Phi, các chuyên gia cho biết.
Wagner đã xây dựng năng lực hậu cần của mình ở cả Libya và Sudan, tận dụng mối quan hệ với các đồng minh địa phương do các chỉ huy phiến quân lãnh đạo, Nathalia Dukhan, một điều tra viên cao cấp của Sentry, một tổ chức phi lợi nhuận tập trung vào các mạng lưới săn mồi đa quốc gia cho biết.
Ở Libya, Wagner đã liên minh với Khalifa Haftar, người đã tiến hành chiến tranh với chính phủ ở Tripoli, và ở Sudan, nó đã củng cố mối quan hệ với Mohamed Hamdan Dagalo, được gọi là Hemeti.
Tại Sudan, Wagner đã tìm cách sử dụng RSF của Hemeti làm đại diện cho các hoạt động của họ ở Cộng hòa Trung Phi và Chad, Dukhan nói.
Mặc dù chiến thuật của họ có thể khác nhau, Wagner đang tìm cách thể hiện ảnh hưởng của Nga ở châu Phi, bà nói. “Cuối cùng, họ lựa chọn các cách tiếp cận phục vụ các mục tiêu địa chiến lược, chương trình nghị sự mở rộng cũng như thúc đẩy lợi ích kinh doanh của mình“, Dukhan nói.
Theo một tài liệu tình báo bị rò rỉ lần đầu tiên xuất hiện trên nền tảng Discord, một cộng sự của Wagner, Vitaliy Perfilyev, vào tháng Hai đã đề nghị phát động một cuộc chiến chống Mỹ. Chiến dịch truyền thông ở Cộng hòa Trung Phi sau khi truyền thông đưa tin rằng Washington đang nỗ lực thuyết phục chính phủ cắt đứt quan hệ với lực lượng lính đánh thuê.
Hoa Kỳ và các nhóm nhân quyền đã cáo buộc Wagner phạm tội ác tàn bạo ở Cộng hòa Trung Phi, bao gồm các vụ hành quyết và tra tấn.
Chính quyền Mỹ trước đây đã gọi Wagner là “tổ chức tội phạm xuyên quốc gia” và trừng phạt các nhà lãnh đạo hàng đầu của tổ chức này.
Việt Linh (Theo Reuters)