Quốc gia bên Biển Đen với 3,7 triệu dân đã bị rung chuyển bởi các cuộc biểu tình sau khi chính phủ cố gắng đưa ra một dự luật làm dấy lên lo ngại về ảnh hưởng của Điện Kremlin.
Nhà nước Georgia thuộc Liên Xô cũ bị mắc kẹt giữa các mối quan hệ lịch sử với phương Đông và một tương lai có thể nằm gần hơn với phương Tây. Chính phủ của nó, bị các nhà phê bình coi là quá thân thiện với Điện Kremlin, đã bị rung chuyển bởi các cuộc biểu tình rầm rộ ở thủ đô.
Quốc hội hôm thứ Sáu đã bỏ phiếu bác bỏ một dự luật gây lo ngại về ảnh hưởng của Nga và so sánh với Ukraine, sau khi hàng chục ngàn người xuống đường ở Tbilisi để biểu tình chống lại đạo luật mà họ coi là mối đe dọa đối với các quyền tự do dân chủ của đất nước và là rào cản đối với bất kỳ hy vọng nào trong tương lai về việc gia nhập NATO và Liên minh châu Âu .
Điều gì châm ngòi cho các cuộc biểu tình?
Các cuộc biểu tình rầm rộ và sôi nổi ở Tbilisi vào tuần trước đã bắt đầu sau khi đảng Giấc mơ Georgia cầm quyền đưa ra dự luật về ảnh hưởng của nước ngoài và đã thông qua lần đầu tiên trong hai lần đọc trên sàn quốc hội.
Dự luật sẽ buộc các cơ quan truyền thông, các tổ chức phi chính phủ và thậm chí cả các cá nhân phải đăng ký với nhà nước với tư cách là đại lý nước ngoài nếu họ nhận được hơn 20% thu nhập hàng năm từ các tổ chức nước ngoài.
Đảng cầm quyền tuyên bố nó cần thiết cho an ninh quốc gia và các tác giả của dự luật cho biết nó được mô phỏng theo Đạo luật đăng ký đại lý nước ngoài năm 1938, mà Hoa Kỳ ban hành để vạch trần tuyên truyền của Đức Quốc xã và yêu cầu mọi người tiết lộ khi họ vận động hành lang ở Hoa Kỳ thay mặt cho chính phủ nước ngoài hoặc các tổ chức chính trị.
Các nhà phê bình gọi đề xuất này là “luật của Nga” và cảnh báo rằng nó có thể được sử dụng để hạn chế các quyền tự do truyền thông và bóp nghẹt những người bất đồng chính kiến.
Nhà lập pháp đối lập Salome Samadashvili nói hôm thứ Năm rằng: “Nó tương tự như một đạo luật do Tổng thống Nga Vladimir Putin ban hành năm 2012, một đạo luật đã được sử dụng để đóng cửa hoặc làm mất uy tín của các tổ chức chỉ trích chính phủ. Nó được sử dụng “để đàn áp phe đối lập dân chủ — các tổ chức phi chính phủ, nhà báo và về cơ bản là tất cả những người có bất kỳ sự độc lập về tài chính hoặc chính trị nào… Đó là lý do tại sao chúng tôi gọi nó là ‘luật Nga’.”
Sau khi nó được giới thiệu và bỏ phiếu nhanh chóng bởi đ3ảng cầm quyền Giấc mơ Georgia, đảng chiếm đa số khá lớn trong Quốc hội, hàng chục ngàn người biểu tình đã tràn vào thủ đô và tập trung bên ngoài tòa nhà quốc hội trong nhiều ngày, không nản lòng ngay cả khi họ gặp phải hơi cay và vòi rồng. .
Chính phủ đã làm gì?
Với việc các cuộc biểu tình không có dấu hiệu giảm bớt, các nhà lập pháp ở quốc gia 3,7 triệu dân bên bờ Biển Đen bắt đầu rút lui khỏi dự luật vào tối thứ Tư và một cuộc thảo luận về đề xuất này đã bị hủy bỏ vào thứ Năm.
Tuy nhiên, các cuộc biểu tình vẫn tiếp tục kéo dài đến sáng thứ Sáu, với những người biểu tình kêu gọi hủy bỏ hoàn toàn dự luật.
Và trong một phiên họp kéo dài vài phút, quốc hội bắt buộc khi các nghị sĩ bỏ phiếu hủy bỏ dự luật vào thứ Sáu sau khi Georgian Dream cho biết họ sẽ rút lại luật.
Ukraine đến từ đâu?
Trong những năm dẫn đến quyết định định mệnh của Putin tiến hành một cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm ngoái, Điện Kremlin đã tự do sử dụng luật đặc vụ nước ngoài của mình để đàn áp những gì còn sót lại của phe đối lập chính trị và các phương tiện truyền thông độc lập ở Nga.
Ana Tsitlidze, một nghị sĩ đối lập Georgia, cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Cuộc chiến ở Ukraine đã làm cho điều này trở nên rõ ràng hơn. Với luật này, chính phủ đang cố gắng làm điều tương tự như Putin đã làm ở Nga: giết chết các tổ chức tự do ngôn luận và phi chính phủ.”
Georgia, một trong những quốc gia thân phương Tây nhất, đã hơn một thập niên theo đuổi mục tiêu được tuyên bố công khai là gia nhập EU và NATO.
Giống như Ukraine, đây là một nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ và có lịch sử chiến tranh riêng với Nga trong thế kỷ này.
Vào tháng 8 năm 2008, Georgia đã cố gắng chiếm lại nước cộng hòa ly khai Nam Ossetia do Nga hậu thuẫn, nơi đã tiến hành cuộc chiến tranh ly khai với Tbilisi vào những năm 1990. Moscow đáp trả bằng một cuộc xâm lược quy mô lớn và giành lại quyền kiểm soát Nam Ossetia, đồng thời chiếm giữ một tỉnh ly khai khác của Georgia, Abkhazia, và tiếp tục hỗ trợ các phong trào ly khai ở cả hai khu vực, mặc dù chúng được quốc tế công nhận là lãnh thổ của Georgia.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, các nhân vật chính trị có thiện cảm với Moscow hơn là dòng chính thường thân phương Tây của Georgia đã lên nắm quyền, trong khi các đảng đối lập cũng cáo buộc đảng Giấc mơ Georgia theo đuổi các chính sách thân Kremlin trong khi tuyên bố hướng về phương Tây.
Những người phản đối cũng cáo buộc rằng người sáng lập đảng, cựu Thủ tướng Bidzina Ivanishvili, một tỷ phú đã tích lũy tài sản của mình ở Nga, là người chỉ đạo mặc dù ông không giữ một công việc nào trong chính phủ.
Đảng đã nhiều lần phủ nhận bất kỳ mối liên hệ nào với Nga hoặc nghiêng về Moscow.
“Ngay bây giờ, Nga đang thử nghiệm Georgia,” Samadashvili nói. “Họ đang thử nghiệm Georgia để xem chính phủ điều hành đất nước này có thể đi được bao xa. Vì vậy, chúng tôi không tin rằng dự luật này được viết ở Georgia, hoặc kế hoạch thông qua dự luật này là điều mà chính phủ Georgia tự nghĩ ra.”
Về phần mình, Moscow đã tuyên bố không dính đến chính trị của Georgia.
“Nga không liên quan gì đến chuyện này, cả về bản chất lẫn hình thức,” phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov nói trong một cuộc họp báo hôm thứ Sáu. “Chúng tôi không can thiệp vào công việc nội bộ của Georgia.”
Điều này có ý nghĩa gì đối với tương lai của Georgia?
Các cuộc biểu tình ở Tbilisi trong tuần này được một số người so sánh với phong trào Maidan năm 2013 ở Ukraine, dẫn đến việc lật đổ Tổng thống thân Nga Viktor Yanukovych.
Có những điểm tương đồng về hình ảnh, chẳng hạn như những người biểu tình mang cờ EU, cờ Ukraine và nhiều người xuống đường ở Georgia còn trẻ, sinh ra sau khi Liên Xô sụp đổ. Các nhà chức trách cũng đáp trả theo cách tương tự, bằng hơi cay và vòi rồng.
Ana Tsitlidze, một nghị sĩ đối lập tham gia biểu tình, cho biết: “Những người trẻ tuổi lớn lên ở đất nước tự do kỳ diệu này hiện đang bảo vệ sự lựa chọn châu Âu của Georgia bằng cái giá của mạng sống.
Tuy nhiên, EU đã đồng ý đưa Ukraine và Moldova trở thành ứng cử viên trở thành thành viên của khối vào tháng 6, nhưng lại từ chối làm điều tương tự với Georgia, với lý do cần phải cải cách.
Một số người biểu tình như Tsitlidze cũng lo sợ rằng chính phủ sẽ cố gắng ban hành luật tương tự trong tương lai.
“Đây không phải là kết thúc,” cô nói. “Chúng tôi vẫn có một chính phủ thân Nga. Họ có thể đưa luật này trở lại, hoặc bất kỳ luật nào khác, bất cứ lúc nào.”
Việt Linh (Theo CNBC)