Đêm Chủ nhật, Israel đã chứng kiến những cảnh bất ổn mới, sau khi ông Netanyahu sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant, người trở thành thành viên đầu tiên của Đảng Likud cầm quyền lên tiếng phản đối những thay đổi.
Hàng trăm ngàn người Israel đã ngừng làm việc vào thứ Hai để phản đối kế hoạch chưa từng có của Thủ tướng Benjamin Netanyahu nhằm cải cách hệ thống tư pháp của đất nước, làm tê liệt đất nước.
Điều này xảy ra sau những cảnh bất ổn lan rộng vào tối Chủ nhật, sau khi ông Netanyahu sa thải Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant, người đã trở thành thành viên đầu tiên trong Đảng Likud của ông lên tiếng phản đối các cải cách. Gallant đã cảnh báo rằng sự chia rẽ về các kế hoạch sẽ đe dọa an ninh của Israel.
Truyền thông Israel đưa tin, ông Netanyahu dự kiến sẽ có bài phát biểu trước toàn quốc vào sáng thứ Hai, nhưng các đài truyền hình sau đó cho biết các kế hoạch đó đã bị đình chỉ. Không rõ khi nào hoặc thậm chí nếu ông ấy sẽ phát biểu vào thứ Hai.
Theo các nhà phê bình, các kế hoạch do liên minh cánh hữu cứng rắn của ông Netanyahu đề xuất vào tháng Giêng sẽ đe dọa tính độc lập của Tòa án Tối cao và hạn chế quyền hạn của các thẩm phán, đồng thời vấp phải sự phản đối gay gắt với việc người Israel thường xuyên xuống đường biểu tình.
Peter Lerner, người đứng đầu bộ phận quan hệ quốc tế tại Histadrut, nhóm bảo trợ của công đoàn Israel đại diện cho khoảng 700.000 công nhân, đã tweet một đoạn video cổ vũ các nhà hoạt động. Ông cho biết chủ tịch của nhóm, Arnon Bar David, vừa phát biểu tại cuộc họp: “Chúng tôi đang ngăn chặn cuộc cách mạng hợp pháp.”
“Đây là thời điểm chúng ta cùng nhau đưa Israel trở lại với sự tỉnh táo và con đường đúng đắn. Đây là lúc chúng ta cùng nhau nói ‘đủ rồi’ và không quan trọng chúng ta đang thuộc về bên phải hay trái,” Histadrut nói trong một tuyên bố.
Cơ quan quản lý sân bay của Israel đã xác nhận ngay trước 11 giờ sáng giờ địa phương (4 giờ sáng theo giờ ET) rằng tất cả các chuyến bay khởi hành từ Sân bay Ben-Gurion sẽ bị hủy bỏ.
Các thương hiệu lớn đang tham gia cuộc biểu tình: McDonald’s cho biết họ sẽ bắt đầu đóng cửa các nhà hàng trên toàn quốc từ giữa trưa (5 giờ sáng theo giờ ET) trước khi đóng cửa toàn quốc từ 2 giờ chiều (7 giờ sáng theo giờ ET).
Các trường đại học hàng đầu của Israel cũng sẽ đóng cửa vào thứ Hai để phản đối các cải cách và vụ sa thải Gallant.
“Chúng tôi, chủ tịch và hiệu trưởng của các trường đại học nghiên cứu ở Israel, bày tỏ mối lo ngại sâu sắc về sự chia rẽ và phân cực trong xã hội Israel và các quá trình có thể dẫn đến thiệt hại thực sự đối với sức mạnh quốc gia và sự ổn định của Nhà nước Israel,” họ nói trong bản tường trình. Tuyên bố cho biết thêm, kế hoạch cải cách của ông Netanyahu có thể dẫn đến “chảy máu chất xám” ở Israel và làm nản lòng sinh viên quốc tế.
Qua đêm, hàng chục ngàn người đã biểu tình ở Tel Aviv, nơi những người biểu tình bị phun vòi rồng. Các thành phố Beersheba, Haifa và Jerusalem cũng chứng kiến tình trạng bất ổn. Tại một thời điểm, đám đông ở Jerusalem đã tập trung bên ngoài nhà của ông Netanyahu và vượt qua hàng rào an ninh.
Tổng thống Israel Isaac Herzog nằm trong số những người kêu gọi ngừng cải cách.
“Cả đất nước đang lo lắng sâu sắc. An ninh, kinh tế, xã hội của chúng ta – tất cả đều đang bị đe dọa,” Herzog cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Hai.
“Vì sự đoàn kết của người dân Israel, vì trách nhiệm cần thiết, tôi kêu gọi các bạn dừng ngay quy trình lập pháp.”
Áp lực quốc tế cũng gia tăng đối với những cải cách của ông Netanyahu.
Tòa Bạch Ốc đã đưa ra một tuyên bố từ Hội đồng An ninh Quốc gia vào tối Chủ nhật cho biết các cuộc biểu tình gần đây nhất “nhấn mạnh thêm nhu cầu cấp thiết phải thỏa hiệp.”
“Như tổng thống đã thảo luận gần đây với Thủ tướng Netanyahu, các giá trị dân chủ đã luôn phải duy trì, một dấu ấn của mối quan hệ Mỹ-Israel,” nó nói.
Tổng lãnh sự Israel tại New York, Asaf Zamir, đã tuyên bố vào tối Chủ nhật rằng ông sẽ từ chức sau 18 tháng đảm nhiệm chức vụ này, vì các cải cách tư pháp và việc sa thải bộ trưởng quốc phòng.
Ông nói: “Bây giờ là lúc tôi tham gia cuộc chiến vì tương lai của Israel để đảm bảo rằng nước này vẫn là ngọn hải đăng của nền dân chủ và tự do trên thế giới.”
Việt Linh (Theo Mother Jones)