Đài Loan hôm thứ Năm tuyên bố sẽ triệu hồi đại sứ của mình tại Honduras khi mối quan hệ giữa hai bên xấu đi, với việc quốc gia Trung Mỹ này chuẩn bị chuyển sự công nhận ngoại giao từ hòn đảo tự trị sang Trung Quốc.
Trong một tuyên bố, Bộ Ngoại giao Đài Loan cho biết họ đã triệu hồi đại sứ để “bày tỏ sự không hài lòng mạnh mẽ của chúng tôi” về việc Honduras cử ngoại trưởng và một phái đoàn đến Bắc Kinh trong tuần này.
Tuyên bố cho biết, động thái này “phớt lờ tình hữu nghị truyền thống” giữa Honduras và Đài Loan, vốn đã tồn tại hơn 80 năm, và “làm tổn thương nghiêm trọng tình cảm của chính phủ và người dân Đài Loan”.
Tuyên bố nói thêm rằng Đài Loan đã “nhiều lần nhắc nhở chính phủ Honduras về nguy cơ tin tưởng vào cam kết của Trung Quốc trong việc thiết lập quan hệ ngoại giao.”
Chủ tịch Honduras Xiomara Castro tuyên bố vào ngày 15 tháng 3 rằng nước này sẽ thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc – một động thái gần như đánh dấu sự kết thúc mối quan hệ hiện tại của nước này với Đài Loan.
Đảng Cộng sản cầm quyền của Trung Quốc đã áp dụng Chính sách Một Trung Quốc như một điều kiện tiên quyết cho các mối quan hệ ngoại giao, yêu cầu các nước cắt đứt quan hệ chính thức với Đài Loan, nơi mà họ tuyên bố là một phần lãnh thổ của mình mặc dù chưa bao giờ kiểm soát nó.
Chỉ có 14 quốc gia, bao gồm cả Honduras, có quan hệ chính thức với Đài Loan – với một số quốc gia ở Trung Mỹ và Thái Bình Dương đã chuyển sang công nhận Trung Quốc trong những năm gần đây.
El Salvador, Burkina Faso và Cộng hòa Dominica đều cắt đứt quan hệ với Đài Loan vào năm 2018. Năm sau, Kiribati và Quần đảo Solomon cũng làm theo.
Tuần trước, Ngoại trưởng Honduras nhấn mạnh vị thế kinh tế của Trung Quốc “chỉ đứng sau Hoa Kỳ” và nói rằng ông hy vọng quan hệ ngoại giao sẽ mang lại cơ hội đầu tư và thương mại.
Parsifal D’Sola, người sáng lập và giám đốc Trung tâm nghiên cứu Trung Quốc-Mỹ Latinh của ABF cho biết, những lợi ích kinh tế này đặc biệt hấp dẫn đối với các nước Mỹ Latinh đang phát triển – và Đài Loan hoặc những người ủng hộ họ khó có thể chống lại.
“Về cơ bản, đây là thứ mà Đài Loan và Mỹ, thẳng thắn mà nói, không thể cạnh tranh được,” D’Sola nói. “Khi bạn nói về đầu tư vào cơ sở hạ tầng, đầu tư vào phát triển xanh, đây là những loại hình đầu tư trực tiếp nước ngoài mà các quốc gia này đang tìm kiếm trên trường quốc tế.”
Ông nói thêm rằng Trung Quốc đang “đạt được vị thế” ở những khu vực này vì thiếu các lựa chọn – chẳng hạn như hỗ trợ kinh tế từ Hoa Kỳ hoặc Liên minh Châu Âu.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Wang Wenbin nói rằng Honduras đang đưa ra “lựa chọn đúng đắn” “phù hợp với xu thế phát triển lịch sử và tiến bộ của thời đại. ”
Trong khi đó, Ngoại trưởng Đài Loan Joseph Wu cảnh báo Honduras đừng “rơi vào bẫy của Trung Quốc” và cho biết họ vẫn đang nỗ lực để duy trì quan hệ song phương. Ông cũng đã gặp đại sứ của Honduras tại Đài Loan, Harold Burgos, để bày tỏ “mối lo ngại sâu sắc”.
Nhưng đến đầu ngày thứ Năm, Wu thừa nhận tình hình không lạc quan.
“Họ đã yêu cầu chúng tôi trả giá cao,” Wu nói với các phóng viên tại quốc hội, đề cập đến chính phủ Honduras. “Bởi vì chúng tôi không cạnh tranh với Trung Quốc trong ngoại giao đô la, nên nó đã bước vào một giai đoạn rất khó khăn. Nhưng tất cả các đồng nghiệp tại đại sứ quán của chúng tôi ở Honduras đang làm việc chăm chỉ và sẽ làm việc chăm chỉ cho đến giây phút cuối cùng.”
Wu nói thêm rằng Trung Quốc đang nỗ lực đàn áp Đài Loan trên phạm vi quốc tế và cho biết Đài Loan sẽ tiếp tục mở rộng sự hiện diện quốc tế của mình.
Việt Linh (Theo Common Dreams)