Bộ trưởng Tài chính cực hữu của Israel Bezalel Smotrich đã phủ nhận sự tồn tại của một dân tộc hoặc quốc gia Palestine vào cuối tuần qua, khiến Hoa Kỳ phải lên tiếng chỉ trích chỉ vài tuần sau khi ông ta kêu gọi “xóa sổ” một thị trấn của người Palestine.
Smotrich, một người theo chủ nghĩa dân tộc Do Thái, lập luận rằng ý tưởng về quốc gia của người Palestine đã được phát minh vào thế kỷ trước để đáp lại phong trào phục quốc Do Thái nhằm thành lập Israel ngày nay.
“Ai là vị vua đầu tiên của Palestine? Người Palestin có ngôn ngữ gì? Đã từng có một loại tiền tệ của Palestine? Có lịch sử hay văn hóa Palestine không? Không có gì. Không có chuyện như vậy với một người Palestine,” Smotrich nói trong một bài phát biểu ở Paris.
Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Hoa Kỳ John Kirby hôm thứ Hai đã phản đối những bình luận này, nói rằng chúng sẽ không giúp làm dịu căng thẳng trong khu vực.
“Chúng tôi hoàn toàn phản đối loại ngôn ngữ đó. Và việc – một lần nữa – cố gắng giảm leo thang căng thẳng và cố gắng tìm ra một giải pháp hai nhà nước khả thi trong tương lai là vô cùng vô ích,” Kirby nói với Kênh 13 của Israel. “Chúng tôi không muốn thấy bất kỳ lời hoa mỹ nào, bất kỳ hành động hoặc lời hùng biện cực đoan nào có thể cản trở hoặc trở thành trở ngại cho một giải pháp hai nhà nước khả thi và ngôn ngữ như vậy.”
Tổng thống Chính quyền Palestine đã chỉ trích những nhận xét của Smotrich là “phân biệt chủng tộc”, gọi chúng là “một nỗ lực xuyên tạc lịch sử.”
Trong một tuyên bố, PA khẳng định rằng người dân Palestine “đã tồn tại mãi mãi trên mảnh đất này”.
Hamas, phong trào Hồi giáo cực đoan của Palestine điều hành Gaza và kêu gọi hủy diệt Israel, cũng gọi những bình luận của Smotrich là phân biệt chủng tộc, nói rằng chúng “phản ánh rõ ràng các chính sách phát xít trong việc mở rộng khu định cư thuộc địa và cưỡng bức trục xuất người Palestine, nơi mà nhà nước chiếm đóng được thành lập,”.
Sự xuất hiện của Smotrich tại Paris cũng gây ra sự cố ngoại giao giữa Israel và Jordan. Chiếc bục mà ông ta đang đứng được phủ một thứ có vẻ là một biến thể của lá cờ Israel hiển thị một bản đồ Israel phóng to bao gồm Bờ Tây, Gaza và hầu hết Jordan bị chiếm đóng.
Người phát ngôn của Smotrich cho biết lá cờ được sử dụng tại sự kiện mà ông tham dự là “đồ trang trí” do ban tổ chức hội nghị đặt ở đó và bộ trưởng chỉ là khách mời.
Jordan đã triệu tập đại sứ Israel tại Amman vào thứ Hai để phản đối, với lý do Smotrich sử dụng bản đồ sai và có dụng ý xuyên tạc.
Bộ Ngoại giao Jordan “cảnh báo về mức độ nghiêm trọng của việc tiếp tục các hành động phân biệt chủng tộc cực đoan này do cùng một bộ trưởng ban hành, người trước đó đã kêu gọi xóa bỏ ngôi làng Huwara của người Palestine. Hành động của Smotrich là vi phạm hiệp ước hòa bình Jordan-Israel.”
Bộ Ngoại giao Israel đã tweet để đáp lại rằng họ “cam kết với thỏa thuận hòa bình năm 1994 với Jordan” và nói thêm rằng Israel “công nhận sự toàn vẹn lãnh thổ” của Jordan.
Tzachi Hanegbi, người đứng đầu Hội đồng An ninh Quốc gia Israel, cũng cho biết ông đã nói chuyện với Bộ trưởng Ngoại giao Jordan Ayman Safadi để tái khẳng định cam kết của Israel đối với sự toàn vẹn lãnh thổ của Jordan và hiệp ước hòa bình Israel-Jordan.
Những bình luận của Smotrich được đưa ra cùng ngày mà các quan chức Israel và Palestine gặp nhau ở Sharm El Sheikh, Ai Cập, để cố gắng làm dịu căng thẳng trước thềm lễ Ramadan và Lễ Vượt qua. Trong số các thỏa thuận khác, hai bên đã cam kết “phát triển một cơ chế để kiềm chế và chống lại các tuyên bố và hành động bạo lực và kích động”.
Bộ trưởng Israel, người cũng có một số quyền hạn đối với đơn vị Israel kiểm soát các cửa khẩu biên giới và cấp phép cho người Palestine, có lịch sử lâu dài phủ nhận sự tồn tại của một quốc gia Palestine và trước đây đã đưa ra những tuyên bố gây tranh cãi về họ cũng như về các vấn đề khác như quyền LGBTQ.
Đầu tháng này, ông ta đã đưa ra những bình luận kích động nói rằng thị trấn Huwara của người Palestine ở Bờ Tây “cần phải bị xóa sổ” sau khi hai anh em người Israel bị bắn chết. Sau đó, những người định cư Israel đã tiến hành các cuộc tấn công trả thù, nơi một người đàn ông Palestine thiệt mạng. Smotrich sau đó đã xin lỗi về những nhận xét nói rằng chúng được đưa ra trong một “cơn bão cảm xúc“.
Việt Linh (Theo Deutsche Welle)