Theo các chuyên gia quân sự, cộng đồng quốc phòng NATO đã biết về những thiếu sót trong lực lượng không quân châu Âu trong nhiều năm, khi một báo cáo cảnh báo rằng cần phải có những thay đổi “khẩn cấp” trước sự gây hấn từ Moscow và Bắc Kinh.
Vào ngày 22 tháng 2, một báo cáo được đưa ra bởi nhóm chuyên gia cố vấn Viện Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia (RUSI) có trụ sở tại London, chuyên phân tích quân sự và quốc phòng, cho rằng “hầu như tất cả các lực lượng không quân châu Âu” không có nhiều “khả năng quan trọng” để giành chiến thắng chống lại các lực lượng Nga trên không.
“Hầu như tất cả các lực lượng không quân châu Âu, bao gồm cả RAF [Không quân Hoàng gia Anh], hiện đang thiếu nhiều khả năng quan trọng cần thiết để có thể đạt được và khai thác ưu thế trên không trước các lực lượng của Nga, hoặc thực sự là bất kỳ đối thủ nhà nước nào với lực lượng không quân mặt đất hiện đại, hệ thống phòng thủ và khả năng tấn công tầm xa,” tác giả của báo cáo, Giáo sư Justin Bronk viết.
Báo cáo lập luận: “Các thành viên NATO ở châu Âu phải khẩn trương khôi phục uy tín chiến đấu của các lực lượng vũ trang của họ“.
Theo báo cáo, sức mạnh không quân là “nơi tập trung phần lớn hỏa lực và sức sát thương thông thường của NATO“, và việc duy trì điều đó là chìa khóa để ngăn chặn các lực lượng Nga tấn công các quốc gia NATO.
Bronk viết: Lực lượng không quân của NATO đã được phép “teo đi” trong ba thập kỷ qua. Phân tích chi tiết đã xem xét một số khía cạnh của lực lượng không quân châu Âu của NATO, bao gồm các căn cứ không quân dễ bị tổn thương, thiếu bảo trì và huấn luyện và có đủ đạn dược để phá hủy hệ thống phòng không của đối phương.
Jens Stoltenberg, Tổng thư ký của liên minh, cho biết vào ngày 17 tháng 2 rằng NATO phải “tiếp tục đầu tư vào an ninh của chúng tôi” và thêm rằng một chiến thắng cho Nga ở Ukraine sẽ là “nguy hiểm” đối với các quốc gia NATO.
“Cuộc xâm lược của Putin chứng tỏ phương Tây không còn đủ khả năng tự mãn về phòng thủ“, Phó không quân đã nghỉ hưu Sean Bell viết cho Sky News của Anh hôm thứ Bảy. Ông nói thêm: “Việc nới lỏng chi tiêu quốc phòng vào cuối Chiến tranh Lạnh đã để lại những lỗ hổng đáng kể trong năng lực quân sự tập thể của chúng ta“.
Mặc dù báo cáo của RUSI có thể là thông tin mới, nhưng thông tin về việc suy giảm năng lực không quân của NATO thì không.
Báo cáo hầu như không gây ngạc nhiên, cựu sĩ quan quân đội Anh Frank Ledwidge nhận xét. Ông nói: “Sức mạnh không quân đã “tập trung vào các mối đe dọa không liên quan” có nghĩa là “các mối đe dọa thực sự đối với an ninh của chúng ta đã bị bỏ qua“.
Ông gợi ý rằng “cuộc chiến chống khủng bố” đã làm cạn kiệt nguồn lực không quân của NATO, và Bronk cũng lập luận rằng lực lượng không quân NATO ở châu Âu “phải giảm bớt các cam kết tùy ý như chống khủng bố.”
Thiếu tá Không quân đã nghỉ hưu Andrew Curtis, thuộc Lực lượng Không quân Hoàng gia Anh nói rằng: “Đây không phải là điều ngạc nhiên. Đây là thứ mà mọi người đã biết từ lâu.”
Nhưng lực lượng không quân và quân đội Anh nói chung đã “thực sự bị áp lực“, Curtis nói. Ông nói: “Các khoản tiền khó có thể trải rộng trên tất cả các khía cạnh chi tiêu có thể được coi là cần thiết, từ số lượng máy bay, đến việc gia cố nơi trú ẩn hoặc tăng khả năng sống sót của máy bay”. Ông nói thêm rằng các ưu tiên đã thay đổi khi hoàn cảnh phát triển.
“Cuối cùng, tất cả đều là ưu tiên, bởi vì không bao giờ có đủ tiền để chi tiêu.”
Báo cáo của RUSI cũng cảnh báo rằng các lực lượng châu Âu của NATO cần phải chuẩn bị sẵn sàng cho việc các lực lượng của Mỹ bị Trung Quốc làm phân tâm. “Mối đe dọa quân sự của Trung Quốc có nghĩa là có ít tài sản quân sự của Mỹ hơn để củng cố châu Âu trong một cuộc khủng hoảng“, Bronk viết, có nghĩa là Nga có thể tận dụng tối đa lực lượng Mỹ đang chiếm đóng ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương để nhắm mục tiêu vào các thành viên NATO ở châu Âu.
Ledwidge cho biết đây là một khả năng “hoàn toàn” có thể xảy ra. Curtis nói thêm rằng Trung Quốc là “nơi tập trung các quyết định của Mỹ“.
Curtis lập luận: “Chắc chắn, bất cứ điều gì Nga làm khiến Mỹ không tập trung vào việc xây dựng quân đội của Trung Quốc, thì Trung Quốc sẽ hài lòng với điều đó”. “Nhưng theo cách tương tự, bất cứ điều gì làm giảm khả năng quân sự của Nga, để Mỹ có thể tập trung nhiều hơn vào Trung Quốc, đều có lợi cho Mỹ“
“Chúng tôi biết rằng Bắc Kinh đang theo dõi sát sao cuộc chiến ở Ukraine,” ông Stoltenberg nói hồi đầu tháng.
“Nếu Tổng thống Putin giành chiến thắng ở đó, điều đó sẽ tác động đến những tính toán và quyết định mà họ sẽ đưa ra ở Bắc Kinh,” ông nói tiếp. “Vì vậy, khi các cường quốc độc tài xích lại gần nhau hơn, hợp tác chặt chẽ hơn với nhau, điều quan trọng hơn nữa là tất cả chúng ta, những người tin vào dân chủ và tự do, rằng chúng ta sát cánh cùng nhau trong NATO và với các đối tác của chúng ta trên khắp thế giới.”
Việt Linh (Theo Common Dreams)