Chính xác trong lịch sử Hoa Kỳ, Donald Trump là tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố. Và đối với người Mỹ trong phạm vi chính trị, đây là một vấn đề rất lớn.
Mặc dù vụ án hình sự ban đầu chống lại Trump đang được giải quyết bởi Luật sư quận Manhattan Alvin Bragg được đánh giá là tội gian lận kinh doanh tương đối nhỏ liên quan đến việc trả tiền bịt miệng cho một ngôi sao khiêu dâm, nhưng đây sẽ không phải là vụ cuối cùng.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Vào cuối mùa xuân hoặc đầu mùa hè năm nay, cựu tổng thống có thể sẽ bị buộc nhiều tội nghiêm trọng hơn ở tiểu bang Georgia và tại tòa án liên bang vì âm mưu lật ngược kết quả của cuộc bầu cử năm 2020; kích động ngày 6 tháng 1 bằng một cuộc nổi dậy; và ăn cắp tài liệu mật đem về nơi ở riêng tại Mar-a-Lago.
Khi bánh xe công lý bắt đầu quay, và vụ án ở Manhattan có thể sẽ không làm Trump bị suy suyển cọng lông nào, nhưng với những bằng chứng công khai hiện có cho thấy ông ta có nguy cơ bị kết án về nhiều trọng tội khác cấp tiểu bang và liên bang.
Trump cũng phải đối mặt với trách nhiệm pháp lý trong hai phiên tòa dân sự quan trọng ở New York. Một vụ kiện phỉ báng/hiếp dâm do nhà văn E. Jean Carroll khởi kiện hiện đang được tiến hành. Ngoài ra, Trump dự kiến sẽ ra tòa vào tháng 10 trong một vụ án gian lận lớn do Tổng chưởng lý New York Letitia James đưa ra.
Câu hỏi là với những cáo trạng lớn nhỏ, nặng nhẹ được đưa ra có đủ để giải cứu nền dân chủ Mỹ hay không. Câu trả lời là không đủ, những vụ truy tố Trump Donald Trump sẽ không thể tự nhiên làm suy yếu và biến mất đi chủ nghĩa phát xít cực đoan mà nó đang phát triển từng ngày.
Trên cơ sở phân tích kỹ lưỡng, có cả những lợi ích rõ ràng và những hạn chế đối với những gì có thể đạt được thông qua kiện tụng.
Về mặt tích cực, không cần phải đặt câu hỏi về việc buộc Trump phải chịu trách nhiệm về việc lạm dụng phụ nữ hay nghiêm trọng hơn là sự trừng phạt vì những nỗ lực bám lấy quyền lực của ông ta sau khi thua cuộc tranh cử năm 2020.
Tất cả chúng ta đều đã nghe câu nói sáo rỗng được phát ra từ những nhân vật có chức quyền, có ành hưởng trong đất nước, rằng “không ai đứng trên luật pháp”, nhưng việc truy tố Trump đã mang đến cho nhiều người Mỹ sự ngờ vực và không có đủ niềm tin chắc chắn về một điều đúng đắn sẽ được thực hiện và đi đến tận cùng.
Như tôi đã có lần nói rằng, với vụ án ở Manhattan, theo tôi, đó chỉ là chuyện nhỏ, và trong vụ này tôi chỉ nhìn thấy được một mặt tích cực đáng khen nhất là Biện lý Quận Manhattan, Alvin Bragg đã phá vỡ thành công bức tường thành bao bọc các vị cựu Tổng thống Mỹ từ xưa nay, phá vỡ tiền lệ rằng các cựu Tổng thống Mỹ là những người đặc biệt mà luật pháp của đất nước không thể đụng đến vì những điểu tồi tệ mà họ đã làm trước và trong thời gian làm Tổng thống. Sự khởi động của Alvin Bragg đã chính thức khiến Trump trở thành cựu Tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố hình sự.
Không có lý do chính đáng nào đặc biệt dành riêng cho Trump, hiện tại, ông ta chỉ là một công dân tư nhân, không còn quyền miễn trừ pháp lý.
Các nền dân chủ khác trên thế giới, bao gồm Pháp, Đức, Nam Hàn và Bồ Đào Nha, đã truy tố các nhà lãnh đạo chính trị của họ vì tội tham nhũng mà hoàn toàn không có hậu quả xấu lâu dài ảnh hưởng đến chính trị và xã hội.
Như vậy, sẽ là sai nếu ai đó nói rằng nước Mỹ là một đại cường quốc mạnh nhất thế giới, một nước dân chủ đầu đàn, một nước giàu nhất thế giới thì ít ra cũng phải có một chút gì đó ngoại lệ chứ, nhưng thưa không, nước Mỹ vẫn là một quốc gia, bất kể nước Mỹ có nhiều tiền hơn, có tiềm lực quân sự mạnh hơn, có nhiều công ty công nghệ lớn, nhưng nước Mỹ vẫn là một quốc gia, và đã là một quốc gia như bao nhiêu quốc gia lớn nhỏ khác trên thế giới, thì những nhà lãnh đạo của nước Mỹ vẫn không thể được xem là ngoại lệ.
Tuy nhiên vẫn có một vài điểm được xem là khác biệt, đó là sự tác hại của các nhà cựu lãnh đạo của các quốc gia khác tính ra và cộng lại cũng không bằng một phần trăm hay một phần ngàn những gì mà Donald Trump đã gây ra cho chính đất nước của ông ta và ảnh hưởng luôn cả thế giới.
Nhưng khi tôi nói như vậy, sẽ có nhiều người thắc mắc ngay, tại sao những con tép riêu, ý nói những nhà cựu lãnh đạo của các quốc gia kia dù đã mãn nhiệm vài ba năm hay thậm chí 10 năm vẫn bị lôi đầu ra xử án và lãnh vài chục năm tù, trong khi con tôm càng, ý nói đến Donald Trump, tội ác chất cao bằng núi, bằng chứng mấy xe tải chở một chuyến không hết những sao ông ta vẫn không bị gì?
Đúng là quý vị và tôi, tất cả chúng ta đều mong thấy ngày Trump phải bị trừng phạt bởi những tội ác ghê tởm mà ông ta đã gây ra, nhưng chúng ta không nên ảo tưởng rằng việc hạ bệ Trump, khiến Trump phải ra đứng trước vành móng ngựa hay thậm chí nhận một bản án vài năm tù là có thể chữa khỏi tất cả những gì đã làm suy yếu nền dân chủ của người Mỹ.
Donald Trump là người đứng đầu Đảng Cộng hòa và là một phong trào chính trị đã biến dạng thành một loại chủ nghĩa phát xít thế kỷ 21. Truy tố Donald Trump, và thậm chí bỏ tù ông ta, sẽ không dập tắt được phong trào mà ông ta đã phát động.
Chủ nghĩa phát xít, là một thuật ngữ chứa đầy cảm xúc và thường bị lạm dụng, nhưng nó vẫn có thực ngày nay – với tư cách là một lực lượng chính trị và văn hóa, với tư cách là một tập hợp các niềm tin cốt lõi và phương thức quản trị – như khi Benito Mussolini thành lập Đảng Phát xít Ý vào năm 1919 và tự tuyên bố mình là nhà độc tài sáu năm sau đó. Từ đó, nó luôn khuếch trương và lan rộng trên toàn cầu từ Philippines sang đến Ấn Độ, Tây Âu, Nga và giờ đây, tại chính nước Mỹ, cái nôi dân chủ lớn nhất của thế giới.
Trong tất cả các định nghĩa về thuật ngữ “chủ nghĩa phát xít” này, có thể được định nghĩa là một dạng hành vi chính trị được đánh dấu bằng sự ám ảnh về sự suy tàn, bị sỉ nhục hoặc trở thành nạn nhân của cộng đồng xã hội, trong đó một đảng dựa trên quần chúng gồm các chiến binh dân tộc với chủ nghĩa cam kết, từ bỏ các quyền tự do dân chủ và theo đuổi các mục tiêu thanh trừng bên trong và bành trướng ra bên ngoài bằng bạo lực và không có sự ràng buộc về đạo đức hoặc pháp lý đi kèm.
Một hình thức nâng cấp của chủ nghĩa phát xít với chủ nghĩa bản địa điên cuồng và sự căm ghét bởi sự pha trộn chủng tộc hiện đang là tâm điểm chính trị ở Hoa Kỳ.
Các giá trị tự do truyền thống về bình đẳng, công bằng xã hội, bất đồng chính kiến và tự do hiện được coi là những mối đe dọa đối với một Đảng Cộng hòa phát xít cực đoan luôn cổ súy việc duy trì bất bình đẳng, chủ nghĩa dân tộc Cơ đốc giáo da trắng và sự thuần chủng chủng tộc.
Lời kết:
Rõ ràng rằng Hoa Kỳ không thể chống lại mối đe dọa hiện hữu do hình thức nâng cấp của chủ nghĩa phát xít mà chúng ta đang phải đối mặt ngày nay.
Như vậy, nỗ lực đưa Donald Trump ra trước công lý và buộc ông ta phải chịu trách nhiệm, phải bị trừng phạt chỉ là sự khởi đầu của một cuộc đấu tranh lâu dài hơn nhiều, chứ không phải truy tố và bỏ tù Trump là mọi chuyện sẽ kết thúc, đất nước sẽ bình yên, chính trị sẽ ôn hòa trở lại, xã hội sẽ ổn định. Hoàn toàn không, đừng ai nghĩ rằng cuộc chiến đã kết thúc khi Trump bị truy tố và bị tù, không, cuộc chiến thực ra chỉ mới bắt đầu.
Việt Linh 03.05.2023
