(The Hill) – Toà Phúc thẩm Liên bang ở Richmond vào thứ Ba dọn đường cho nỗ lực pháp lý tìm cách tước tư cách tranh cử của Dân biểu Cộng hoà Madison Cawthorn, trước vai trò của ông ta trong vụ bạo động Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021 do những người ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump gây ra.
Phán quyết của Hội đồng Phúc thẩm 3 Thẩm phán đảo ngược quyết định của toà cấp dưới cho rằng, luật liên bang năm 1872 ân xá gần hết tất cả cựu thành viên Liên minh Miền Nam giúp Cawthorn được miễn khỏi vụ kiện theo Tu chính 14.
“Chúng tôi chỉ nắm rằng, Đạo luật Ân xá 1872 không cho phép tất cả những người nổi loạn và những người bạo động trong tương lai được miễn khiếm khuyết chính trị, mà nếu không Điều 3 trong Tu chính án 14 sẽ tạo ra,” Thẩm phán Toby Heytens do Tổng thống Joe Biden bổ nhiệm ghi trong phán quyết của Hội đồng Phúc thẩm khu vực 4.
Mặc dù Cawthorn chưa chính thức thất cử vòng sơ bộ Cộng hoà vào tuần trước, Toà cho rằng, vụ kiện không gây tranh cãi vì ứng cử viên thắng vòng sơ bộ chưa được chứng nhận.
Toà cũng nhấn mạnh sự hạn hẹp của phán quyết, và nhấn mạnh toà không phán quyết tuyên bố rằng Cawthorn tham gia vào bạo động.
Hai thẩm phán khác trong Hội đồng Phúc thẩm – James Wynn do cựu Tổng thống Barack Obama bổ nhiệm, và Julius Richardson do cựu Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm – tham gia vào phán quyết, nhưng mỗi thẩm phán có quan điểm đồng tình riêng.
Vụ kiện diễn ra sau khi một toán cử tri North Carolina đệ đơn khiếu nại Uỷ ban Bầu cử tiểu bang, cáo buộc bài phát biểu của Dân biểu Cawthorn trước vụ bạo động 6 tháng 1 đã vi phạm Điều 3 trong Tu chính án 14 hiếm khi được nhắc đến, khiến cho bị đơn không hội đủ điều kiện tái tranh cử. Theo Tu chính án 14, không ai có thể phục vụ trong Quốc hội nếu “người đó, trước đây dưới tư cách thành viên của Quốc hội từng tuyên thệ … ủng hộ Hiến pháp Hoa Kỳ, lại tham gia vào bạo động hoặc nổi loạn chống lại Hiến pháp.” Tu chính được phê chuẩn không lâu sau Nội chiến, với mục đích phần nào cấm không cho các dân biểu đã chiến đấu cho Liên minh Miền Nam quay trở lại phục vụ Quốc hội.
Cawthorn đáp trả bằng vụ kiện lên toà liên bang, yêu cầu bãi bỏ nỗ lực trên.
Vào tháng 3, Thẩm phán toà liên bang ngăn chặn nỗ lực tước bỏ tư cách tranh cử của Cawthorn với lý do ông ta được Đạo luật Ân xá 1872 bảo vệ. Phán quyết này khiến nguyên đơn kháng án lên toà Phúc thẩm.
Là dân biểu bảo thủ từng gắn bó chặt chẽ với Trump, thường xuyên thúc đẩy những tuyên bố vô căn cứ về gian lận bầu cử năm 2020, Cawthorn đã thua vòng sơ bộ Cộng hoà tại khu vực bầu cử 13 theo bản đồ bầu cử mới ở North Carolina vào tay Thượng nghị sĩ tiểu bang Chuck Edwards.
Hương Giang (Theo The Hill)
