(New York Times)

Cựu Đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hiệp Quốc Nikki Haley vào thứ Ba chính thức tuyên bố tham gia tranh cử tổng thống, một bước đi rõ ràng cho thấy bà là đối thủ Cộng hoà duy nhất thách thức cựu Tổng thống Donald Trump trong nhiều tuần, nếu không nói là nhiều tháng, trong khi những ứng cử viên 2024 tiềm năng khác đang kiên nhẫn chờ đợi cơ hội đến. 

Bằng việc tuyên bố sớm, cựu Thống đốc South Carolina nắm lấy lợi thế trong việc  gây quỹ và thu hút sự quan tâm sít sao từ những cử tri vòng sơ bộ Cộng hoà – những người bà cần đến sự hỗ trợ của họ để đi từ thấp đến cao trong những vòng thăm dò đầu tiên. 

Là người kêu gọi “sự thay đổi thế hệ” trong đảng Cộng hoà, Nikki Haley 51 tuổi thông báo tranh cử trong một đoạn băng, thề sẽ đối đầu với đối thủ trong và ngoài quốc gia. “Một số người nhìn vào Mỹ và thấy những nhược điểm. Cánh tả theo chủ nghĩa xã hội nhìn thấy cơ hội để viết lại lịch sử. Trung Quốc và Nga đang trỗi dậy. Họ nghĩ chúng ta có thể dễ bị bắt nạt, bị đối xử tệ,” Haley nói. “Quý vị nên biết một điều về tôi: Tôi không chịu được những kẻ bắt nạt. Và khi chống trả sẽ gây thiệt hại cho bọn họ hơn nếu ở tầm cao hơn.” 

Chiến dịch tranh cử của bà Haley đã thu hút được sự khích lệ từ nhiều cuộc thăm dò cho thấy trong một sân chơi giả định có nhiều ứng cử viên, ông Trump giành được ít hơn 50% cử tri Đảng Cộng hòa. Việc bà tham gia cuộc tranh đua chỉ ra, cựu Tổng thống đã thất bại trong việc hù dọa các đối thủ như thế nào trong chiến dịch tranh cử tổng thống lần thứ ba được công bố vào tháng 11, sau  bầu cử giữa kỳ đáng thất vọng trong lịch sử đối với Cộng hòa.

Haley nổi tiếng trên chính trường quốc tế do đã theo đuổi nghị sự chính sách đối ngoại của ông Trump trong 2 năm tại Liên Hiệp Quốc. 

Để thu hút người ủng hộ, cựu Đại sứ Liên Hiệp Quốc dự tính sẽ tranh cử tập trung vào những vấn đề văn hoá, lên án Dân chủ theo đuổi “chủ nghĩa xã hội” trong chính phủ và “chủ nghĩa nhạy cảm” ở trường học, đồng thời nhấn mạnh đến hồ sơ tiểu sử của mình là con gái của di dân gốc Ấn Độ, trở thành nữ thống đốc đầu tiên của South Carolina, và thống đốc không phải da trắng đầu tiên, để phê phán những tuyên bố của cánh tả rằng nước Mỹ dung dưỡng “chủ nghĩa kỳ thị có hệ thống.” 

Với thông báo của mình, Haley đi ngược lại tuyên bố trước đây vào năm 2021 rằng bà sẽ không tranh cử tổng thống nếu Donald Trump tham gia. Bà là nhân vật hiếm hoi “hạ cánh an toàn” khi rời nội chính phủ Trump mà vẫn dành được lời ca ngợi từ cựu Tổng thống. Trump gần đây cho biết, khi Haley thông báo bà ta đang cân nhắc tranh cử, ông ta đã bảo “Bà nên thử xem.” 

Việc cựu Tổng thống cho đến nay chưa đặt biệt hiệu xúc phạm hay công kích Haley có lẽ là dấu hiệu cho thấy ông xem bà ta không phải là đe doạ lớn. 

Kể từ khi rời chính quyền Trump vào năm 2018, Haley duy trì mối quan hệ tốt với cựu Tổng thống, ca ngợi các chính sách và thành tựu của nhiệm kỳ Trump, trong khi vẫn chỉ trích khi cần thiết thu hút cử tri Cộng hoà ôn hòa. Một ngày sau cuộc tấn công vào Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021, Haley tuyên bố những hành động của Trump “sẽ bị lịch sử phán xét gay gắt.”

Hương Giang (Theo New York Times)