(Washington Post) – Những tin nhắn chấn động giữa Mark Meadows và Donald Trump Jr., cùng với các xướng ngôn viên ngôi sao của Fox News vào ngày 6 tháng được Dân biểu Liz Cheney tiết lộ hiện đang là chuyện lớn trong cuộc điều tra bạo động Điện Capitol của Uỷ ban Đặc biệt Hạ viện. Tuy nhiên, trọng tâm nằm ở câu hỏi: Cựu Tổng thống Donald Trump đã phạm tội gì trong ngày hôm đó?
“Lời khai của ông Meadows sẽ liên quan đến một câu hỏi quan trọng trước Uỷ ban này: Donald Trump, bằng hành động hay án binh bất động, đã sai trái tìm cách cản trở hay ngăn chặn thủ tục kiểm phiếu cử tri đoàn của Quốc hội hay không?” bà Cheney đặt câu hỏi khi đọc xong những tin nhắn gởi cho cựu Đổng lý Toà Bạch Ốc.
Những gì Phó Chủ tịch Uỷ ban Đặc biệt Hạ viện đang làm ở đây là chỉ ra một điều luật hình sự cụ thể 18 U.S. Code § 1512 tội đại hình, mà bà cho rằng ông Donald Trump đã vi phạm. Cả ý kiến và thời gian Liz Cheney đưa ý kiến đều đáng quan tâm. Một thành viên Đảng Cộng hoà ám chỉ đến một tội cụ thể đối với ông Trump mà Uỷ ban rõ ràng đang muốn tìm hiểu tới cùng. Và ý kiến diễn ra không lâu sau khi một quan toà liên bang cho phép sử dụng điều luật này trong một vụ quan trọng ngày 6 tháng 1.
Tại một phiên điều trần khác vào sáng thứ Ba, Cheney nhắc đến đạo luật này một lần nữa, chủ yếu xoá bỏ nghi ngờ về việc tranh luận vấn đề này như thế nào.
Ý kiến của Cheney phù hợp với ngôn ngữ văn bản luật. “Bất cứ ai sai trái cản trở, gây ảnh hưởng, hoặc ngăn chặn bất cứ thủ tục chính thức nào, hoặc tìm cách làm như vậy, sẽ bị phạt theo điều khoản này, hoặc bị tù không lâu hơn 20 năm, hoặc cả hai,” luật ghi, và định nghĩa một “thủ tục chính thức” là một ‘thủ tục trước Quốc hội.”
Luật này vào tuần trước được một thẩm phán liên bang cho phép sử dụng để truy tố những kẻ bạo động Điện Capitol ngày 6 tháng 1. Phán quyết này là một chiến thắng cho Bộ Tư pháp vì công tố viên vốn đã sử dụng luật này cho hơn 200 vụ truy tố liên quan ngày 6 tháng 1, mặc dù các bị cáo đang đấu tranh.
Thẩm phán Dabney L. Friedrich phán quyết, thủ tục kiểm phiếu cử tri đoàn của Quốc hội đang diễn ra khi những người ủng hộ Trump xông vào Điện Capitol đủ điều kiện là “thủ tục chính thức” theo luật.
“Phiên họp chung có hình thức một phiên điều trần chính thức trước một cơ quan chính thức,” Friedrich nói. “Có viên chức chủ trì, có chủ đề, tranh luận, phán quyết, và quyết định – chứng nhận kết quả – phải đạt được trước khi phiên họp kết thúc … Theo đó, chứng nhận quốc hội về vấn đề ở đây là một ‘thủ tục trước Quốc hội.”’
Phán quyết của Friedrich diễn ra sau khi những thẩm phán khác tỏ ra thông cảm với lập luận của bị cáo rằng, luật không áp dụng cho vụ của họ vì hành động của Quốc hội không đáp ứng định nghĩa về thủ tục chính thức – hoặc bản thân luật cũng mơ hồ về mặt hiến pháp. Một thẩm phán khác lưu ý, Tối cao Pháp viện vào năm 2015 phản đối việc diễn dịch rộng lớn về điều luật liên quan trong vụ một người đánh cá ném cá nhỏ xuống tàu để ngăn chặn các nhà thanh tra động vật hoang dã.
Nhưng vào sáng thứ Ba, Thẩm phán toà liên bang D.C, Timothy J. Kelly tham gia cùng Friedrich khi tuyên bố sẽ bác bỏ thỉnh nguyện yêu cầu bãi bỏ những cáo buộc như vậy.
Cho đến nay, có ít chứng cớ cho thấy Uỷ ban 6/1 đang tìm hiểu thấu đáo về một tội cụ thể đối với ông Trump. Nhưng ý kiến Cheney đưa ra vào tối thứ Hai, ngay sau khi toà cho phép sử dụng điều luật này trong các vụ truy tố 6/1, dường như không phải ngẫu nhiên.
Như vậy, câu hỏi với Trump là liệu “hành động hay án binh bất động” của ông ta trong ngày 6 tháng 1, như kích động và/ hay từ chối ngay lập tức kêu gọi người ủng hộ rút khỏi Điện Capitol, sai trái hay không? Câu hỏi cũng xoay quanh việc liệu nó có cản trở hoặc có ý định ngăn cản kiểm phiếu cử tri đoàn hay không, trước bối cảnh các thẩm phán khác đồng tình với diễn dịch của Friedrich rằng, hành động của Quốc hội vào ngày 6 tháng 1 đủ tiêu chuẩn là một thủ tục chính thức.
Những gì đang diễn ra không có nghĩa sẽ có những cáo buộc hình sự đối với cựu Tổng thống, nhưng một thành viên Uỷ ban điều tra bạo động Điện Capitol ngày 6 tháng 1 đưa ra ý kiến về một hành động bất hợp pháp cụ thể cho thấy phương hướng uỷ ban đi.
Hương Giang (Theo Washington Post)
