(Bloomberg) – Hạ viện vào tối thứ Hai bỏ phiếu vô hiệu hoá phủ quyết của Tổng thống Donald Trump đối với Dự luật Chi tiêu Quốc phòng trị giá $740,5 tỉ Mỹ kim.
Nếu Thượng viện cũng theo Hạ viện thì đây sẽ là lần đầu tiên Quốc hội phớt lờ phủ quyết của ông Trump trong 4 năm nhiệm kỳ.
Kết quả bỏ phiếu 322-87 nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ lưỡng đảng, vượt quá ngưỡng 2/3 cần thiết để vô hiệu hoá phủ quyết của Tổng thống. Thượng viện dự tính bắt đầu thủ tục bỏ phiếu gạt phủ quyết của ông Trump sang một bên vào thứ Ba, với có thể kéo dài cho đến ngày 3 tháng 1.
Ông Trump phủ quyết dự luật chi tiêu quốc phòng hàng năm vì muốn kèm theo một điều khoản không liên quan nhằm loại bỏ Mục 230 trong Đạo luật Chuẩn mực Truyền thông bảo vệ các công ty mạng xã hội khỏi trách nhiệm pháp lý đối với nội dung do bên thứ ba đăng. Ông Trump cũng không đồng tình với dự luật vì trong đó có điều khoản đặt lại tên các căn cứ quân sự vinh danh các vị Tướng lãnh liên quân Miền Nam. Trong thông điệp phủ quyết, Tổng thống gọi dự luật trên là “món quà” cho Trung Quốc và Nga nhưng lại không nêu ra lý do tại sao.
“Tổng thống phải chấm dứt chiến dịch hỗn loạn giờ chót, và chấm dứt sử dụng những giây phút cuối cùng ở nhiệm kỳ để cản trở hành động của lưỡng viện và lưỡng đảng nhằm bảo vệ quân đội và an ninh của chúng ta,” Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi ghi trong tuyên bố sau cuộc bỏ phiếu.
Bỏ phiếu vô hiệu hoá phủ quyết của Trump phản ánh rạn nứt ngày càng lớn giữa Tổng thống và một số nhà lập pháp Cộng hoà – những người từng sát cánh với ông trong một số xung đột trước đây – khi ảnh hưởng của Trump đang giảm dần. Trong những tuần qua, càng ngày càng có thêm nhà lập pháp Cộng hoà công nhận Joe Biden là tổng thống đắc cử, và nhiều trong số họ phản đối kêu gọi cứu trợ tiền mặt lớn hơn của ông Trump.
Nhiều cử tri của ông Trump vẫn trung thành với Tổng thống, trong khi số khác chia sẻ những quan ngại của Cộng hoà. Chia rẽ diễn ra vào thời điểm chính trị nguy hiểm cho Cộng hoà, chỉ 1 tuần trước khi vòng bầu cử cuối cùng ở Georgia sẽ xác định ai kiểm soát Thượng viện.
Dự luật H.R. 6395 được xem là dự luật bắt buộc phải thông qua vì không chỉ cấp ngân sách hàng tỉ Mỹ kim cho hệ thống vũ khí, nhưng cũng tăng quyền lợi cho quân nhân Mỹ. Dự luật sẽ tăng tiền bồi thường độc hại từ $250 mỗi tháng lên $275 đô. Chủ tịch Uỷ ban Quân vụ Thượng viện Jim Inhofe gọi dự luật chi tiêu quốc phòng “là dự luật quan trọng nhất của năm.” Là đồng minh lâu năm của ông Trump, ông Inhofe bây giờ mâu thuẫn với Tổng thống.
Dự luật chi tiêu quốc phòng hàng năm sẽ cho phép chi tiêu tuỳ ý cho quốc phòng, trong đó có $69 tỉ Mỹ kim cho các hoạt động dự phòng ở nước ngoài. Dự luật cũng cấp ngân khoản mua 93 phi cơ chiến đấu F-35 của hãng Lockheed Martin Corp.
Dự luật sẽ thành lập uỷ ban nghiên cứu và đưa ra đề nghị, trong vòng 3 năm, về việc xoá bỏ tên, biểu tượng, và các bức tượng vinh danh hay tưởng nhớ Liên minh miền Nam. Dự luật cũng giải quyết vấn đề đa dạng trong quân hàm.
Dự luật chi tiêu Quốc phòng sẽ tạo ra một chương trình nhằm chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc ở khu vực Thái Bình Dương. Quốc hội dự tính cấp $2,2 tỉ Mỹ kim cho một nỗ lực mới nhằm củng cố vị thế quốc phòng và vũ khí của Hoa Kỳ và đồng minh trong khu vực.
Các nhà lập pháp nhắm vào Nga với những điều khoản, bao gồm các biện pháp chế tài bổ sung đối với Turkey vì đã mua hệ thống phòng thủ tên lửa do Nga sản xuất, cũng như hình phạt đối với đường ống dẫn khí tự nhiên từ Nga sang Đức.
Hương Giang (Theo Bloomberg)
