Vào tháng 8 năm 1984, khi Ronald Reagan tìm cách tái tranh cử. Ronald Reagan, sau khi vượt qua thời kỳ suy thoái, đã được sắp xếp hoàn hảo để giành chiến thắng trong cuộc tái đắc cử một cách dễ dàng. Tỷ lệ tán thành của Reagan khi đó là 54%. Khẩu hiệu của Reagan năm đó—“Nước Mỹ trời lại sáng,” —đã đi vào lịch sử chiến dịch tranh cử như một trong những khẩu hiệu hiệu quả nhất từ trước đến nay, và thực sự khẩu hiệu đó có lẽ liên quan nhiều hơn đến việc định vị Đảng Cộng hòa với tư cách là đảng của sự lạc quan, một yếu tố chính tạo nên danh tiếng thịnh hành của đảng Cộng hòa vào thời điểm đó, và chính nhờ vào khẩu hiệu đó đã giúp Reagan có được nhiệm kỳ thứ hai. Đó là tôi nói về phía đảng Cộng hòa.
Mời xem video bài bình luận qua Youtube
Còn nói đến Đảng Dân chủ, họ đã tổ chức đại hội vào tháng 7, tại San Francisco, nơi họ đề cử Walter Mondale, cựu thượng nghị sĩ tiểu bang Minnesota làm phó tổng thống của Jimmy Carter. Walter Mondale được nhiều người tôn trọng nhưng không thực sự truyền cảm hứng cho sự nhiệt tình. Walter Mondale đã phát biểu tại đại hội đảng Dân chủ và đã cam kết tăng thuế. Ông nhấn mạnh rằng sẽ chỉ làm như vậy với những người giàu có. Trên thực tế, toàn bộ bài phát biểu là một nỗ lực nhằm trấn an người Mỹ nhưng không người Mỹ nào quan tâm đến những lời hứa đó, ch3 có những người giàu có thuộc đảng Cộng hòa nổi giận mà thôi.
Và bây giờ, trong thời đại này của những năm 2023, đến phiên Đảng Cộng hòa. Họ đã chọn Dallas, một thành phố được tính toán theo thuật ngữ chiến tranh văn hóa, ngay cả khi cuộc chiến văn hóa chưa thực sự tồn tại trên toàn đất nước mà chỉ mới manh nha từ miền Nam đất nước tại tiểu bang Florida.
Nói một cách khác, Đảng Cộng hòa không thực sự đạt được nhiều thành tựu tại đại hội của họ, họ đã gieo sự sợ hãi vào đầu nhiều người Mỹ ngay cả khi cuộc chiến tranh văn hóa vẫn chưa bắt đầu. Nhưng họ vẫn quyết tâm làm điều mà các đảng chính trị thường làm theo quy ước của họ đối với đảng kia, đó là cố gắng định nghĩa nó bằng những thuật ngữ tiêu cực.
Đảng Dân chủ được biết đến là dễ bị tổn thương trong các vấn đề quốc phòng và chính sách đối ngoại cũng như vấn đề thuế, vì vậy tại Dallas, Đảng Cộng hòa đã mời một diễn giả khách mời đặc biệt có tên Jeane Kirkpatrick, là một giáo sư, một đảng viên Đảng Dân chủ chuyển sang đảng Cộng hòa năm 1985, và là người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ đại sứ Hoa Kỳ tại Liên Hợp Quốc. Quan điểm của bà về các vấn đề đối ngoại luôn nghiêng về phe diều hâu, và bài Bình luận năm 1979 nổi tiếng của bà có tên, “Chế độ độc tài và Tiêu chuẩn kép,” lọt vào mắt xanh của Reagan. Sau khi Ronald Reagan giành chiến thắng nhiệm kỳ 2, bà Kirkpatrick đã trở thành đại sứ Hoa Kỳ tại Liên hợp quốc. Vì lịch sử chính trị, vẻ ngoài khá nghiêm nghị và là phụ nữ, bà ấy đã trở thành một trong những thành viên Nội các của Reagan được biết đến nhiều nhất; vì vậy việc đảng Cộng hòa muốn bà ấy phát biểu là điều hợp lý.
Hôm đó là thứ Hai, đêm đầu tiên của hội nghị, Kirkpatrick có một khung giờ vàng và phát biểu lên án các đảng viên Dân chủ rằng: “Giới tinh hoa chính trị của Đảng Dân chủ đổ lỗi cho nước Mỹ tiếp tục bất bình đẳng chủng tộc. Những đảng viên Dân Chủ đang ghét nước Mỹ này”.
Nhưng, Kirkpatrick đã quên không nói đến một Đảng Cộng hòa, khi đó cũng như bây giờ, là đảng của những người giàu có; trên thực tế, những người Mỹ giàu có nhất thậm chí còn nghiêng về Đảng Cộng hòa ngày nay nhiều hơn vào thời điểm đó. Và điểm quan trọng nhất, bà Kirpatrick cũng quên nói ra là đảng Cộng hòa có nhiều người phân biệt chủng tộc khá công khai, trong đó có Donald Trump, Ron DeSantis, Greg Abbott, Marjorie Taylor Green.
Nước Mỹ đang có những người Mỹ này ghét bỏ những người Mỹ khác.
Vấn đề trong nước thì bài phát biểu đáng sợ nhất của Donald Trump là ngày 6 tháng 1 năm 2021, khi Donald Trump, với tư cách là tổng thống đương nhiệm, đã chỉ thị cho những người ủng hộ mình phải “chiến đấu quyết liệt” để Mike Pence sẽ làm “điều đúng đắn”.
Vấn đề liên quan đến nước ngoài, với cuộc chiến Nga-Ukraine, Trump phê phán các mục tiêu chính sách đối ngoại của chính quyền Biden, rằng viện trợ cho Ukraine là kéo dài chiến tranh, gây thêm mất mát và có nguy cơ dẫn đến chiến tranh thế giới thứ 3. Lời kêu gọi hòa bình này nghe có vẻ hay, nhưng hàm ý của Trump phải được hiểu là Vladimir Putin sẽ giành được một số khu vực miền đông Ukraine và tất nhiên là cả bán đảo Crimea, và đó không phải là một lập trường có thể chấp nhận được đối với phương Tây và Ukraine trong thời điểm hiện tại. Không phải vô cớ mà quan điểm hòa bình giả tạo này của Trump đã được những người cực hữu công khai ủng hộ Putin ủng hộ.
Nhưng, vấn đề chính mà tôi muốn nói đến hôm nay, là Trump đang rất ghét nước Mỹ và người Mỹ khi ông ta nói rằng: “Mối đe dọa lớn nhất đối với nền văn minh phương Tây ngày nay không phải là Nga mà là những người Mỹ xấu xí đang đại diện cho chúng ta. Khi đất nước này còn tồn tại những mối đe dọa chết người ở các thành phố đầy rẫy tội phạm của chúng ta và dọc theo biên giới, tỷ lệ sinh sản thấp và những kẻ lạm quyền trong chính quyền của những người cấp tiến”.
Nhưng Trump quên nói từ đâu mà những mối đe dọa về sự an toàn của người Mỹ ngày càng nhiều hơn, đó là vì tình yêu đối với súng, sự ủng hộ quyền có súng, đòi quyền tự do về súng của đảng Cộng hòa của ông ta, của bản thân ông ta, của những Ron DeSantis, Greg Abbott, của những tên lái súng NRA, của những người yêu súng đã khiến cho sự an toàn của cuộc sống người Mỹ bị đe dọa.
Và tại sao Trump lại than phiền tỷ lệ sinh sản thấp ở đây? Có lẽ nhiều người Mỹ đã không biết rằng những người cánh hữu của Cơ đốc giáo đang hết sức lo lắng về việc giảm tỷ lệ sinh sản, đã giảm từ 3,44% ca sinh sản trên một phụ nữ da trắng vào năm 1960 xuống còn 1,78% vào ngày nay. Trong khi tỷ lệ sinh cao hơn ở những người có nước da không được trắng và các tôn giáo khác thì sự suy giảm sinh sản trong Cơ đốc giáo và phụ nữ da trắng đang làm họ lo lắng nhiều hơn.
Sau đó, Trump lên án những người Mỹ đang bảo vệ những người trong cộng đồng LGBT, những người chuyển giới và đặt nặng vấn đề với biến đổi khí hậu. Trump không tin con người đã gây ra ngập lụt, cháy rừng, lỡ đất, hạn hán, mà đó là sự trừng phạt của Thượng đế lên những người Mỹ không phải thuần chủng.
Trước đây, trong thời gian tranh cử những năm 2015, 2016 Trump cũng nói những điều bốc đồng tương tự, nhưng khi đó Trump chỉ là một công dân bình thường, một tên gian thương, một tên trốn lính, một kẻ trốn thuế thì những phát biểu khi đó của Trump chẳng gây ảnh hưởng gì, không ai quan tâm đến và rất ít người khi đó nghĩ rằng ông ta sẽ trở thành tổng thống.
Nhưng bây giờ, Trump là một cựu tổng thống, và là người đang tìm đường quay lại chiếc ghế Tổng thống một lần nữa, ông ta không phải nói bừa, mà là trong một bài phát biểu đã được luyện tập trước, rằng ông ta không chấp nhận ánh sáng hiện tại chiếu trên nước Mỹ này, ông ta chỉ thích bóng tối và rằng một nửa nước Mỹ của ông ta không đồng ý với một nửa còn lại của chính quyền hiện tại.
Liệu ông ta có thể làm gì với một nửa nước Mỹ đó, nếu ông ta lấy lại được quyền lực? Và ông ta sẽ làm gì với một nửa nước Mỹ còn lại?
Sự chỉ trích, đặc biệt là từ các đảng viên Cộng hòa và cựu đảng viên Cộng hòa, đã đến khá nhanh chóng. Olivia Troye, cựu trợ lý của Mike Pence, gọi đó là “thông điệp ủng hộ Putin kinh hoàng” và “Đảng Cộng hòa cần quở trách điều này. Họ không thể im lặng.” Joe Scarborough, là người dẫn chương trình truyền hình, luật sư, nhà bình luận chính trị và cựu chính trị gia người Mỹ, phụ trách chương trình Morning Joe trên MSNBC đã nói rằng: “Điều khiến tôi chán ngán là sự căm ghét nước Mỹ thốt ra từ miệng của Donald Trump.” Còn David Frum, bình luận gia trên tờ The Atlantic đã tweet rằng: “Tôi không thích nghe một người Mỹ đổ lỗi cho những người Mỹ khác và ghét cả nước Mỹ.”
Chính dòng tweet của David Frum đã khiến tôi phải suy nghĩ và nhớ đến lời phát biểu bà Jeane Kirkpatrick vào những năm 1980 và 1990 khi nói rằng những người đảng Dân chủ ghét nước Mỹ.
Nhưng bây giờ, điều đó đã bị đảo ngược. Donald Trump không yêu nước Mỹ. Những người trong đảng Cộng hòa của ông ta cũng không yêu nước Mỹ, họ là Marjorie Taylor Greene, Matt Gaetz, Ted Cruz, Jim Jordan, James Comer, Greg Abbott, Ron DeSantis, những người MAGA cũng không yêu nước Mỹ. Họ có thể yêu một nước Mỹ trong trí tưởng tượng hoặc ký ức của họ, một nước Mỹ dưới thời những Tổng thống Cộng hòa trong thế kỷ trước. Nhưng họ ghét và sợ hãi, và hoàn toàn lạc lõng với nước Mỹ đang thực sự tồn tại.
Tất nhiên, sự ghét bỏ người Mỹ, chống nước Mỹ của Trump không phải là tất cả.
Vẫn có những người Mỹ khác giống như Trump, ghét những người Mỹ khác và chống nước Mỹ hiện tại như Marjorie Taylor Greene kêu gọi “ly hôn quốc gia” để MAGA America có thể tự giải phóng mình khỏi phần còn lại của đất nước—một ý tưởng cực đoan được 66% đảng viên Cộng hòa miền Nam tán thành trong một cuộc khảo sát vào tháng 6 năm 2021.
Donald Trump, Taylor Greene, Mike Pompeo, Mike Pence và rất nhiều người khác trong đảng Cộng hòa ghét người Mỹ, chống nước Mỹ đang cổ súy cho một thứ chiến tranh văn hóa để chống những người Mỹ còn lại, đổ lỗi những thất bại trong mọi vấn đề lên những người Mỹ khác.
Không giống như Donald Trump, Ronald Reagan không công khai chấp nhận chủ nghĩa phân biệt chủng tộc nhưng cũng không ngại ra dấu hiệu phân biệt chủng tộc, như với bài phát biểu nổi tiếng về “quyền của các tiểu bang” tại Mississippi, vào tháng 8 năm 1980.
Đây là mặt tối về sự lạc quan đầy nhiệt huyết của Ronald Reagan: Ông ta đã giải phóng người Mỹ da trắng khỏi cảm giác tội lỗi—về chủng tộc, nghèo đói, bất bình đẳng. Các đảng viên Cộng hòa đã tận hưởng ánh hào quang của Ronald Reagan và liên tục rao bán quan điểm này đến các thành phần đảng viên Cộng hòa trẻ hơn để nuôi dưỡng nó.
Nhưng bây giờ, trong thế kỷ 21 này những hào quang đó không còn nữa. Thời gian đã thay đổi. Nước Mỹ đã thay đổi. Và đảng Cộng hòa cũng đã thay đổi.
Người Mỹ ngày nay hung hăng và bạo lực hơn nhiều so với thời Reagan.
Hãy nghe lại lời phát biểu một đảng viên Cộng hòa có tên Donald Trump ở Waco, Texas với lời phát biểu rằng: “Vào năm 2016, tôi đã tuyên bố, ‘Tôi là tiếng nói của bạn.’ Hôm nay, tôi nói thêm: ‘Tôi là chiến binh của bạn. Tôi là công lý của bạn. Và đối với những người đã sai trái và phản bội, tôi là quả báo của họ.’”
Lời kết:
Nói tóm lại, Donald Trump là một người Mỹ và ông ta chỉ yêu một nước Mỹ trong trí tưởng tượng của những người trước đó, của Ronald Reagan, của Richard Nixon nhưng ông ta ghét và sợ hãi những người Mỹ khác trong một nước Mỹ đang tồn tại.
Trong thế kỷ trước, danh sách những kẻ thù chính trị của Richard Nixon bao gồm chủ yếu là những người theo chủ nghĩa tự do ưu tú, những người tham gia sâu vào chính trị. Còn trong thế kỷ này, danh sách những kẻ thù chính trị của Trump dài đến nỗi cuối cùng nó bao gồm phần lớn nhiều người Mỹ: những người là đảng viên đảng Dân chủ, những người Mỹ da đen, da nâu, da vàng, những người nhập cư hợp pháp và cả bất hợp pháp, những người là cư dân thành phố tại những tiểu bang màu xanh lam, những người không theo Cơ đốc giáo, những phụ nữ muốn có quyền lựa chọn phá thai hoặc sử dụng thuốc ngừa thai Mifepristone, những người chống biến đổi khí hậu, những người ủng hộ NATO, những người ủng hộ Ukraine trong cuộc chiến với Nga, những người ghét bỏ nước Nga, những người đòi kiểm soát vũ khí, cấm súng, những người đang thực thi luật pháp từ tiểu bang đến liên bang trên đất nước này, những nhà báo, phóng viên, bình luận gia, những người điều hành các nền tảng mạng xã hội như Facebook, Twitter, Youtube, Instagram, những người độc lập chính trị không bị thúc đẩy bởi hận thù, những chuyên gia chính sách đối ngoại tân bảo thủ và thậm chí cả những đảng viên Cộng hòa không đội mũ MAGA. Bất cứ ai không thần phục Trump, theo ông ta đều không phải là những người Mỹ thuần chủng thực sự.
Danh sách của Richard Nixon ngày xưa làm sao mà so bì được với danh sách dài như vậy của Trump cho được? Như vậy, tôi nói là Donald Trump ghét người Mỹ, chống nước Mỹ có đúng không quý vị?
Một Donald Trump mới của năm 2023 đã công khai hứa hẹn rằng, nếu đắc cử, ông ta sẽ sử dụng nhiệm kỳ tổng thống như một vũ khí chính trị để chống lại những kẻ thù có tên trong bảng phong thần này. Và nếu ông ta thành công trong việc quay lại Tòa bạch Ốc, thì những người Mỹ khác trên đất nước này, những người có tên trong danh sách dài thật dài của ông ta, hãy coi chừng. Ông ta không phải là người thích nói đùa.
Điều đó thật đáng sợ, vì nó sẽ kéo theo việc phá bỏ các chuẩn mực dân chủ của Hiệp chủng quốc Hoa Kỳ đã tồn tại hơn 200 năm qua.
Việt Linh 19.05.2023