Linda Thanh Thảo
Ngày 27/11/2022
Cali Today News = It’s the voters, stupid! (Cử tri chứ còn ai nữa, đồ ngu!)
Đây là cách diễn đạt theo kiểu Mỹ khi có ai đó thắc mắc về một điều quá hiển nhiên; và chữ stupid này áp dụng rất đúng với tôi, người đã tin là đảng Cộng Hòa sẽ thắng lớn trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm nay. Lý do đơn giản là thói quen bầu cử Quốc hội Mỹ giữa kỳ gần như tuyệt đối là cử tri bỏ phiếu cho đảng khác với vị tổng thống đương nhiệm, đã thế lạm phát và giá xăng lại cao chưa từng thấy, và TT Biden bị đánh giá thấp (44%) do những khó khăn chồng chất trên đất nước sau đại dịch và những chia rẽ chính trị cùng bạo lực súng đạn của hệ quả MAGA khiến chiến thắng áp đảo của đảng Cộng Hòa là điều đương nhiên.
Từ lâu tôi cũng không còn tin tưởng vào sự sáng suốt của cử tri Mỹ khi thấy có tới 30% thành viên Cộng Hòa MAGA vẫn còn hết lòng với ông Trump và hơn 74 triệu người đã bỏ phiếu cho ông năm 2020 sau biết bao nhiêu hệ lụy ông đã gây ra cho đất nước. Một số người tôi quen lẫn trong gia đình, dù học lực cấp đại học, vẫn mê tít và tin tưởng ông Trump.
Nhưng may mắn “Làn sóng đỏ” hay “Sóng thần đỏ” đã không xảy ra! Mọi người sững sờ ngay trong đêm bầu cử vì kết quả đã rõ rệt dù chưa đếm hết mọi lá phiếu: đảng Dân Chủ đã không “thua lớn” như dự đoán, mà còn là đã thắng lớn đối với bối cảnh như phân tích ở trên.
Cho tới nay (27/11/2022), đảng Dân Chủ đã nắm chắc đa số tại Thượng Viện với ít nhất 50 ghế và Phó Tổng thống Kamala Harris, trong vai trò chủ tịch Thượng Viện, sẽ giúp Dân Chủ thêm một ghế quyết định. Họ còn có thể nắm tới 51 ghế nếu ứng viên Raphael Warnock thắng trong cuộc bầu cử chung quyết ngày 6/12. Đảng Dân Chủ cũng thắng thế tại nhiều tiểu bang và trong chính phủ địa phương, đặc biệt đã thắng đối thủ Cộng Hòa tại 4 tiểu bang trong vị trí Thống Đốc.
Đảng Cộng Hòa sẽ nắm đa số tại Hạ Viện nhưng ở thế yếu vì chỉ hơn đảng Dân Chủ vài phiếu, đồng thời có vẻ sẽ gặp nguy cơ chia rẽ vì một số thành phần cực đoan đang lớn tiếng ra điều kiện với nội bộ và hứa hẹn chính sách ưu tiên là trả thù đảng phái trong khi không đưa ra được ý kiến nào để phục vụ cho các nhu cầu khẩn thiết của đất nước. Hầu hết thành phần MAGA được ông Trump ủng hộ đã thất cử; ngược lại, những ứng viên đảng Cộng Hòa không hùa theo ông Trump về cáo buộc “bầu cử năm 2020 bị đánh cắp” đều thắng cử nếu trụ lại được sau cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng Hòa.
Sau cuộc đại bại bất ngờ, nhiều đồng minh “nặng ký” của ông Trump, kể cả một số nghị sĩ và cố vấn, đã lên tiếng chỉ trích cựu Tổng thống là gánh nặng của đảng Cộng Hòa và đổ tội là chính ông đã khiến cho đảng thua trong một cuộc tranh cử lẽ ra được dự báo là thắng lớn dễ dàng. Đặc biệt cánh truyền thông cực hữu như Fox News và các đài, báo khác của Rupert Murdoch đã ngoảnh mặt quay lưng với Trump, thẳng thừng gọi ông là “the biggest looser” (kẻ thất bại lớn nhất).
Vậy thành phần cử tri nào đã cứu nền dân chủ Mỹ?
Tổng quát ra, những đảng viên Dân Chủ, Độc Lập và đảng viên Cộng Hòa có nhận thức đúng đắn (cũng là những người không thuộc trường phái MAGA) đã có những chọn lựa đúng qua lá phiếu của mình. Thậm chí, có những nhân vật nổi tiếng của đảng Cộng Hòa còn đi vận động cho ứng viên Dân Chủ vì thấy ứng viên Cộng Hòa MAGA quá nguy hiểm. Nếu phân tích kỹ hơn trong 3 nhóm xếp hạng theo khuynh hướng đảng phái này thì thành phần tuổi trẻ, phụ nữ và da mầu đã giúp đánh bại những thành phần cực đoan có thể tác hại tới nền dân chủ Mỹ (dù vẫn có vài kẻ MAGA lọt vào Quốc Hội).
Ngoài sự sáng suốt của đa số cử tri, chúng ta còn phải ghi nhận công lao của những cơ quan truyền thông chân chính, nhân viên và tình nguyện viên phục vụ trong các phòng phiếu mà đa số là cao niên, các giới chức an ninh đã làm việc hết lòng nên đã không có sự việc đáng tiếc hay bạo động nào xảy ra tại phòng phiếu, dù trước đó đã có nhiều đe dọa bạo lực.
Thông điệp của cử tri và ý nghĩa kết quả của cuộc bầu cử 2022
Kết quả bất ngờ của cuộc bầu cử 2022 cho thấy:
1/ Cử tri đã trông thấy nguy cơ hủy hoại nền dân chủ hiển hiện với hiện tượng cực đoan bảo thủ, muốn thắt chặt quyền căn bản tự quyết của người phụ nữ, của cộng đồng LGBTQ (đồng tính và chuyển giới), đi ngược lại với tiến bộ và kéo đất nước đi giật lùi, cấm học lịch sử tranh đấu của người Mỹ da đen chống nô lệ, kỳ thị da màu, chống di dân, siết lại quyền bỏ phiếu của người dân, nhất là sắc dân thiểu số để duy trì quyền lực cho thành phần da trắng cực đoan bảo thủ, mà chính những người da trắng tiến bộ cũng không chấp nhận, thao túng bản đồ chính trị để duy trì quyền lực của đảng Cộng Hòa, đưa những thành phần Cộng Hòa MAGA vào guồng máy điều hành đất nước để tuyên bố trắng trợn là “sẽ không có tổng thống đảng Dân Chủ nào có thể thắng cử từ giờ trở đi.”
2/ Karma – nhân quả, reo gió gặt bão
Năm 2016, đảng Cộng Hòa đã dùng mọi thủ đoạn ngăn chặn cựu TT Obama đưa một ứng viên Dân Chủ vào Tối Cao Pháp viện, để họ có thể đưa ba thẩm phán bảo thủ do ông Trump tiến cử vào hầu đạt được đa số 6-3. Chính đa số bảo thủ này đã lật ngược đạo luật “pro-choice” 50 năm qua về quyền tự quyết sinh sản và kế hoạch hóa gia đình của người phụ nữ, khiến nữ giới và tuổi trẻ đã rủ nhau đi bầu đông chưa từng có so với các cuộc bầu cử giữa kỳ trước đây để bảo vệ quyền làm chủ cơ thể và cuộc đời của chính họ.
Đảng Cộng Hòa cũng vì tham vọng chính trị cá nhân và đảng phái mà sẵn sàng chà đạp lên các nguyên tắc đạo đức cốt lõi của đảng để ủng hộ cho những thành phần MAGA và lời nói dối lớn của ông Trump. Chính vì vậy khi những thành phần MAGA này thắng cuộc bầu cử sơ bộ để trở thành ứng viên của đảng Cộng Hòa trong cuộc bầu cử ngày 8/11 vừa qua, họ đã thua to so với các ứng viên Dân Chủ có phẩm chất, nhân phẩm và trọng nguyên tắc.
3/ Lá phiếu của cử tri đã minh định rõ: họ chọn lựa các giá trị dân chủ và tự do, đạo đức và nhân phẩm; khả năng điều hành đất nước theo truyền thống tốt đẹp bất kể đảng phái; chọn tiến bộ thay vì đi giật lùi; chọn bình đẳng, đoàn kết và ổn định; tôn trọng đa chủng tộc, đa giới tính và chống lại sự kỳ thị; tôn trọng sự thật và chống lại gian dối cũng như thuyết âm mưu; tôn trọng pháp luật và chống lại bạo động, bạo lực.
Nguy cơ đối với nền dân chủ vẫn còn tồn tại
Thành phần MAGA vẫn quậy phá và được truyền thông cực hữu thổi phồng các tư tưởng cực đoan, dối trá và sự chia rẽ trong những năm tháng trước mặt. Với cuộc bầu cử năm 2024, bối cảnh tiêu cực này sẽ tiếp diễn ở mức độ tệ hơn. Những người yêu chuộng tự do, dân chủ sẽ vẫn phải kiên trì tranh đấu để bảo vệ sự thật và lẽ phải, vạch trần những âm mưu đen tối và những bịa đặt gian tà.
- Giới chức pháp lý phải đưa những kẻ phạm tội ra xét xử một cách công minh dù bất kỳ kẻ đó là ai.
- Giới chức an ninh phải tiếp tục ngăn chặn bạo lực.
- Quốc Hội phải tiếp tục đưa ra những đạo luật để trám lại những lỗ hổng pháp lý và hiến pháp hầu bảo vệ nền dân chủ của đất nước.
- Các cơ quan truyền thông chân chính phải tiếp tục soi sáng những hiện tượng xấu, gian.
- Các nền tảng truyền thông mạng phải có tinh thần trách nhiệm ngăn chặn tin giả và không vì lợi nhuận mà coi nhẹ tương lai của đất nước.
- Và tất cả chúng ta đều phải góp một bàn tay trong hành trình quan trọng này.
Sẽ không thể có dân chủ nếu không có sự thật, không có đạo đức, không có luật pháp nghiêm minh. Thiếu ba yếu tố này thì trò chơi dân chủ không khác gì trò mạo hiểm Russian roulette.