(Bloomberg) – Thống đốc California Gavin Newsom kêu gọi đạo luật mới cấm sản xuất và bán súng trường ở tiểu bang, theo khuôn mẫu chiến thắng chiến thắng mới đây của Texas tại Tối cao Pháp viện về luật cấm phá thai khắt khe.
Newsom cho hay, ông đã chỉ thị cho cấp dưới làm việc với ngành hành pháp California và Tổng biện lý Rob Bonta đưa ra luật cho phép công dân tư khởi kiện nhà sản xuất, phân phối và bán vũ khí tấn công.
Luật trong tương lai của California sẽ được hình thành dựa trên luật Texas nghiêm cấm phá thai sau 6 tuần, và cho phép công dân tư khởi kiện bác sĩ, nhà cung cấp dịch vụ phá thai và bất cứ ai hỗ trợ, thực hiện và tiếp tay phá thai. Nếu vụ kiện thành công, nguyên đơn còn được lãnh tiền thưởng $10.000 Mỹ kim. Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ vào thứ Sáu thu hẹp thách thức pháp lý đối với luật Texas và cho phép luật vẫn có hiệu lực.
Thống đốc California cho rằng, quyết định của Tối cao Pháp viện đã đặt tiền lệ cho phép các tiểu bang tránh được toà liên bang khi thi hành luật.
“Tôi phẫn nộ trước phán quyết của Tối cao Pháp viện vào hôm qua, cho phép luật cấm phá thai gần như hoàn toàn của Texas vẫn có hiệu lực, và đa số đồng tình với Texas nhằm ngăn chặn luật khỏi sự bảo vệ căn bản của Roe v. Wade,” Newsom ghi trong tuyên bố. “Nhưng nếu các tiểu bang bây giờ có thể bảo vệ luật của họ khỏi bị toà liên bang xem xét, mà trong đó so sánh những vũ khí tấn công với dao đa năng Thuỵ sĩ, thì California sẽ sử dụng thẩm quyền đó để bảo vệ mạng sống con người, nơi Texas dùng nó đẩy phụ nữ vào tình cảnh nguy hiểm.”
Theo Thống đốc California, luật mới đang hình thành sẽ cho phép công dân tư khởi kiện bất cứ ai sản xuất, phân phối và bán vũ khí tấn công, súng ma, các bộ phận lắp ráp súng ma ở California. Luật sẽ cho phép nguyên đơn được đòi ít nhất $10.000 thiệt hại cho mỗi vi phạm, trên căn bản nhằm cấm bán những vũ khí như vậy ở tiểu bang.
‘Nếu cách hiệu quả nhất để giữ những vũ khí tàn phá này khỏi đường phố chúng ta là bổ sung thêm đe doạ vào các vụ kiện tư nhân, thì chúng tôi sẽ làm như vậy,” Newsom nói.
Thẩm phán Tối cao Pháp viện Sonia Sotomayor cảnh báo luật bắt chước theo luật cấm phá thai của Texas. Bất đồng quan điểm với phe đa số tại Tối cao Pháp viện về quyết định trên, bà Sotomayor cho rằng, phán quyết có thể vượt ra ngoài luật phá thai, cho phép các tiểu bang đưa ra luật vô hiệu hoá những quyền hiến pháp, từ phá thai đến súng ống và tôn giáo.
“Toà dọn đường cho các tiểu bang lặp lại vào hoàn thiện chương trình của Texas trong tương lai, nhắm vào việc thực hiện bất cứ quyền nào vốn đã được Toà này công nhân nhưng họ lại bất đồng,” Sotomayor nói.
Các tiểu bang chỉ có thể điều chỉnh đôi chúg từ luật Texas hoặc cụ thể hơn khi viết những luật khác tương tự như vậy để làm suy yếu phán quyết hạn chế của toà.
Hương Giang (Theo Bloomberg)
