Thursday, March 28, 2024

Uỷ ban 6/1 đề nghị DOJ truy tố Trump 4 tội hình sự, điều tra 5 đồng minh

WASHINGTON (New York Times) — Uỷ ban Đặc biệt Hạ viện điều tra bạo động Điện Capitol ngày 6 tháng 1 vào thứ Hai chính thức bỏ phiếu đề nghị Bộ Tư pháp truy tố cựu Tổng thống Donald Trump 4 tội danh hình sự: kích động nổi loạn, cản trở thủ tục chính thức của Quốc hội, âm mưu lường gạt Hoa Kỳ, và âm mưu đưa ra tuyên bố sai trái.
Diễn biến này đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử Hoa Kỳ, Quốc hội đề nghị truy tố hình sự một cựu Tổng thống, và cũng đánh dấu kết thúc cuộc điều tra căng thẳng kéo dài 18 tháng tập trung vào nỗ lực đảo ngược kết quả bầu cử 2020 của ông Trump với hậu quả là vụ bạo động tại Điện Capitol – biểu tượng của nền dân chủ nước Mỹ.
Đề nghị truy tố hình sự là bước theo lang lớn đối với một cuộc điều tra hình sự có ý nghĩa quan trong một thế hệ. Uỷ ban cũng đề nghị Bộ Tư pháp truy tố hình sự 5 đồng minh của ông Trump, gồm cựu Đổng lý Toà Bạch Ốc Mark Meadows, các luật sư Rudolph W. Giuliani, John Eastman, Jeffrey Clark và Kenneth Chesebro. Nếu cơ quan thực thi công lực liên bang quyết định theo đuổi các cuộc điều tra, những cáo buộc chống lại họ có thể dẫn đến án tù nặng.
Theo các nhà lập pháp điều tra, 5 người này phải được điều tra vì vai trò của họ trong âm mưu lường gạt Hoa Kỳ. Uỷ ban nhấn mạnh, quyết định của họ nêu danh cụ thể những người này không có nghĩa những người khác liên quan không làm gì sai trái.

Đề nghị truy tố hình sự của các nhà lập pháp điều tra không có trọng lượng pháp lý, và cũng không bắt buộc Bộ Tư pháp hành động, nhưng chúng gởi ra một tín hiệu mạnh mẽ rằng, một uỷ ban lưỡng đảng của Quốc hội tin cựu Tổng thống Hoa Kỳ phạm tội hình sự. 15 trong số 17 kết luận cụ thể ghi trong báo cáo tập trung vào vai trò của ông Trump trong âm mưu và hậu quả hỗn loạn.
Đề nghị truy tố diễn ra khi các nhà lập pháp công bố tóm tắt kết luận điều tra cuối cùng về vụ bạo động ngày 6 tháng 1. Không chỉ nói cặn kẽ nỗ lực không ngừng bám víu quyền lực của cựu Tổng thống sau khi thua đối thủ Dân chủ 7 triệu phiếu trong kỳ tổng tuyển cử 2020, tài liệu còn xác định những kẻ đồng mưu đã hỗ trợ Donald Trump. Tuy vậy, tóm tắt báo cáo kết luận điều tra chỉ ra, cựu Tổng thống là nguyên nhân chính đã dẫn đến bạo động.
“Bằng chứng đã dẫn đến một kết luận quan trọng và rõ ràng: nguyên nhân chính yếu gây ra ngày 6 tháng 1 là một người đàn ông, cựu Tổng thống Donald Trump – người có rất nhiều người theo,” tài liệu ghi. “Không có sự kiện nào liên quan đến ngày 6 tháng 1 xảy ra mà không có ông ta.”
Báo cáo bám sít sao những chứng cớ từ 10 phiên điều trần công khai được Uỷ ban bắt đầu tổ chức vào tháng 7 năm 2021, nhưng những sự thật thu thập được cho thấy một câu chuyện đáng kinh ngạc về những nỗ lực của Trump lật đổ chính phủ ông ta lãnh đạo. “Tất cả tổng thống trong lịch sử chúng ta bảo vệ chuyển giao quyền lực có trật tự, ngoại trừ một người,” Phó Chủ tịch Ủy ban 6/1, Dân biểu Liz Cheney (Cộng hoà – Wyoming) tuyên bố trong phần mở đầu cuộc họp công khai vào thứ Hai.
Tương tự như những phiên điều trần công khai được phát sóng trực tiếp trước đây, điều trần cuối cùng của Uỷ ban trình bày từng bước một cho thấy cựu Tổng thống đã tìm cách bám víu quyền lực như thế nào sau khi thất cử. Trước hết, ông ta tung tin gian lận bầu cử bất chấp được các cố vấn cho biết tuyên bố này sai sự thật. Bước tiếp theo, gây áp lực buộc các viên chức địa phương tổ chức và lập danh sách đại cử tri giả tại những tiểu bang Tổng thống Joe Biden thắng; gây áp lực Bộ Tư pháp và Phó Tổng thống Mike Pence đảo ngược kết quả bầu cử. Cuối cùng, kích động đám đông người ủng hộ tuần hành về Điện Capitol, và tại đây họ đã gây ra bạo lực đẫm máu trong khi Trump cố tình không làm gì ngăn cản họ.
“Những nhân chứng chủ chốt làm việc chặt chẽ với Tổng thống Trump trong nỗ lực đảo ngược bầu cử 2020 vào ngày 6 tháng 1 năm 2021 cuối cùng cũng thừa nhận họ thiếu bằng chứng để thay đổi kết quả bầu cử, và cũng thừa nhận những gì họ đang nỗ lực là bất hợp pháp,” tài liệu ghi.
Uỷ ban hối thúc Bộ Tư pháp điều tra Trump 4 tội danh trên.
Uỷ ban cũng đề nghị Uỷ ban Đạo đức Hạ viện chế tài 4 Dân biểu đã chống lại trát đòi, gồm Lãnh tụ Thiểu số Hạ viện Kevin McCarthy (Cộng hoà -California), Jim Jordan (Cộng hoà – Ohio), Scott Perry (Cộng hoà – Pennsylvania), và Andy Biggs (Cộng hoà – Arizona).
Uỷ ban yêu cầu Bộ Tư pháp điều tra liệu có ai can thiệp hay cản trở cuộc điều tra của các nhà lập pháp lưỡng đảng, gồm liệu có luật sư nào được những tổ chức hay tổ chức hành động chính trị liên quan đến ông Trump trả tiền “đã có thể tư vấn thân chủ trả lời thẩm vấn sai trái hay gây hiểu lầm cho uỷ ban.”
Uỷ ban cũng trừng phạt một số nhân chứng đã không thành thực với các nhà điều tra, đặc biệt “lo ngại về lời khai” của Anthony M. Ornato – cựu nhân viên Mật vụ và là phụ tá Toà Bạch Ốc, người nằm trong tranh chấp lời khai về hành động của ông Trump trong ngày 6 tháng 1. Uỷ ban cũng cho biết, cựu Tuỳ viên báo chí Toà Bạch Ốc Kayleigh McEnany và Ivanka Trump tỏ ra ít sẵn sàng hợp tác.
Như trong các phiên điều trần trước đây, báo cáo chứng minh, bất chấp được cố vấn nhiều lần cho biết tuyên bố gian lận bầu cử không đúng, ông Trump vẫn tiếp tục tuyên truyền, thúc đẩy chúng.
Báo cáo cũng đưa ra bằng chứng cho thấy, các cố vấn Toà Bạch Ốc càng ngày càng lo ngại về bạo lực có thể bùng nổ vào ngày 6 tháng 1, và hối thúc Donald Trump đưa ra những tuyên bố kêu gọi ôn hoà, nhưng cựu Tổng thống không có bất cứ hành động nào.
Trong khi tập trung nhiều vào ông Trump, tóm tắt báo cáo điều tra cũng đưa ra kết luận một số thất bại của lực lượng thực thi công lực – chủ đề trước đây chưa từng được nhắc đến tại những phiên điều trần công khai. Báo cáo cho rằng, “không có phân tích nào nhận ra mức độ đầy đủ của mối đe doạ Điện Capitol vào ngày 6 tháng 1,” mặc dù “ cộng đồng tình báo và các cơ quan thực thi công lực phát giác ra kế hoạch bạo lực vào ngày 6 tháng 1, bao gồm những kế hoạch cụ thể của những tổ chức da trắng thượng đẳng Proud Boys và Oath Keeper đã dẫn đầu vụ tấn công Điện Capitol.” Uỷ ban cũng kết luận, “tin tức tình báo được chia sẻ trong ngành hành pháp, gồm Mật vụ và Hội đồng cố vấn An ninh Quốc gia.”
Trong một năm rưỡi qua kể từ khi được thành lập gồm 7 nhà lập pháp Dân chủ và 2 nhà lập pháp Cộng hoà, sau khi Kevin McCarthy từ chối cử 5 đại diện tham gia điều tra bạo động Điện Capitol, Ủy ban Đặc biệt đã thẩm vấn hơn 1000 nhân chứng, nắm trong tay hơn 1 triệu tài liệu, ban hành hơn 100 trát đòi, và tổ chức các phiên điều trần công khai thu hút hàng triệu người theo dõi.
Hương Giang (Theo New York Times)

BÀI VIẾT LIÊN QUAN
- Advertisment -

MỚI CẬP NHẬT

spot_img