Washington (Tribune Washington Bureau) — Tổng thống Donald Trump vào hôm thứ sáu đã ban hành lệnh ân xá dành cho ông Joe Arpaio – cựu Cảnh sát trưởng một quận ở tiểu bang Arizona, người hùng của cánh tả nhưng lại là kẻ thù của người Latinos, những người ủng hộ nhập cư và các nhóm dân quyền.
Ông Arpaio – 85 tuổi – vào tháng 7 bị truy tố tội vi phạm lệnh toà liên bang trong việc tuần cảnh, truy quét người nhập cư Hispanic. Dự kiến, cựu Cảnh sát trưởng quận Maricopa sẽ bị kết án vào ngày 5 tháng 10 với mức án tối đa 6 tháng tù.
“Cảnh sát trưởng Joe Arpaio năm nay 85 tuổi, và sau hơn 50 năm phục vụ quốc gia, ông là một ứng cử viên xứng đáng được Tổng thống ân xá,” thông báo từ Toà Bạch Ốc ghi.
Ngay lập tức, những người cáo buộc ông Arpaio tàn bạo và kỳ thị lên tiếng phản đối. “Bằng việc ân xá ông Arpaio, Tổng thống Trump đã chọn sự không tôn trọng luật pháp, bỏ qua công lý, chia rẽ sự đoàn kết, làm tổn thương sự hàn gắn,” Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ (ACLU) bày tỏ trên Twitter.
“Ông ta phải chịu trách nhiệm, không ai có thể đứng trên luật pháp,” Dân biểu liên bang Kyrsten Sinema (Dân chủ – Arizona) nói, “Arpaio làm tổn thương người dân tiểu bang, gây đau buồn và tiêu tốn số tiền khổng lồ của người đóng thuế.”
Arpaio không tham dự buổi tập hợp ở Phoenix của ông Trump vì không nhận được thư mời từ Toà Bạch Ốc và không muốn gây ra bất lợi nào, ông thổ lộ với tờ Los Angeles Times.
Ông ta cũng cho biết, không nói chuyện với Tổng thống kể từ khi ông Trump nhậm chức.
Ông Arpaio bị phán quyết có tội trong việc phớt lờ lệnh toà liên bang yêu cầu ngưng tuần cảnh, truy quét những người nhập cư Latinos, chặn họ lại nếu nghi ngờ là di dân lậu. Vào tháng 11, Arpaio đã thất cử nhiệm kỳ thứ 7 vì chính sách cứng rắn đối với người nhập cư lậu.
Sự gắn kết giữa ông Trump và Arpaio ban đầu được hình thành vì cả hai đều tin rằng ông Barack Obama không được sinh ra ở Mỹ vì vậy không thể làm Tổng thống Mỹ mặc dù trên thực tế cựu Tổng thống được sinh ra ở Hawaii.
Sau khi ông Trump chính thức tham gia tranh cử tổng thống vào tháng 7 năm 2015, Arpaio mời ông ta đến Phoenix để phát biểu về vấn đề truy quét di dân lậu, và trở thành người ủng hộ ông Trump nhiệt thành.
Trên Fox News gần đây, ông Trump cho biết đang xem xét nghiêm túc về việc ân xá Arpaio. “Ông ấy đã làm được rất nhiều việc trong cuộc chiến chống lại di dân lậu. Ông ấy là một nhà yêu nước vĩ đại, và tôi không thích nhìn thấy những gì xảy ra cho ông ấy,” Tổng thống nói.
Vào lúc mà các cố vấn Toà Bạch Ốc chuẩn bị giấy tờ để ân xá thì họ cũng thảo ra những điểm chính để những người ủng hộ bênh vực hành động của Tổng thống, gồm ông Arpaio không đáng bị tù sau hàng chục năm phục vụ trong quân đội, trong lực lượng chống ma tuý và là Cảnh sát trưởng của quận đông dân Maricopa.
Gần 1/4 thế kỷ giữ vai trò Cảnh sát trưởng đã đem lại cho ông Arpaio danh tiếng cũng như tai tiếng trên toàn quốc gia vì đã đối xử cứng rắn, thô bạo với những người bị tình nghi nhập cư lậu. Hồ sơ toà nhiều lần chống lại sự vi phạm dân quyền của Sở cảnh sát do ông lãnh đạo gây thiệt hại cho người đóng thuế hàng triệu Mỹ kim.
Vào đầu những năm thập niên 1990, Arpaio đã hạ lệnh xây một khu vực toàn lều trại cho tù nhân nhập cư dưới cái nắng chói chang của Arizona nhằm giảm tình trạng quá tải cũng như muốn nhấn mạnh đến các biện pháp công lực hung hăng.
Ông ta nổi tiếng bắt tù nhân mặc đồ lót màu hồng, còng tay, xích chung tù nhân nam, nữ và thanh thiếu niên với nhau và cắt bữa trưa của họ. “Đây là thời điểm cứng rắn ở đây,” ông ta vào năm 1993 tuyên bố như vậy.
Với biệt danh “Cảnh sát trưởng cứng rắn nhất nước Mỹ,” Arpaio được nhiều ứng cử viên Cộng hoà muốn ông hậu thuẫn. Theo thời gian, khi lá phiếu của cộng đồng Latino ngày một lớn mạnh ở Arizona và các tiểu bang khác, đảng Cộng hoà bắt đầu tỏ ra thận trọng với ông. Nhưng ông Trump đã thay đổi điều này.
Vào năm 2013, Bộ Tư pháp của Obama đã khởi kiện cơ quan ông ta, cáo buộc chính sách phân biệt kỳ thị lâu dài, đặc biệt là đối với những tài xế Latinos. Vụ kiện được dàn xếp vào năm 2015.
Vào năm 2016, Arpaio đóng vai trò phát ngôn tại Đaị hội đảng Cộng hoà, chính thức đề cử ông Trump ra tranh cử Tổng thống.
Hương Giang (Theo Tribune Washington Bureau)
