NEWSWEEK – Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Lu Kang, đã phản ứng và chỉ trích hôm thứ Năm về sự kiện Ngũ Giác Đài công bố Trung Quốc không được mời tham dự chương trình tập trận “Rim of the Pacific”, (RIMPAC). Ông Lu Kang khẳng định chủ quyền “không thể chối cãi của Trung Quốc đối với các đảo và rạn san hô ở vùng tranh chấp Biển Đông và các vùng quốc gia lân cận”.
Ông Lu Kang phát biểu trong một cuộc họp báo thường xuyên: “Tôi cũng muốn nhấn mạnh rằng chính Hoa Kỳ đã khởi động tăng cường trao đổi thương mại giữa hai nước ngay từ đầu. Nếu Washington nghĩ rằng họ có thể gây áp lực Trung Quốc từ bỏ quyền lợi của mình bằng cách thao túng một hoặc hai cuộc trao đổi các chương trình, thì đây là một sự kiện viễn vông không thực tế”.
“Cho dù Trung Quốc được mời hay không, hay liệu có phải một cuộc thao dợt hay không, sẽ không có gì thay đổi quyết tâm của Trung Quốc để đóng một vai trò tích cực trong việc duy trì hòa bình và ổn định trong vùng tranh chấp Biển Đông và để bào vệ quyền lợi của Trung Quốc trong khu vực, “ông nói thêm.
Trung Quốc đã tăng cường hoạt động quân sự ở Biển Đông, thực hiện các cuộc tập trận quy mô lớn hơn và thường xuyên hơn. Các viên chức Trung Quốc cho biết các hoạt động này là một thông điệp cho những người ly khai ở Đài Loan, một quốc đảo tự trị mà Trung Quốc tuyên bố là một phần của họ. Hoa Kỳ công nhận Trung Quốc là chính phủ hợp pháp duy nhất, nhưng đã bán vũ khí cho Đài Loan và theo Đạo luật Du lịch Đài Loan mới được thông qua, mở rộng sự liên lạc ngoại giao nhằm chống lại Trung Quốc.
Tuy nhiên, Hoa Kỳ không công nhận tuyên bố của Trung Quốc đối với quần đảo Trường Sa gần đó. Sự hình thành các đảo, đảo nhỏ và rạn san hô cũng được tuyên bố chủ quyền một phần bởi Brunei, Malaysia, Philippines, Đài Loan và Việt Nam. Bắc Kinh đã phủ nhận những cáo buộc của Washington rằng Trung Quốc đang quân sự hóa khu vực này, trong khi quân đội Trung Quốc đã thông báo tuần trước rằng họ đã hạ cánh những chiếc máy bay ném bom H-6K có khả năng hạt nhân trên một số đảo, một sự kiện có thể dẫn đến quyết định của Hoa Kỳ loại trừ Trung Quốc khỏi chương trình RIMPAC.
Đồng thời ông Echoing Lu, phát ngôn viên Bộ trưởng Cao cấp của ông Ren Guogiang chỉ trích quyết định của Hoa Kỳ là “không xây dựng” và kêu gọi Washington “tập trung vào tình hình tổng quát, từ bỏ tâm lý không tổng hợp, hành động hợp lý và cố gắng làm cho mối quan hệ Mỹ – Trung Quốc ổn định hơn.
Trong khi Hoa Kỳ vẫn còn quân sự vượt trội so với Trung Quốc, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhấn mạnh hơn vào việc thúc đẩy khả năng quân sự của đất nước, đặc biệt là trên biển. Tháng trước, hàng không mẫu hạm tự chế đầu tiên của Trung Quốc đã thực hiện chuyến đi đầu tiên vào tuần trước và mẫu hạm này tham gia vào tháng trước trong các cuộc tập trận quân sự lớn chưa từng thấy của hải quân Trung Quốc.
Trung Quốc cũng đã tìm kiếm một mối quan hệ quân sự gần gũi hơn với nước láng giềng Nga, một đối thủ của Hoa Kỳ chia sẻ sự lo lắng của Trung Quốc về việc Hoa Kỳ thúc đẩy sự hiện diện của các lực lượng vũ trang của mình ở khu vực Thái Bình Dương. Mỹ tuyên bố khoảng 250 căn cứ quân sự xung quanh Trung Quốc và sau khi gặp Ngoại trưởng Mike Pompeo tại Washington, ngày 17/5, Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Wang Yi đã nêu bật các cơ sở quân sự được thiết lập ở các khu vực như đảo Guam và Hawaii.
Ông Wang gọi quyết định của Hoa Kỳ là “không thận trọng và không có xây dựng” nói rằng “sẽ không giúp tăng cường sự hiểu biết và tin tưởng giữa Mỹ và Trung Quốc, cả hai đều là cường quốc thế giới. Hai quốc gia chắc chắn có thể hợp tác về an ninh hàng hải.”
Ngọc Thạch (Theo Newsweek)
