WASHINGTON (AP) – Tổng thống Joe Biden chỉ trích Donald Trump và những người ủng hộ ông ta đã “tạo ra mối đe dọa với nền dân chủ Mỹ” trong một bài phát biểu mạnh mẽ hôm thứ Năm đánh dấu kỷ niệm vụ bạo loạn chết người của Điện Capitol Hoa Kỳ. Ông cảnh báo rằng dù không thành công, cuộc nổi dậy vẫn là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với hệ thống chính quyền của Mỹ.
“Lần đầu tiên trong lịch sử của chúng ta, một tổng thống không chỉ thua trong một cuộc bầu cử mà còn cố gắng ngăn chặn việc chuyển giao quyền lực một cách hòa bình khi một đám đông bạo lực xâm phạm Điện Capitol,” Biden nói.
Tổng thống kêu gọi người Mỹ nhớ lại những gì họ đã chứng kiến tận mắt ngày 6 tháng 1: đám đông tấn công cảnh sát, phá cửa sổ, một lá cờ Liên minh bên trong Điện Capitol, Giá treo cổ được dựng lên bên ngoài đe dọa treo cổ phó tổng thống – tất cả trong khi Trump ngồi ở Tòa Bạch Ốc xem nó trên TV.
Phát biểu của tổng thống đã khởi đầu cho sự hồi tưởng kéo dài, tạo ra sự tương phản giữa sự thật về những gì đã xảy ra và những tường thuật sai lầm vẫn tồn tại về vụ bạo động Capitol, bao gồm cả việc nhiều đảng viên Cộng hòa tiếp tục từ chối khẳng định rằng Biden đã chiến thắng trong cuộc bầu cử năm 2020.
Ông nói: “Chúng ta phải hoàn toàn rõ ràng về điều gì là sự thật và điều gì là lời nói dối. Chúng tôi đang ở trong một trận chiến vì linh hồn của nước Mỹ.”
Các nhà lãnh đạo và các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa phần lớn tránh xa các sự kiện tưởng nhớ trong ngày, coi chúng như là những sự kiện chính trị hóa quá mức.
Phó tổng thống Kamala Harris, người xuất hiện cùng Biden, kêu gọi người Mỹ bảo vệ nền dân chủ. “Tinh thần Mỹ đang bị thử thách”, Harris nói trong buổi lễ trọng thể tại tòa nhà quốc hội. “Chúng ta phải đoàn kết để bảo vệ nền dân chủ của chúng ta”
Từ Florida, Cựu tổng thống Donald Trump chỉ trích bài phát biểu của Biden là “sân khấu chính trị”. “Hôm nay Biden dùng tên tôi để cố chia rẽ nước Mỹ hơn nữa”, Trump cho biết trong một tuyên bố. “Sân khấu chính trị này chỉ là đánh lạc hướng vì thực tế Biden đã thất bại hoàn toàn”.
Ngay cả trong số các nhà lập pháp Cộng hòa đã lên án vụ tấn công trong những ngày sau đó, hầu hết vẫn trung thành với cựu tổng thống.
“Hành động chính trị trơ trẽn vào ngày 6 tháng 1 của Tổng thống Biden,” Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, RS.C., một người thân tín của Trump, đã tweet.
Dân biểu Liz Cheney, chủ tịch ủy ban Hạ viện điều tra vụ tấn công và là một trong số ít các nhà lập pháp GOP tham dự các buổi lễ của Điện Capitol, cảnh báo rằng “mối đe dọa vẫn tiếp diễn.” Cô ấy nói
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi cũng đang đánh dấu lễ kỷ niệm bằng một lời kêu gọi có tinh thần cao, nói với Associated Press trong một cuộc phỏng vấn hôm thứ Tư rằng “nền dân chủ đã chiến thắng vào đêm đó,” khi Quốc hội quay trở lại Điện Capitol sau cuộc bạo động và khẳng định chiến thắng của Biden.
Để tôn vinh lễ kỷ niệm, Pelosi đã lên lịch một phút tưởng niệm tại Hạ viện, nơi nhiều thành viên đã được di tản và một số bị mắc kẹt khi những kẻ bạo loạn cố gắng đột nhập.
Các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ sẽ tổ chức một cuộc thảo luận với các nhà sử học Doris Kearns Goodwin và Jon Meacham. Trong khi nhiều nhà lập pháp sẽ vắng mặt do lo ngại về COVID-19, một số sự kiện sẽ được phát trực tiếp để họ có thể tham gia. Thượng viện cũng đánh dấu ngày này bằng một phút mặc niệm và các bài phát biểu được lên kế hoạch.
Một cuộc thăm dò mới từ Trung tâm Nghiên cứu Các vấn đề Công cộng của Associated Press-NORC cho thấy 3/10 đảng viên Cộng hòa nói rằng vụ tấn công không bạo đông . Khoảng 2/3 người Mỹ cho rằng ngày này là rất bạo động hoặc cực kỳ bạo động, trong đó có khoảng 9/10 người theo Đảng Dân chủ.
Các tuyên bố của Trump về gian lận bầu cử phổ biến đã bị các tòa án bác bỏ và Bộ Tư pháp của chính ông ta bác bỏ .
Một cuộc điều tra của AP cho thấy có ít hơn 475 trường hợp gian lận cử tri trong số 25,5 triệu lá phiếu được bỏ phiếu ở sáu bang chiến trường mà Trump tranh chấp, một con số rất nhỏ tính theo tỷ lệ phần trăm.
TH
