Cali Today News-Nguồn tin AFP từ thủ đô Mông Cổ cho hay, tại cuộc họp thượng đỉnh Á – Âu vào ngày thứ Bảy này Nhật đã gia tăng áp lực lên Bắc Kinh phải tôn trọng phán quyết của toà LHQ vừa phủ quyết hầu hết chủ quyền Biển Đông mà Bắc Kinh từ lâu tuyên bố.
Thủ tướng Nhật có cơ hội nói với các lãnh đạo hội nghị bên ngoài thủ đô Mông Cổ, ông cho rằng phán quyết của LHQ là một nguyên tắc áp dụng phổ cập mà cộng đồng quốc tế phải giữ vững, ông hy vọng mọi bên tranh chấp phải tuân thủ phán lệnh quốc tế đó và đi đến giải quyết tranh chầp trong hoà bình tại Biển Đông.
Quyết định của Toà Trọng Tài làm lợi cho Tokyo do Nhật tuy là nước không tranh chấp nhưng muốn gây ảnh hưởng tại Á Châu hiện nay.
Bắc Kinh trước và sau phán quyết đều phủ nhận phán quyết và thề không ‘để ý’ đến chuyện này. Trung Cộng phản ứng bằng cách khuyên các nước không đem vấn đề phán quyết ra tại hội Hội Nghị Á Âu (ASEM) này
Nhưng lời của thủ tướng Abe lại được đem ra tại hội nghị bên lề với các lãnh đạo và ngoại trưởng các nước vào ngày thứ Bảy để tìm kiếm sự đồng thuận. Đó là tại sao Thủ Tướng CSVN Nguyễn xuân Phúc và ngoại trưởng Philippines Perfecto Yassay đã thảo luận với ông Abe vào thứ Sáu. Philippines và Việt Nam là hai nước có tranh chấp chiến lược nhất với Bắc Kinh về biển đảo tại Biển Đông.
Ngay sau phán quyết, Philippines có một ‘chiến thuật về lời nói’ khi tuyên bố sẽ không lấy lợi thế của phán quyết LHQ để “chế nhạo hay phô trương” (taunt or flaunt), ngầm ý không muốn khiêu khích Bắc Kinh.
Song le, theo phát ngôn viên của bộ ngoại giao Phi, Yassay lúc gặp gỡ thủ tướng Abe lại đồng tình quan điểm sẽ cùng ‘phối hợp’ với Nhật bảo đảm ‘các phía tranh chấp phải tuân thủ phán quyết sau cùng của Toà The Hague.
Vào lúc gặp gở phía VN, ông Abe hứa sẽ gia tăng hợp tác với VN để gia tăng khả năng bảo vệ sự tuân thủ luật biển. Theo phát ngôn viên Kawamura thì phía Hà Nội đã đồng ý với Nhật về quan niệm xem trọng phán quyết của LHQ.
Vào ngày thứ Sáu, TT Abe còn tranh cãi trực tiếp với TT Trung Cộng Li Keqiang (nguyên tên) trong 30 rất theo đánh giá là rất căng thẳng. Bắc Kinh đã bảo Tokyo ‘đừng thổi phồng vấn đề và can thiệp” chuyện người khác.
Đinh Hoa Lư (Straistimes)
