Thursday, March 28, 2024

Tình báo Mỹ cảnh báo Afghanistan sụp đổ quân sự bất chấp bảo đảm của Biden

WASHINGTON (New York Times) — Đánh giá mật từ các cơ quan tình báo Mỹ trong mùa hè vừa qua đã vẽ một bức tranh khắc nghiệt về khả năng Taliban chiếm Afghanistan và cảnh báo sự sụp đổ nhanh chóng của quân đội chính phủ trong nước, mặc dù Tổng thống Joe Biden và đội ngũ cố vấn của ông công khai cho rằng chuyện này khó xảy ra nhanh chóng. 

Vào tháng 7, nhiều báo cáo tình báo trở nên bi quan hơn, đặt ra câu hỏi liệu các lực lượng an ninh Afghanistan có thể chống đỡ được tại thủ phủ Kabul hay không. Tổng thống Joe Biden vào ngày 7 tháng 8 tuyên bố, chính phủ ông Ashraf Ghani khó thất thủ, và sẽ không có những cuộc di tản người Mỹ hỗn loạn như vào cuối chiến tranh Việt Nam. 

Các cảnh báo tình báo trong mùa hè vừa qua đặt ra những câu hỏi về lý do tại sao chính phủ Biden, và các nhà lập kế hoạch quân sự ở Afghanistan, lại dường như không chuẩn bị đầy đủ để đối phó với cuộc tấn công cuối cùng của Taliban vào Kabul, trong đó có sự thất bại an ninh tại phi trường chính, và vội vã đưa hàng ngàn binh sĩ quay Mỹ quay trở lại để bảo vệ rút lui cuối cùng của Mỹ.  

Khi hàng chục quận Afghanistan thất thủ và chiến binh Taliban đang bao vây một số thành phố lớn vào tháng 7, một báo cáo tình báo đã nêu ra những rủi ro đang ngày một lớn đối với Kabul với lưu ý, chính phủ Afghanistan không có sự chuẩn bị đối phó với tấn công của Taliban, theo một nguồn tin quen thuộc với tình báo. 

Các cơ quan tình báo dự báo, nếu Taliban nắm giữ các thành phố thì sự sụp đổ liên hoàn sẽ xảy ra một cách nhanh chóng, và lực lượng an ninh Afghanistan có nguy cơ tan rã cao. Hiện chưa rõ liệu những báo cáo khác trong suốt giai đoạn này có cho thấy bức tranh lạc quan hơn về năng lực quân sự  Afghanistan và chính phủ ở Kabul trong việc chống đỡ Taliban hay không. 

Một phân tích lịch sử trình cho Quốc hội đã có kết luận, Taliban học được bài học từ sự chiếm đóng của họ vào những năm 1990. Theo phân tích, lần này, việc đầu tiên là họ sẽ ngăn chặn vượt biên giới, triển khai quân sự tại thủ phủ các tỉnh, chiếm giữ các vùng phía Bắc quốc gia trước khi  tiến vào Kabul. Thực tế chứng minh dự báo này chính xác. 

Nhưng Mỹ đưa ra quyết định lâu trước tháng 7, vào lúc các cơ quan tình báo đều đồng tình rằng chính phủ Afghanistan có thể duy trì trong 2 năm, và như vậy cho phép có đủ thời gian để có thể rút quân trật tự. Vào ngày 27 tháng 4, khi Bộ Ngoại giao yêu cầu nhân viên không thiết yếu rời toà Đại sứ Mỹ ở Kabul, đánh giá tình báo chung vẫn là Taliban mất ít nhất 18 tháng mới giành được quyền kiểm soát quốc gia, theo các viên chức chính phủ. 

Nhưng ngay cả khi tình hình càng ngày càng biến động vào tháng 7, các cơ quan tình báo vẫn chưa bao giờ đưa ra một dự báo cụ thể về khả năng giành quyền kiểm soát hiện hữu của Taliban. Đánh giá của các cơ quan tình báo vẫn chưa ở mức chắc chắn. 1 tuần trước khi Kabul thất thủ, phân tích tình báo nói chung cho thấy việc Taliban nắm quyền vẫn chưa là điều bất khả kháng. 

CIA và Cơ quan Tình báo Quốc  gia từ chối đưa ra lời bình luận về những đánh giá gởi cho Toà Bạch Ốc, nhưng các viên chức tình báo thừa nhận, phân tích của họ đúng mức và những đánh giá thay đổi trong những tuần và tháng qua. 

Trong bài phát biểu vào thứ Hai, Biden cho hay, chính phủ của ông “dự tính mọi diễn biến bất ngờ” ở Afghanistan, nhưng tình hình “diễn ra nhanh hơn chúng tôi dự báo.” 

Hương Giang (Theo New York Times) 

BÀI VIẾT LIÊN QUAN
- Advertisment -

MỚI CẬP NHẬT

spot_img