(CaliToday – Tổng hợp) – Trong phán quyết chưa từng có tiền lệ, toà liên bang ở Texas ra án lệnh đình chỉ kê toa và phân phối thuốc mifepristone – một trong hai loại thuốc được sử dụng phá thai đã có mặt trên thị trường Mỹ hơn 2 thập niên.
Được cựu Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm, Thẩm phán Matthew Kacsmaryk cho Bộ Tư pháp 1 tuần để kháng án trước khi án lệnh có hiệu lực trên toàn quốc, kể cả ở những tiểu bang phá thai hợp pháp.
FDA có thể kháng án quyết định lên toà Phúc thẩm Khu vực 5 – một trong những toà bảo thủ nhất quốc gia.
Kacsmaryk đứng về phía nguyên đơn, bên khởi kiện với lập luận: thủ tục phê chuẩn thuốc của FDA diễn ra gấp rút không phù hợp, dẫn đến việc một loại thuốc không an toàn có mặt trên thị trường.
Chưa đầy một tiếng đồng hồ sau quyết định của Thẩm phán Kacsmaryk, một toà liên bang ở tiểu bang Washington đưa ra phán quyết mâu thuẫn trực tiếp với quyết định từ Texas, trong đó yêu cầu FDA không thay đổi tình trạng sẵn có của mifepristone.
Hai án lệnh trái ngược nhau của hai thẩm phán liên bang sẽ tạo ra bế tắc pháp lý có khả năng sẽ được đưa lên Tối cao Pháp viện.
Vụ kiện ở Texas được liên minh các tổ chức và bác sĩ chống phá thai Alliance Defending Freedom (ADF) đệ đơn vào tháng 11. Đây là tổ chức pháp lý bảo thủ quyền lực đã hỗ trợ luật chống phá thai của một số tiểu bang, và biện hộ cho Mississippi trong vụ kiện dẫn đến Tối cao Pháp viện đảo ngược những bảo vệ phá thai trong vụ Roe v. Wade.
Vụ kiện cho rằng, thuốc không an toàn, và cáo buộc FDA không nghiên cứu kỹ. Các chuyên viên pháp lý cho rằng, lập luận này hoàn toàn mang tính chính trị và không có gía trị, nhưng vụ kiện được đệ một cách có chiến lược lên toà liên bang Bắc Texas, nơi chỉ có một thẩm phán, và chắc chắn Kacsmaryk sẽ xét xử.
Vụ kiện ở tiểu bang Washington do hơn chục Tổng Biện lý Dân chủ đệ đơn chống FDA. Trong án lệnh sơ bộ, Thẩm phán Thomas O. Rice ngăn không cho Cơ quan thực hiện “bất cứ hành động nào nhằm loại mifepristone khỏi thị trường, hoặc làm cho loại thuốc này trở nên ít có sẵn hơn.”
Mifepristone lần đầu được phê chuẩn vào năm 2000, sau thủ tục kéo dài hơn 4 năm. Thuốc được chỉ định sử dụng phá thai ở giai đoạn đầu của thai kỳ lên đến 10 tuần. Mifepristone cũng được bác sĩ sản phụ khoa sử dụng điều trị sẩy thai.
Việc đình chỉ có nghĩa phê chuẩn lâu năm của FDA bị ngăn chặn – một bước đi mà Bộ Tư pháp cho rằng “bất thường và chưa từng có tiền lệ.” Trong hồ sơ toà trước phiên điều trần vào ngày 15 tháng 3, chính phủ phản bác, vụ kiện dựa trên những tuyên bố sai trái về những biến chứng nghiêm trọng của thuốc.
Phá thai bằng thuốc là phương pháp phổ biến nhất để chấm dứt thai kỳ, và kể từ khi Tối cao Pháp viện quyết định đảo ngược Roe v. Wade vào tháng 6, phụ nữ mang thai ngày càng chuyển sang dùng thuốc phá thai.
Nhiều tổ chức y tế hàng đầu của Mỹ, trong đó có Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ và Đại học Sản phụ khoa Hoa Kỳ, cho biết phá thai bằng thuốc an toàn và hiệu quả.
Bất chấp tranh cãi từ những người ủng hộ chống phá thai, các tổ chức y khoa cho rằng, bằng chứng lâm sàng trong nhiều năm cho thấy những thủ thuật như nhổ răng khôn, kiểm tra ung thư, soi ruột, hay sử dụng Viagra, có nguy cơ biến chứng hoặc tử vong cao hơn.
Phá thai bằng thuốc ở Mỹ có 2 bước, trước hết uống mifepriston và uống misoprostol trong vòng 24 tiếng sau. MIsoprostol lần đầu được phê chuẩn sử dụng trị loét bao tử vào những năm 1970. Nếu không có mifepristone, giới bác sĩ sẽ chỉ kê toa misoprostol, mặc dù nghiên cứu cho thấy loại thuốc này ít hiệu quả.
Trong vụ kiện ở Texas, nguyên đơn cũng tìm cách cấm sử dụng misoprostol phá thai, nhưng yêu cầu lệnh cấm sơ bộ tập trung vào mifepristone.
Giới chuyên viên pháp lý cho rằng, ngay cả khi phán quyết của Texas cuối cùng được giữ nguyên đi nữa, sẽ vẫn có một số lựa chọn pháp lý có thể cho phép các nhà sản xuất mifepristone tiếp tục cung cấp thuốc và bác sĩ vẫn tiếp tục kê đơn cho bệnh nhân.
Hương Giang (Tổng hợp)
[…] Toà liên bang Texas cấm thuốc phá thai FDA phê chuẩn 23 năm, Toà Washington phán quyế… […]