The Hill – Sau khi vụ đóng cửa chính phủ kết thúc và chính phủ hoạt động trở lại, giới chính trị và truyền thông tính sổ: Ai thắng, ai bại trong vụ này?
Người thất bại rõ ràng nhất là thượng nghị sĩ Charles Schumer – Trưởng khối thiểu số của Thượng Viện.
Thượng nghị sĩ Dân Chủ Charles Schumer bị chỉ trích nặng nề, vì đã để lại cho phe Dân Chủ quá ít “thắng lợi chính trị” để khoe trương hay “làm vốn” cho cuộc bầu cử kỳ tới.
Ngay cả trong đảng Dân Chủ, một số đồng nghiệp của ông Schumer cũng đã đặt vấn đề về sự thông thái khi tiến hành vụ đóng cửa chính phủ 3 ngày vừa qua, rồi sau đó lại “rút lui” chỉ vì một nhượng bộ khiêm tốn của thượng nghị sĩ (TNS) Mich McConnell – Trưởng khối đa số của Thượng Viện.
Một thượng nghị sĩ Dân Chủ nhận xét: “Chúng ta vào cuộc với những con bài rất yếu ớt, có tới 25 người phải ra tái tranh cử.” Tất cả các nghị sĩ Dân Chủ, ngoại trừ 5 người, đã bỏ phiếu chống lại dự luật chi tiêu ngắn hạn cho chính phủ vào thứ sáu rồi, mà dự luật này chẳng màng tới chuyện bảo vệ những di dân trẻ em bất hợp pháp được đưa đến Mỹ lúc còn nhỏ, còn được gọi là Dreamers.
5 TNS Dân Chủ sẽ tái tranh cử trong những tiểu bang mà TT Trump đã chiến thắng trong mùa bầu cử vừa qua mà những tiểu bang đó là North Dakota, West Virginia, Indiana, Alabama. Họ sợ rủi ro chính trị nên đã bỏ phiếu cho dự luật chi tiêu ngắn hạn ngay từ đầu, dù cho các đồng viện Dân Chủ khác chống đối.
Phía Dân Chủ sau đó không chống nữa vì TNS McConnell hứa sẽ đưa ra bàn thảo một dự luật thay thế sắc lệnh Daca (Deferred Action for Childhood Arrivals), mà sắc lệnh này nhằm bảo vệ các Dreamers khỏi bị trục xuất.
Các nhóm Cấp Tiến tỏ ra giận dữ vì quyết định nói trên và cho rằng Schumer không có được đủ những điều cần có để thay đổi quyết định.
Ông Murshed Zaheed, một giám đốc của Credo – một tổ chức bảo vệ cấp tiến, đã nói rằng: “Chuck Schumer là một nhà thương thuyết tồi tệ nhất tại Hoa Thịnh Đốn, còn tệ hơn cả TT Trump.”
Phía Cộng Hòa nói rằng việc nhượng bộ chẳng là gì cả mà ngay cả McConnell cũng chẳng có ý định để làm gì cả.
Một TNS Dân Chủ khác nói rằng hầu hết các đài truyền hình đều đặt vấn đề: “Tại sao phe Dân Chủ lại đóng cửa chính phủ?”
Vị TNS thứ ba thì cho rằng đó là một trận đấu không thắng được ngay từ đầu vì kế hoạch chi tiêu của Cộng Hòa đã bao gồm sự gia hạn đến 6 năm Chương Trình Bảo Hiểm Y Tế cho trẻ em (CHIP) mà đó là ưu tiên hàng đầu của đảng Dân Chủ.
Việc đóng cửa chính phủ được miêu tả qua truyền thông là do các nghị sĩ Dân Chủ đứng ra bảo vệ những Dreamers khỏi bị trục xuất, nhưng điều này theo các nghị sĩ Dân Chủ thì chỉ là một lý do phụ mà thôi. Một số các lý do chính khác là phía Dân Chủ không được tham khảo trong dự luật chi tiêu ngắn hạn trước đó, hay dự luật chi tiêu không đề cập đến các trung tâm y tế và bệnh viện cộng đồng mà các tổ chức này tham gia vào 340B Drug Pricing Program. Phía Dân Chủ thất bại trong việc đưa ra những ưu tiên này ra trước công chúng, ngoài vấn đề di dân.
Dân Chủ đã thất bại trong việc làm sáng tỏ các vấn đề trên trước dư luận, khi tiến hành đóng cửa chính phủ.
Schumer và một số TNS Dân Chủ nghĩ rằng họ có thể ép TT Trump vào bàn thương thảo vì đe dọa đóng cửa chính phủ, thế nhưng TT Trump mời một nhóm TNS Cộng Hòa và Dân Chủ đến tòa Bạch Ốc vào ngày 9 tháng 1, và sau đó mời TNS Schumer đến phòng bầu dục vào ngày thứ sáu.
Ngay sau khi chính phủ bị đóng cửa, TTTrump cũng im lặng khi Schumer yêu cầu thương thảo. Vảo ngày thứ hai vừa qua, TNS Schumer thú nhận tại Thượng Viện là ông không có nói chuyện với TT Trump từ ngày thứ sáu trước đó.
Chính vì thế, phía Dân Chủ cảm thấy không có chọn lựa nào khác ngoại trừ thoả hiệp với Cộng Hòa dù cho chỉ với lời hứa khiêm tốn cua TNS McConnell.
Phía Cộng Hoà cho rằng họ đã tiên liệu “một chiến thắng chính trị rõ ràng” trước Dân Chủ.
TNS Tom Cotton của đảng Cộng Hòa cho rằng cuộc đóng cửa chính phủ vừa qua là “một cú tàn phá chính trị to lớn” đối với đảng Dân Chủ.
TNS Shelley Moore thì cho rằng đó là tình huống “không thắng được” cho đảng Dân Chủ.
Vài TNS Dân Chủ cũng nghĩ như thế.
TNS Dân Chủ khác nói rằng một số đồng viện Dân Chủ không muốn kéo dài việc đóng cửa chính phủ vì họ thấy rằng sẽ ngày càng tồi tệ hơn.
Nhiều ý kiến cho rằng phe Dân Chủ và nhất là TNS Schumer đã thất bại trong cuộc khủng hoảng qua vụ đóng cửa vừa qua, tuy nhiên, cũng có một số ý kiến khác bênh vực TNS Schumer.
TNS Brian Schatz, đơn vị Hawaii, nhận định rằng sự nhượng bộ mà Schumer nhận được từ McConnell là có ý nghĩa. Ông cho rằng phe Dân Chủ hiện có quyết tâm tranh luận điều mà ông ta gọi là “một giải pháp trung lập” cho cuộc cải tổ di trú vào một ngày nhất định nào đó. TNS Schatz nói rằng “Đây là lời hứa hẹn trước công chúng, và lời hứa đó cụ thể, không phải chỉ hứa với một người mà hứa cả toàn thể Thượng Viện… Chúng tôi có quyết tâm đưa dự luật di trú ra sàn Thượng Viện mà điều này chúng tôi không có vào thứ sáu rồi. Điều này quan trọng.”
Nhìn chung, khi tính sổ lại qua vụ đóng cửa chính phủ vừa qua, TNS Schumer dẫu có một số ý kiến bênh vực, tuy nhiên vẫn bị đa số xem là người thất bại nặng nề, và đảng Dân Chủ không giành được lòng dân trong trận đấu này với phe Cộng Hòa.
Nguyễn Dương
