The Washington Post – Bài diễn văn Thông điệp Liên bang (State of The Union) đầu tiên của Tổng thống Trump vào hôm qua, đã kêu gọi lưỡng đảng cùng hợp tác để theo đuổi chương trình nghị sự đầy tham vọng của mình. Nhưng thực tế là Quốc Hội đang bị chia rẽ và Washington bị phân cực nghiêm trọng.
Tổng thống Trump giữ nguyên kế hoạch về dự luật cơ sở hạ tầng khổng lồ để xây cầu, đường và các dự án khác trên toàn quốc, khi các nhà lập pháp chuẩn bị quay lại đàm phán ở Capitol.
Đa số các Đảng viên Dân Chủ có vẻ mặt lạnh lùng trong suốt bài diễn văn. Họ lên án ông Trump vì đã không chỉ trích Nga vì can thiệp vào bầu cử Mỹ; và dự đoán rằng lời kêu gọi đoàn kết của Tổng thống không thể bù đắp cho sự phân cực sâu sắc trong năm qua.
Một số nhà bảo thủ lo lắng khi ông Trump đề nghị cho hơn 1 triệu di dân trẻ tuổi không có giấy tờ có thể nhập tịch, trong khi Đảng Dân Chủ thề sẽ chiến đấu chống lại việc ông Trump hủy một số hình thức di trú hợp pháp.
Thượng Nghị Sĩ Ted Cruz (Cộng Hòa – Texas), cựu đối thủ và đương kim đồng minh của Trump, đã bênh vực Tổng thống ngay sau buổi diễn thuyết. Ông nói: “Tôi chưa bao giờ nhìn thấy Thượng viện chia rẽ như vậy.”
Các nhà lãnh đạo lưỡng đảng vẫn đang bận rộn để thông qua dự luật chi tiêu chính phủ trước hạn chót 08/02. Hầu hết các nhà lập pháp Dân Chủ, những người không tái ứng cử tại các tiểu bang bảo thủ, đều cảnh giác với những điều không phù hợp về mặt đạo đức mà ông Trump từng phát ngôn trong quá khứ. Nhiều Đảng viên Cộng Hòa lo ngại mức ủng hộ thấp của Tổng thống sẽ ảnh hưởng đến Đảng phái trong cuộc bầu cử giữa kỳ.
Kể cả những đồng minh của ông Trump cũng thừa nhận lời kêu gọi của Tổng thống cũng khó làm lưỡng đảng đoàn kết lại với nhau.
Những bất đồng phổ biến nhất của lưỡng đảng có thể là cuộc chiến ngân sách đang diễn ra. Việc chính phủ ngừng hoạt động vào cuối tháng 1 xảy ra là vì các nhà lãnh đạo Quốc Hội không thể đồng thuận về kế hoạch chi tiêu dài hạn.
Đảng Dân Chủ tiếp tục nhấn mạnh rằng họ chỉ chấp nhận thỏa thuận khi trong đó có sự bảo vệ cho những Dreamers – khoảng 1.8 triệu di dân lậu trẻ tuổi được bảo vệ trong chương trình DACA.
Các Đảng viên Cộng Hòa có nhiều ý kiến trái chiều về vấn đề này, Tổng thống phát biểu trong bài diễn văn rằng những di dân lậu trẻ tuổi có thể nhập tịch trong khoảng thời gian 12 năm, nhưng đổi lại là ngân sách an ninh biên giới, hủy chương trình xổ số chiếu khán và giới hạn bảo lãnh người thân.
Dân biểu Steve King (Cộng Hòa – Iowa), người ủng hộ hệ thống nhập cư hạn chế hơn, nói rằng nhiều đồng nghiệp của ông sẽ không tán thành lời tuyên bố của ông Trump về việc cho phép di dân trẻ nhập tịch.
Ông Trump đã chấm dứt chương trình DACA vào mùa thu năm ngoái và hầu hết các giấy phép làm việc của Dreamers sẽ hết hạn vào 05/03/2018. Thẩm phán liên bang đã ban hành lệnh khôi phục tạm thời chương trình.
Về chi tiêu, Đảng Cộng Hòa cũng có nhiều luồng ý kiến. Một số nhà lập pháp Cộng Hòa đang kêu gọi gia tăng chi tiêu cho quân đội, nhưng một phần khác thì không ủng hộ đề khiến thâm hụt ngân sách liên bang ngày càng tăng.
Nếu đề nghị của Chủ tịch Thượng viện Paul Ryan (Cộng Hòa – Wisconsin) và Mitch McConnell (Cộng Hòa – Kentucky) không được thông qua vào 08/02 thì chính phủ có thể bị đóng cửa lần nữa.
Chủ tịch Phe Thiểu số Thượng viện Charles Schumer (Dân Chủ – New York) nói với The Washington Post rằng nếu Tổng thống không tham gia vào cuộc đàm phán di trú sẽ tốt hơn.
Ông Schumer nói: “Nếu ông ấy không tham gia đàm phán thì cơ hội để thông qua thỏa thuận cao hơn.”
Các nhà lập pháp Cộng Hòa ở Quốc Hội sẽ đến khu nghỉ dưỡng Greenbrier ở West Virginia để dự tiệc. Ông Trump được cho là sẽ đến đây để thảo luận về các vấn đề di trú và chi tiêu.
Tổng thống Trump nhấn mạnh về việc cải thiện cơ sở hạ tầng, và cam kết xây dựng “đường, cầu, xa lộ, đường sắt và đường thủy trên khắp đất nước.”
Mặc dù cơ sở hạ tầng được xem là một vấn đề nhận được sự đồng thuận của lưỡng đảng nhưng vẫn gặp phải nhiều sự khác biệt về cách tiến hành.
Đa số các nhà lập pháp Cộng Hòa họp mặt sau bài diễn văn của Tổng thống, nói về cơ sở hạ tầng như là một hợp tác giữa khối công và tư, được thúc đẩy bởi tín dụng thuế. Tuy nhiên, các nhà lập pháp Dân Chủ xem cơ sở hạ tầng là chi tiêu liên bang do Quốc Hội quyết định chứ không phải của khu vực tư nhân.
Các nhà lập pháp Cộng Hòa ở những Quận trung lập cho biết họ đang cần những hành động “vững chắc” trong vài tháng tới, để đối mặt với làn sóng Dân Chủ tiềm năng trong cuộc bầu cử sắp tới, dự kiến sẽ chỉ trích luật cải tổ vừa được thông qua năm ngoái.
Dân biểu Rodney Frelinghuysen (Cộng Hòa – New Jersey) tuyên bố hôm thứ Hai rằng ông sẽ không tái ứng cử. Ông là thành viên Hạ viện thứ 8 tuyên bố không tái ứng cử vào cuộc bầu cử năm nay.
Nam Phố (Theo The Washington Post)
