BẮC KINH (AP) – Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản, ông Taro Kono bày tỏ hy vọng cải thiện mối quan hệ với Trung Quốc trong các cuộc đàm phán Chủ nhật ở Bắc Kinh, đồng thời nhấn mạnh nỗ lực chung để chống lại chương trình vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn.
Trong tuyên bố mở đầu cho người đồng nhiệm Trung Quốc, ông Wang Yi, ông Kono cho rằng, với tư cách là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới, Trung Quốc và Nhật Bản “có trách nhiệm chính trong việc bảo vệ sự ổn định và thịnh vượng của Châu Á và thế giới.”
Ông Wang nói Trung Quốc đã ghi nhận những nhận xét tích cực về mối quan hệ của Thủ tướng Nhật Shinzo Abe, nhưng những khó khăn đó vẫn còn. “Hiện nay, mối quan hệ Trung-Nhật đang ở giai đoạn quyết định, có tiến triển tích cực, nhưng vẫn còn nhiều rắc rối và chướng ngại”.
Nhật Bản đã đẩy mạnh các biện pháp chặt chẽ hơn chống lại Bắc Hàn, đã bắn một hỏa tiễn đạn đạo trên hòn đảo Hokkaido của Nhật vào tháng Tám. Trong nhận xét của mình, ông Kono nhấn mạnh sự cần thiết phải thống nhất trong vấn đề mặt chống lại Bình Nhưỡng.
“Chúng ta không chỉ cần bảo trì quan hệ song phương, mà chúng ta cũng cần phải làm việc cùng nhau để đối phó với những vấn đề mà toàn cầu gặp phải, đặc biệt là vấn đề Bắc Hàn, đó là vấn đề của cộng đồng quốc tế nói chung, “ông Kono nói.
Các bên đã làm việc để tổ chức hội nghị thượng đỉnh ba phe tại Tokyo giữa các nhà lãnh đạo từ Trung Quốc, Nam Hàn và Nhật Bản, tiếp theo là chuyến thăm của Thủ tướng Abe tới Trung Quốc và chuyến thăm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Nhật Bản, phát ngôn viên bộ ngoại giao Nhật, ông Norio Maruyama tuyên bố.
Sau cuộc hội đàm, ông Kono đã gặp Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường và cố vấn chính sách đối ngoại cao cấp của chính phủ Trung Quốc, ông Yang Jiechi.
Tân Hoa Xã trích lời ông Yang nói rằng các bên nên “gạt sang những sự can thiệp, củng cố và mở rộng các yếu tố có lợi và tiếp tục phát triển và cải thiện mối quan hệ Trung Quốc – Nhật Bản”.
Trung Quốc và Nhật Bản đã có một sự khủng hoảng ngoại giao trong năm 2012, sau khi Bắc Kinh phản ứng dữ dội với việc quốc hữu hóa các hòn đảo không có người ở của Trung Quốc mà Tokyo kiểm soát nhưng Trung Quốc tuyên bố chủ quyền.
Hai quốc gia đã tiến tới bình thường hóa với chuyến thăm Bắc Kinh của Thủ tướng Abe năm 2014, tuy nhiên, sự mất lòng tin lẫn nhau tiếp tục tăng cao, đặc biệt là trên các hòn đảo, được biết đến ở Nhật Bản như Senkakus và ở Trung Quốc là Diaoyus. Đài Loan cũng tuyên bố chủ quyền các hòn đảo, như đảo Diaoyutai.
Ông Kono nhấn mạnh tầm quan trọng của một phương pháp phối hợp trong vấn đề Bắc Hàn,tuy nhiên Nhật Bản cũng đưa ra vấn đề những vụ xâm nhập gần đây của Trung Quốc vào lãnh hải của họ.
“Chúng tôi không muốn nhìn thấy bất cứ điều gì có thể phá hoại mối quan hệ đang được cải thiện”, phát ngôn viên Maruyama nói.
Đầu tháng này, Tokyo bày tỏ mối lo ngại khi tàu ngầm nguyên tử của Trung Quốc được tìm thấy hoạt động ngoài khơi của Nhật Bản. Tàu ngầm sau đó trồi lên trên biển với lá cờ Trung Quốc.
Các phương tiện truyền thông Nhật Bản đã trích dẫn Bộ trưởng Quốc phòng Itunori Onodera nói với các phóng viên sau sự kiện này Nhật rất quan tâm đến các hành động đơn phương làm tăng căng thẳng” và sẽ “đáp ứng nhanh chóng nếu xảy ra sự kiện tương tự.”
Cũng trong tháng này, ba tàu tuần tra của Trung Quốc đã vượt qua lằn ranh mà Nhật Bản cho là vùng lãnh hải xung quanh các hòn đảo của East China Sea trong lần xâm nhập thứ ba vào tháng này.
Cả hai sự kiện đều được coi là nỗ lực của Trung Quốc để thăm dò khả năng tuần tra và phát hiện xâm nhập của Nhật Bản đối với khu vực.
Sự hiếu động giữa hai bên phần lớn là do sự oán giận của Trung Quốc đối với cuộc xâm lược tàn bạo của Nhật Bản và sự chiếm đóng phần lớn lãnh thổ của Trung Quốc trong quá khứ. Nhiều người Trung Quốc cảm thấy rằng Nhật Bản chưa bao giờ thể hiện sự hối tiếc vì hành động của mình, một tình cảm được thúc đẩy bởi Đảng Cộng sản Trung Quốc cầm quyền sử dụng các tuyên truyền có tính chất dân tộc nặng nề trong các trường học và các phương tiện truyền thông do Đảng kiểm soát.
Tuy nhiên, liên minh quân sự giữa Hoa Kỳ và Nhật vẫn mạnh mẽ hơn bao giờ hết và Nhật Bản đã phản ứng sự tuyên bố chủ quyền lãnh thổ của Trung Quốc bằng cách trưng bày các tài liệu bằng chứng cho lời tuyên bố chủ quyền của Nhật tại một viện bảo tàng ở Tokyo.
Mối quan hệ của Trung Quốc với Nam Hàn, cũng đang khó khăn với những yêu cầu của Bắc Kinh với chính quyền Seoul loại bỏ hệ thống phòng thủ hỏa tiễn đạn đạo tinh vi nhằm chống lại mối đe dọa từ Bình Nhưỡng.
Nam Hàn đã từ chối và Bắc Kinh gần đây đã mềm mõng chấp nhận một cam kết không mở rộng hệ thống, được gọi là THAAD.
Hy vọng hòa giải tiếp tục tăng vào tháng 11 khi các viên chức từ Nhật Bản, Nam Hàn và Trung Quốc đã gặp nhau ở Philippines để thảo luận về khả năng tổ chức lại hội nghị thượng đỉnh ba bên của họ. Lần cuối cùng được tổ chức vào năm 2015.
Ngọc Thạch (Theo AP)
