(CaliToday Tổng hợp) – Elizabeth Holmes từng được xem là người kế tiếp Steve Jobs , nhưng bồi thẩm đoàn toà liên bang vào thứ Hai phán quyết nhà sáng lập Theranos Inc. phạm 4 tội danh lường gạt các nhà đầu tư, sau phiên toà xét xử kéo dài 4 tháng.
Bồi thẩm đoàn gồm 8 nam 4 nữ, từ các quận Santa Clara, Santa Cruz, Monterey và San Benito sau 6 ngày nghị án cuối cùng đi đến quyết định, Elizabeth Holmes 37 tuổi phạm 3 tội danh gian lận tiền bạc và 1 tội danh âm mưu gian lận tiền bạc. Mỗi một tội danh có khung hình phạt tối đa lên đến 20 năm tù.
Trước đó trong ngày, bồi thẩm đoàn thông báo cho toà biết, họ không đạt được đồng thuận tuyệt đối đối với 3 trong số 11 tội danh chống lại bị can. Sau khi tư vấn với luật sư hai bên, Thẩm phán Edward Davila hướng dẫn bồi thẩm viên quay trở lại nghị án những tội danh chưa quyết định.
Đây là phiên toà được chờ đợi và theo dõi sít sao trong nhiều năm qua, kể từ khi Theranos tuyên bố làm cuộc cách mạng trong phát triển kỹ thuật xét nghiệm máu. Sau khi điều tra tiết lộ kỹ thuật này có những vấn đề nghiêm trọng, công ty nhanh chóng rớt từ kỳ lân $9 tỉ Mỹ kim thành một trong những thất bại nổi tiếng của Thung lũng Điện tử trong thập niên qua.
Sau những năm trì hoãn do COVID 19 và Holmes sinh con, cùng một số lý do khác, thủ tục tố tụng cũng bắt đầu được thực hiện vào tháng 9 với hàng chục nhân chứng được mời lên bục trong 3 tháng.
Trong giai đoạn đầu xét xử, công tố viên liên bang đưa ra lập luận, Holmes cố tình lường gạt các nhà đầu tư và bệnh nhân rằng công ty đang chạm tay đến gần mục tiêu mà bà ta biết rõ không xảy ra. Trong quá trình đối chất và sau đó trong lời khai dài dòng của nhà sáng lập Theranos, các luật sư biện hộ bác bỏ cáo buộc thân chủ cố tình lường gạt bất cứ ai. “Cô ấy tin mình đang phát triển một kỹ thuật sẽ thay đổi thế giới. Đó là câu chuyện của chúng tôi,” luật sư Kevin Downey nói trước bồi thẩm đoàn.
Holmes cũng khai, bà bị cựu đối tác kinh doanh ở Theranos và là người tình cũ Ramesh “Sunny” Balwani ngược đãi. Tố cáo ngược đãi không liên quan trực tiếp đến những cáo buộc chống lại người phụ nữ này. Balwani sẽ đối mặt với những cáo buộc gian lận trong phiên xét xử ông ta sẽ diễn ra vào 2022.
Vào năm 2003, Holmes ở tuổi 19 đã bỏ học trường Đại học danh tiếng Stanford University, ra sáng lập Theranos với mục tiêu phá vỡ ngành công nghiệp xét nghiệm máu truyền thống. Công ty cho biết, họ sẽ phát triển kỹ thuật độc quyền, chỉ cần một lượng máu nhỏ hơn nhiều so với rút máu từ tĩnh mạch, và vận chuyển dễ dàng hơn so với những xét nghiệm truyền thống phải gởi đến phòng xét nghiệm.
Theranos bắt đầu gây sự chú ý vào năm 2013 khi ký hợp đồng với Walgreens và Safeway. Có lúc, công ty khởi nghiệp này có giá trị hơn $9 tỉ Mỹ kim.
Holmes bắt đầu xuất hiện trên trang bìa nhiều ấn phẩm, kể cả Fortune. Liên tục xuất hiện trong áo đen cổ cao với những bài nói chuyện táo bạo, người phụ nữ trẻ làm nhiều người so sánh bà với nhà sáng lập Apple Steve Jobs.
Nhưng may mắn của Holmes và Theranos bắt đầu thay đổi vào năm 2015, khi Wall Street Journal điều tra kỹ công ty. Theo tường trình của WSJ, chỉ một lượng nhỏ các xét nghiệm được thực hiện bằng máy xét nghiệm Edison của công ty, và nhiều xét nghiệm được thực hiện bằng máy móc của các công ty khác, sử dụng các mẫu máu pha loãng. Độ chính xác của các kết quả xét nghiệm mà bệnh nhân nhận được từ Theranos cũng bị nghi ngờ.
Tất cả những điều này dẫn đến các cáo buộc chống lại Elizabeth Holmes được đệ lên toà vào năm 2018, dàn xếp với Uỷ ban Giao dịch và Chứng khoán Hoa Kỳ và đóng cửa Theranos vĩnh viễn không lâu sau đó.
Phiên tuyên án sẽ diễn ra vài tháng sau.
Hương Giang (Tổng hợp)
