(CNN) – Ban điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Muelle đã thực hiện một bước bất thường khi thẩm vấn những nhà tài phiệt Nga du lịch sang Mỹ
Ít nhất một nhà tài phiệt Nga bị chặn lại và bị khám xét điện thoại và thiết bị điện tử khi phi cơ riêng của ông ta đáp xuống một phi trường ở New York, theo nhiều nguồn tin thông thạo cuộc điều tra.
Một nhà tài phiệt thứ hai cũng bị chận lại trong chuyến đi Mỹ gần đây, mặc dù không rõ ông ta có bị khám xét hay không. Ban điều tra của ông Mueller cũng gởi yêu cầu thẩm vấn và tự nguyện giao nộp tài liệu đến một nhà tài phiệt Nga thứ ba cũng mới ghé Mỹ.
Những diễn biến trên có một điểm chung là, các nhà điều tra đang tìm hiểu liệu những người Nga giàu có đổ tiền bất hợp pháp trực tiếp hoặc gián tiếp vào chiến dịch vận động tranh cử hay lễ tuyên thệ nhậm chức của ông Trump hay không.
Mối quan tâm của các nhà điều tra đối với giới tài phiệt Nga chưa từng được tường trình trước đây. Điều này cho thấy, ban điều tra của công tố viên đặc biệt tăng cường tập trung vào dòng tiền chảy từ Nga vào bầu cử Mỹ, nằm trong cuộc điều tra rộng lớn liệu ban vận động tranh cử của ông Trump có thông đồng với Kremlin can thiệp vào bầu cử 2016 hay không.
Việc tiếp xúc với các nhà tài phiệt Nga diễn ra trong mấy tuần qua có thể chỉ ra, ban điều tra của ông Mueller đã có trong tay hồ sơ hay tài liệu mà họ có thẩm quyền pháp lý, và có thể có chúng một cách dễ dàng, một nguồn tin bày tỏ ý kiến. Và bây giờ thì họ muốn trông thấy thông tin từ những tài phiệt Nga đến Mỹ hoặc qua sự hợp tác tự nguyện từ những người này.
Theo luật tài chánh tranh cử, người ngoại quốc bị cấm đóng góp cho chiến dịch tranh cử chính trị ở Mỹ.
Các nguồn tin từ chối cung cấp danh tánh những nhà tài phiệt trên nhưng tiết lộ cụ thể những trao đổi giữa an điều tra và những người Nga này.
Một vấn đề đang được các nhà điều tra để mắt là những khoản đầu tư từ Nga vào các công ty hoặc viện nghiên cứu (think tanks) có các uỷ ban hành động chính trị đóng góp cho chiến dịch tranh cử, các nguồn tin giải thích. Một giả thuyết khác mà ông Mueller đang theo đuổi, liệu những người Nga giàu có có dùng những người đóng góp trung gian (straw donor – người mang quốc tịch Mỹ sử dụng tiền người khác đóng góp vận động tranh cử bất hợp pháp) để có thể bơm tiền vào quỹ vận động tranh cử và tuyên thệ nhậm chức hay không.
Việc chặn các nhà tài phiệt Nga tại những phi trường Mỹ là dấu hiệu chiến lược khá táo bạo được các nhà điều tra dùng để tiếp xúc với các nhân chứng hoặc những người mà họ quan tâm, muốn nói chuyện.
Hồi tháng Giêng, FBI đã chận và thẩm vấn George Nader khi ông ta đến phi trường quốc tế Washington Dulles. Họ chụp hình các thiết bị điện tử của ông ta và tống trát đòi ra khai. Tham gia vào cuộc gặp gỡ bí mật giữa Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất và các cộng sự của ông Trump trong thời gian chuyển quyền, Nader được cho đang hợp tác với các nhà điều tra. Nader có mặt ở Seychelles, Ấn Độ, khi nhân vật ủng hộ Trump – Erick Prince gặp Kirill Dmitriev – Giám đốc Quỹ đầu tư của chính phủ Nga. Prince phủ nhận làm gì sai trái khi nói chuyện với các nhà điều tra Quốc hội.
Ted Malloch – cựu cố vấn vận động tranh cử không chính thức cho ông Trump – vào tuần trước cũng gởi ra thông báo cho hay, ông ta bị chận lại ở Boston khi vừa trở về từ chuyến ra ngoại quốc. Nhân viên FBI đã lấy điện thoại của ông ta, đặt câu hỏi về ông Roger Stone và WikiLeaks. Malloch sẽ ra trình diện trước đại bồi thẩm đoàn của ông Mueller vào ngày 13 tháng 4.
Cuối năm ngoái, ban điều tra của ông Mueller đã hỏi một số nhân chứng nếu họ biết về những người Nga đã đóng góp trực tiếp hay gián tiếp cho chiến dịch tranh cử của ông Trump.
Một nguồn tin khác cho biết thêm, ban điều tra của công tố viên đặc biệt đã hỏi về một số ít những người Mỹ gốc Nga vẫn còn duy trì các mối quan hệ trong nước. Theo nguồn tin này, cuộc điều tra dường như tập trung vào việc gây quỹ của Cộng hoà và tiền đổ vào chính trị Mỹ như thế nào.
Ông Trump gây quỹ vận động tranh cử được $333 triệu Mỹ kim, theo tổ chức chuyên theo dõi tiền vận động tranh cử Center for Responsive Politics. Uỷ ban nhậm chức vận động được $106,8 triệu Mỹ kim, cao gấp đôi so với bất cứ vị tổng thống tiền nhiệm nào. Các tổ chức gíam sát chỉ trích uỷ ban vì đã không tiết lộ chi tiêu quỹ nhậm chức như thế nào.
Một nguồn tin khác cho các nhà điều tra là Rick Gates – cựu Phó Chủ tịch vận động tranh cử của ông Trump nhận tội gian lận tài chánh và khai man với các nhà điều tra vào tháng Hai. Trong thoả thuận nhận tội, ông Gates phải hợp tác đầy đủ với các nhà điều tra và trả lời tất cả mọi câu hỏi.
Hiện chưa rõ liệu ban điều tra của ông Mueller đã xác định được nguồn tài chánh bất hợp pháp chưa hay các câu hỏi thẩm vấn chỉ có tính thăm dò.
Hương Giang (Theo CNN)
