Cali Today News – Hôm nay ngày 26/9/2016, giáo xứ Phú Yên, trực thuộc giáo phận Vinh và những giáo xứ lân cận đã tổ chức một chuyến đi đưa người dân vào Tòa án thị xã Kỳ Anh để nộp đơn khởi kiện công ty Formosa Hà Tĩnh vì đã gây ra thảm họa môi trường đầu tháng 4/2016 vừa qua, khiến hàng ngàn hàng triệu ngư dân và người dân ở 4 tỉnh miền Trung bị ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống.
Diễn biến hành trình đi và nộp đơn tại Tòa án
Ước chừng đoàn người có khoảng 600 người tương đương với 600 lá đơn khiếu kiện. Theo lịch trình chuẩn bị cho chuyến đi, đoàn người tập trung tại giáo xứ Phú Yên và Linh mục Anton Đặng Hữu Nam là người đi đầu làm đại diện. Anh Bá, một giáo dân trong số 600 người đi gửi đơn khiếu kiện Formosa Hà Tĩnh đã chia xẻ cho Cali Today biết chuyến đi không hề suôn sẻ, có gặp chút ít trục trặc do có sự “can thiệp từ xa” của lực lượng công an. Anh Bá nói:
“Đến ngày đưa đơn đi kiện thì Cha (Linh mục Nam) bố trí xe cộ, 4 giờ sáng mọi người tập trung tại sân nhà thờ giáo xứ Phú Yên và 4 giờ 30 phút là xe xuất phát nhưng có một số xe không đến được vì trước đó công an đến nhà tài xế bảo không được đi vì đi thì sau này gặp khó khăn nên phải quay về. Còn một số xe đi được nhưng Cha phải điện vào thành phố Vinh để huy động thêm xe.”
Khi số lượng xe được huy động thêm đến nơi, theo sự phân chia thì phụ nữ lên xe đi trước còn số giáo dân Phú Yên, Mành Sơn và giáo dân đến từ các giáo xứ lân cận phải bắt xe buýt đi. Thay vì phải xuất phát từ 4 giờ 30 nhưng phải đến gần 8 giờ thì xe mới chuyển bánh, vào đến Kỳ Anh thì trễ giờ trưa, sang chiều.
Đoạn đường mà đoàn người phải đi kéo dài khoảng hơn 200km, qua nhiều trạm theo dõi của lực lượng Cảnh sát giao thông nhưng ngoài trục trặc nêu trên thì đoàn người không có gặp trở ngại gì khác bao gồm cả việc chuẩn bị đơn từ, thủ tục. Liên quan đến giai đoạn chuẩn bị giấy tờ, thủ tục thì một giáo dân khác tên Vinh đã chia sẻ với Cali Today rằng, ban đầu làm đơn thì có người hướng dẫn và chính quyền d9ịa phương cũng không gây khó khăn gì. Ông Vinh nói:
“Lúc làm đơn thì xã và chính quyền họ cũng không làm khó khăn gì, giấy tờ đầy đủ thì họ làm.”
Khoảng 13 giờ 30 phút, đoàn người đã vào đến thị xã Kỳ Anh, ăn trưa và nghỉ ngơi tại giáo xứ Đông Yên. Rất nhiều giáo dân ở các giáo xứ tại thị xã Kỳ Anh đã ra đường vẫy chào, đón tiếp khi đoàn người đi qua.
“Vào đến giáo xứ Cha (Linh mục giáo xứ Đông Yên) và giáo dân đón tiếp nồng nhiệt. Mọi người rất phấn khởi, động lực tiếp thêm sức mạnh và tinh thần.”
Anh Bá nói. Ăn xong, đoàn người đi thẳng đến tòa án thị xã Kỳ Anh, giáo dân ở hai bên đường lại chào đón qua đó cho thấy sức mạnh của người dân nói chung khi cất lên tiếng nói trước thảm họa môi trường. Đến Tòa án, ban đầu cổng Tòa án đóng chặt, đoàn người không thể vào nộp đơn kiện nên đã lên tiếng đấu tranh buộc lực lượng bảo vệ Tòa án phải mở cổng cho đoàn người vào. Ông Vinh chia sẻ tiếp:
“Đến Toà án nộp đơn, ban đầu phía Toà án nói đơn năm người nộp một lần nhưng sau thì họ nói nộp chung, còn phía cảnh sát thì cũng tạo điều kiện bình thường chứ không có việc gì xảy ra cho lắm.”
Kết thúc một buổi chiều nộp đơn và làm các thủ tục liên quan, theo anh Bá cho biết thì có khoảng 200 đơn đã được đại diện Tòa án nhận. Anh Bá nói:
“Đã nộp được một số đơn. Khoảng 600 đơn thì mọi người mới chỉ nộp được 1/3 đơn tức là 200 đơn. Cha vào làm việc với đại diện Tòa án và có thêm một số người theo Cha vào làm đại diện người nộp đơn. Tòa án họ chắc phải nhận đơn chứ không phát cho từng người nộp vì nếu vậy sẽ gây lộn xộn mất trật tự.”
Khi được hỏi, liệu Tòa án thị xã Kỳ Anh có thụ lý đơn kiện của mọi người, đưa Formosa Hà Tĩnh ra xét xử hay không? Cả anh Bá lẫn ông Vinh đều đặt niềm hy vọng.
“Thì tôi nghĩ chắc đã đi vào kiện thì phải được, trên tinh thần đi là phải được.”- Lời của ông Vinh.
Và lời hy vọng của anh Bá:
“Vụ kiện này theo tôi là cả đồng bào đã đứng lên để lấy sự thật thì chắc có lẽ Nhà nước sáng suốt, thụ lý đơn cho dân”
“Mọi giáo dân cũng như lương dân hãy ủng hộ tinh thần đòi hỏi công lý và sự thật.”. Anh Bá kết lời.
Ngày 27/9/2016, đoàn người sẽ tiếp tục nộp số đơn từ còn lại cho Tòa án thị xã Kỳ Anh. Trả lời với báo Pháp luật, ông Nguyễn Quốc Hà, Chủ tịch Ủy ban thị xã Kỳ Anh nói, công dân có quyền nộp đơn thì chúng tôi chỉ đạo tiếp nhận đúng theo quyết định đơn, sau đó mới xem xét thụ lý.
Theo Điều 4 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án nhân dân không được từ chối thụ lý giải quyết vụ án dù với bất kỳ lý do gì.
Thời hạn tố tụng để giải quyết giai đoạn thụ lý kể từ khi nhận đơn (trực tiếp hoặc qua bưu điện) cho đến khi thụ lý vụ án (vào sổ thụ lý) bao gồm:
1. Thời hạn phân công thẩm phán xem xét đơn: 03 ngày (Điều 191);
2. Thời hạn xem xét đơn và ra các quyết định tố tụng tiếp theo: 05 ngày (Điều 191)
3. Thời hạn yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiên (nếu có): không quá 30 ngày, được gia hạn nhưng không quá 15 ngày (Điều 193).
Và như vậy, Tòa án thị xã Kỳ Anh bắt buộc phải nhận đơn của đoàn người và nếu không có gì làm thay đổi tình hình thì đây hẳn là vụ kiện mang tính lịch sử, mở đầu cho nhiều vụ kiện tiếp theo liên quan đến vấn đề môi trường do người dân và các tổ chức không thuộc nhà nước định hướng đứng đơn kiện.
THIÊN HÀ
