Giao Chỉ, San Jose.
Xin thông báo quý ông bà được biết là tại Hoa Kỳ có hai thành phố người Việt hiện nay chiếm 50%. Đó là Midway City và Westminster. Dân chúng ra đường cứ 10 người Tây, Tầu, Mỹ, Mễ hay Ấn Độ gồm 5 người là chúng ta có 5 người Việt Nam. Midway được ông Pham Duy gọi là thành phố giữa đàng. Còn Westminster danh tiếng với Bolsa Little SaiGon thì ai cũng biết, khỏi phải giới thiệu. Tuy nhiên danh tiếng về văn nghệ, họp bạn, tiệc tùng mỗi tuần thì San Jose của miên Bắc không hề thua kém. Không tuần nào là không có vài ba kỳ họp mặt. Từ Ra Mắt Sách đến đại hội ái hữu toàn thế giới đồng hương, đồng trường, đồng đạo, đồng môn, đồng đơn vị. Có nhiều tổ chức dù đơn lẻ cũng lên đến cả trăm người và qua đến liên trường, liên hội cả ngàn người. Duy có bộ môn hội họa xem chừng chưa có dịp phát triển. Chúng ta thiếu một tổ chức chung dù rằng địa phương cũng có khá nhiều họa sĩ. Mới đây anh chị họa sĩ Vivi và Cát Đơn Sa từ miền Nam đem tranh về triển lãm tại câu lạc bộ của anh Lê văn Hải. Chúng tôi có dịp ghé thăm xin gửi đôi lời đến các thân hữu và kèm theo các tin tức liên quan đến hội họa. Nhân xem tranh Vivi, Cát Đơn Sa tại câu lạc bộ Bốn Phương chúng tôi có thêm ý kiến như sau. Công trình của hoa sĩ Vivi đối với Việt sử hết sức quan trọng. Trong suốt thời kỳ thơ ấu, học Sử Việt chúng ta không thể hình dung ra Quốc Tổ Hùng Vương là người thế nào. Các anh hùng dân tộc từ hai bà Trưng, Hưng Đạo Vương, Quang Trung, đến vua Lê Lợi dung mạo ra sao.
Võ Hùng Kiệt cũng đã từng suy tư và tự tìm tòi, nghiên cứu sử sách để sáng tác ra diện mạo các anh hùng dân tộc. Bộ chuyện bằng tranh phát hành qua nét vẽ của Vivi sẽ là di sản xuất sắc nhất dành cho thế hệ Việt Nam tương lại . Đó là công trình gần như duy nhất mà chúng ta có được nhờ bộ môn hội hoạ qua nét bút Vivi.. Bây giờ xin nói chuyện liên quan trực tiếp đến hội hoạ Việt Nam tại San Jose. Mới đây viện bảo tàng nghệ thuật đương đại của San Jose thông báo một chương trình hội hoạ hướng về công động Việt Nam. San Jose Museum of Art dự trù sẽ tham dự từ 3 đến 4 kỳ sinh hoạt đem tinh thần hội họa Hoa Kỳ đến với cộng đồng Việt. Sắc dân này có trên 120 ngàn người chiếm trên 10% dân số tại San Jose. Họ dành ra 36 ngàn mỹ kim chỉ thuê làm một nhà lều tháo ráp được để đưa ra triển lãm mỗi kỳ Hội Tết hay các đại hội cộng đồng của người Việt. Nhân dịp này chúng tôi đề nghị nên thực hiện một nhà di động tháo ráp được dưới hình thức ngôi Chùa Một Cột. Mỗi khi có dịp cộng đồng tập hợp đông đảo sẽ đem ra ráp dựng chắc chắn sẽ thu hút được sự chú ý của mọi người và phô diễn được nét văn hóa lịch sử qua bộ môn kiến trúc ngàn năm trước của Việt Nam . Mặt khác chúng tôi cũng đề nghị viện bảo tàng nghệ thuật đương đại của San Jose nên có chương trình triển lãm dành cho các họa sĩ Việt Nam ngay tại địa phương. Cũng nên có buổi nói chuyện về các danh họa của Việt Nam như sơn mài Thành Lễ và tranh của Bùi Xuân Phái. Nên biết rằng tranh của danh họa Việt Nam hiện đã có nhiều trường hợp trở nên huyền thoại. Trong phiên đấu giá Hội họa Việt Nam thế kỷ 20 tại Sài Gòn chiều 27-5, có tác phẩm Phiên chợ đời (300cm x 150cm, 2009) của Lê Kinh Tài do một nhà sưu tập tại Úc đem đến. Được biết ông này đã chi ra 50 ngàn US để mua tác phẩm này từ 6 năm trước, giờ đưa ra thị trường với mức giá dự kiến từ 82,000-120,000 USD. Lại thêm bức sơn mài La Moyenne Région (Miền trung du, 100cm x 150cm, 1942) của Hoàng Tích Chu và Nguyễn Tiến Chung mới bán 595.771 USD tại nhà Christie’s Hong Kong chiều 28-5-2017 là một ví dụ khác. Tôi cũng ước mong tranh của Vivi minh họa các anh hùng dân tộc Việt Nam, các tranh về Thuyền nhân và chiến tranh Việt Nam của bộ sưu tập Việt Museum cũng có dịp triển lãm tại Thư viện King San Jose, tại quận hạt Santa Clara, tại tòa thị xã San Jose và ngay tại viện bảo tàng nghệ thuật thành phố. Riêng các danh họa đương đại Việt Nam, chỉ cần triển lãm hình chụp của các tác phẩm danh tiếng cũng đủ hấp dẫn dân Việt và những người quan tâm tại San Jose. Rất mong các họa sĩ Việt Nam và những nhà văn hóa cùng ngồi lại để thực hiện những chương trình kế trên
