Mới đây nhất dự thảo Luật dân số do Bộ Y tế CSVN chủ trì xây dựng, vừa được đưa ra lấy ý kiến vào tháng 10/2021, trong đó có đề xuất thưởng tiền khuyến khích sinh đủ hai con đối với người phụ nữ sống tại các tỉnh-thành có tỉ lệ sinh thấp. Đây là điểm mới của vấn đề dân số Việt Nam được đông đảo người dân quan tâm…
Theo đó, dự thảo Luật dân số do Bộ Y tế CSVN chủ trì xây dựng, vừa được đưa ra lấy ý kiến vào tháng 10/2021 bao gồm 10 Chương 59 Điều. Trong đó tại điểm a; b của khoản 2 và điểm a của khoản 3 nằm ở Điều 9 Quy định biện pháp điều chỉnh mức sinh của dự thảo Luật được coi là điểm mới của vấn đề dân số Việt Nam được đông đảo người dân quan tâm.
Cụ thể nội dung điểm a; b của khoản 2 Điều 9 quy định:
“2. Biện pháp khuyến khích sinh đủ hai con tại tỉnh có mức sinh thấp:
- a) Nhà nước hỗ trợ một lần bằng tiền ít nhất tương đương một lần mức lương tối thiểu vùng khi phụ nữ sinh con thứ nhất; ít nhất tương đương hai lần mức lương tối thiểu vùng khi phụ nữ sinh con thứ hai;
- b) Cặp vợ chồng cam kết sinh đủ hai con được Nhà nước hỗ trợ cho con của họ học tại cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục tiểu học công lập; miễn học phí khi theo học trung học cơ sở công lập”
Và điểm a của khoản 3 Điều 9 quy định:
“3. Biện pháp điều chỉnh mức sinh đối với tỉnh có mức sinh cao:
a)Phụ nữ là người dân tộc thiểu số hoặc phụ nữ là người Kinh có chồng là người dân tộc thiểu số thuộc hộ nghèo, cư trú tại các đơn vị hành chính thuộc vùng khó khăn khi sinh đủ hai con cam kết không sinh thêm con được Nhà nước hỗ trợ một lần bằng tiền ít nhất tương đương một lần mức lương tối thiểu vùng; trừ trường hợp quy định tại điểm d khoản 4 Điều 11”
Điều này có nghĩa là ở những tỉnh-thành của Việt Nam có mức sinh thấp, người phụ nữ sinh từ con thứ nhất đến con thứ 2 sẽ được Nhà nước thưởng tiền. Hoặc cặp vợ chồng sinh cam kết sinh đủ hai con thì được Nhà nước hỗ trợ về mặt giáo dục.
Còn đối với những tỉnh-thành có mức sinh cao, liên quan đến đồng bào thiểu số thuộc hộ nghèo, vùng khó khăn nếu người phụ nữ chỉ sinh đủ hai con thì cũng sẽ được Nhà nước thưởng tiền.
Nếu dự thảo Luật Dân số được thông qua mà không có sửa đổi gì thêm thì đây được xem là điểm mới trong vấn đề dân số ở Việt Nam tính đến thời điểm hiện tại. Bởi theo Pháp lệnh Dân số được UBTV Quốc hội CSVN khóa XI thông qua 2003 và Điều 10 của Pháp lệnh được UBTV Quốc hội CSVN XII sửa đổi năm 2008 chỉ áp dụng mức thưởng bằng “quà” do Nhà nước trao tặng đối với những cặp vợ chồng sinh đủ 2 con toàn là gái.
Theo thống kê của Tổng cục Dân số & Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam hiện có 21 tỉnh-thành của Việt Nam đang có mức sinh thấp, tức là dưới 2 con/bà mẹ ở độ tuổi sinh đẻ gồm: TP.Sài Gòn, Bình Dương, Khánh Hòa, Đà Nẵng, Tiền Giang, An Giang…nhìn chung, tập trung chủ yếu ở các tỉnh-thành từ Đà Nẵng vào đến các tỉnh miền Nam Việt Nam. Trong đó, Sài Gòn là tỉnh-thành có mức sinh thấp nhất ở Việt Nam, nhiều năm gần đây không đạt mức 2 con/bà mẹ mà chỉ dao động từ 1,3- 1,5 con/bà mẹ.
Vào thập niên 80 của thế kỷ XX, nhằm làm giảm sự bùng nổ về dân số, Chính phủ CSVN có chủ trương kế hoạch hóa gia đình, kêu gọi “mỗi cặp vợ chồng dù gái hay trai chỉ 2 con là đủ”. Tuy nhiên, do cuộc sống khó khăn, sinh con thì dễ nhưng nuôi giữ và chăm lo cho đứa con từ khi chào đời cho đến lúc trưởng thành (18 tuổi) không phải là chuyện dễ ở Việt Nam. Chỉ tính sơ qua những chi phí sinh hoạt hằng ngày như ăn mặc, sức khỏe và học hành của một đứa con cũng là một gánh nặng khá lớn đối với mỗi cặp vợ chồng ở Việt Nam. Vì vậy, khoảng 10 năm trở lại đây, rất nhiều cặp vợ chồng chỉ chọn sinh một đứa con để tập trung chăm lo cho tốt hơn, cải thiện chất lượng cuộc sống tốt hơn. Do đó, vào năm 2020, tỷ suất sinh của Việt Nam là 14,97%, giảm so với năm 2019 là 0,66% và tốc độ dân số tăng tự nhiên chỉ 0,6%. Như vậy, sau nhiều năm thực hiện kế hoạch hóa gia đình, Việt Nam đang bắt đầu đối diện với nguy cơ dân số già hóa. Và vấn đề bất bình đăng giới, tâm lý chuộng sinh con trai hơn con gái vẫn còn tồn tại trong xã hội Việt Nam.
Cũng cần phải nói thêm, theo số liệu mới nhất từ Liên Hợp Quốc là vào ngày 29/10/2021, dân số Việt Nam hiện tại là 98.426.932 người, chiếm 1,25% dân số thế giới và đứng thứ 15 trên thế giới trong bảng xếp hạng dân số các nước và vùng lãnh thổ. Tuy nhiên, tính từ ngày 30/4/1975 đến nay đã gần 50 năm nhưng Việt Nam vẫn chưa có văn bản Luật Dân số. Như nói trên, Pháp lệnh Dân số được UBTV Quốc hội CSVN khóa XI thông qua 2003 và Điều 10 của Pháp lệnh được UBTV Quốc hội CSVN XII sửa đổi năm 2008 là cơ sở pháp lý cao nhất của Việt Nam trong lĩnh vực dân số tính đến hiện tại./.
THIÊN HÀ
