(New Yorker -P1) – Vào ngày 22 tháng 2, tại một văn phòng ở White Plains, 2 luật sư giao một ổ đĩa cứng cho một Phụ tá Biện lý Manhattan, và người này cùng với hai nhà điều tra khác đã lái xe lên thành phố New York trong cơn bão tuyết dày đặc. Mặc dù trao đổi này không có vẻ quan trọng, nhưng lại khởi động một giai đoạn tiếp theo của một trong những trận chiến pháp lý quan trọng nhất trong lịch sử Mỹ.
Chỉ trước đó vài tiếng đồng hồ, Tối cao Pháp viện ra án lệnh buộc cựu Tổng thống Donald Trump tuân thủ trát đòi hồ sơ tài chánh cá nhân gần một thập niên, trong đó có hồ sơ khai thuế của ông. Trát đòi do Cyrus Vance Jr. – Biện lý Manhattan, người đang lãnh đạo cuộc điều tra đầu tiên và lớn hơn trong hai cuộc điều tra vào những hành vi hình sự tiềm năng của ông Trump. Cuộc điều tra thứ hai được công tố viên quận Fulton ở Georgia khởi sự vào tháng trước, tập trung vào nỗ lực của cựu Tổng thống làm suy yếu kết quả bầu cử tại tiểu bang.
Vance là công tố viên nổi tiếng kín tiếng, nhưng ông đang tiến hành một cuộc chiến dữ dội. Trát đòi của ông yêu cầu công ty sổ sách kế toán của ông Trump – Mazars USA – giao nộp hàng triệu trang hồ sơ tài chánh cá nhân và công ty từ năm 2011 đến 2019 mà cựu Tổng thống tìm mọi cách che giấu khỏi công tố viên và công chúng. Trước khi đắc cử Tổng thống vào năm 2016, Trump hứa sẽ công bố hồ sơ khai thuế như mọi Tổng thống trong lịch sử hiện đại làm. Sau khi nhậm chức, cựu Tổng thống tìm mọi cách che dấu tài liệu này. Trát đòi cuối cùng sẽ cho nhà chức trách pháp lý nhìn thấy rõ ràng về đế chế kinh doanh kinh doanh tối tăm, mù mịt của cựu Tổng thống, giúp họ xác định được ông có phạm tội hình sự tài chánh nào không. Sau chiến thắng tại Tối cao Pháp viện, Vance đưa ra một tuyên bố kín đáo: “Tiếp tục công việc thôi.”
Nếu hồ sơ thuế chứa đựng những tiết lộ lớn, công chúng chắc chắn sẽ không biết sớm vì những quy định đại bồi thẩm đoàn, thông tin sẽ được giữ bí mật trừ phi cáo trạng hình sự được đệ lên toà.
Ổ đĩa cứng, trong đó gồm những ghi chép cho thấy Trump và các kế toán đã đi đến các con số thuế má của họ như thế nào, được lưu trữ trong một toà nhà phụ được canh phòng cẩn mật ở Hạ Manhattan. Phát ngôn nhân Văn phòng Biện lý Manhattan từ chối xác nhận ổ đĩa đang được cất giữ ở đâu, nhưng những người quen thuộc với văn phòng tin nó được bảo mật trong phòng cách ly tần số vô tuyến (radio-frequency-isolation) ở toà nhà văn phòng Louis J. Lefkowitz nằm trên đường Centre. Căn phòng được bảo vệ bởi hai lớp cửa kim loại tương tự nhưng loại được sử dụng trong tầng hầm ngân hàng, và bức tường được lót bằng những thứ trông giống như những miếng đồng lấp lánh nhằm ngăn chặn nỗ lực xáo trộn chứng cứ kỹ thuật số từ xa. Nó hiện đại như lăng mộ của Tutankhamun.
Thận trọng cao đột như vậy không có gì đáng ngạc nhiên, trước bản chất của vụ việc: chưa từng có Tổng thống nào bị cáo buộc tội hình sự trước đây. Nếu ông Trump, người vẫn là ứng cử viên tổng thống được ưa chuộng nhất của Đảng Cộng hoà và là người trong thời gian gần đây tỏ dấu hiệu quan tâm đến cuộc tranh cử sắp tới, bị cáo buộc và truy tố thì ông ta có thể cuối cùng thụ án tù thay vì nhiệm kỳ thứ hai tại Toà Bạch Ốc.
Thuộc dòng dõi một gia đình Dân chủ nổi tiếng, và là kiểu người trong cuộc từ lâu bị ông Trump ngứa mắt, Vance bây giờ có quyền viết lại sự thay thế của Trump trong lịch sử. Ký giả Jonathan Alter – một bạn hữu lâu năm của Biện lý và gia đình ông – cho hay, “Vance đại diện cho mọi thứ mà Trump, khi còn ở Queens với mũi dí vào cửa kiếng ở Manhattan, muốn chinh phục và tàn phá.”
Chủ yếu tập trung phần lớn vào thực hành kinh doanh mà ông Trump tham gia trước khi nhậm chức, cuộc điều tra của ông Vance có thể dường như tầm thường nếu so sánh với những tội ác xem thường những nền dân chủ mà ông Trump phạm phải trong vai trò tổng thống.
“Nhưng nếu không truy tố ông Trump, thì nó sẽ gởi ra một thông điệp mà tất cả những điều mà ông ta đã làm đều chấp nhận được,” theo sử gia trường Đại học New York, bà Ruth Ben-Ghiat nói. Theo bà, cuộc điều tra của ông Vance “mang tính biểu tượng đối với công chúng, rất quan trọng trong việc cho công chúng khái niệm chịu trách nhiệm.”
Hương Giang (Theo New Yorker) – Còn tiếp
