(Business Insider) – Sau phiên xét xử luận tội cựu Tổng thống Donald Trump lần thứ hai kết thúc với phán quyết tha bổng, Dân chủ bây giờ chuyển sự chú ý sang việc trao cho Tổng thống Joe Biden chiến thắng lập pháp lớn.
Dân chủ đang chạy đua để biến gói cứu trợ kinh tế liên bang trị giá $1,9 nghìn tỉ Mỹ kim của ông Biden thành hiện thực, khởi động hỗ trợ trước khi trợ cấp thất nghiệp bắt đầu mất hiệu lực đối với hàng triệu người Mỹ vào giữa tháng Ba.
Thăm dò cho thấy, dự luật kích thích kinh tế nhận được sự ủng hộ từ đa số công chúng Mỹ, và một số điều khoản nhất định thậm chí còn phổ biến trong một bộ phận cử tri Cộng hoà đáng kể. Gói cứu trợ sẽ hỗ trợ tiền mặt $1.400 Mỹ kim và $400 Mỹ kim trợ cấp thất nghiệp và sẽ từ từ tăng mức lương tối thiểu liên bang lên $15 đô một giờ, cũng như cấp ngân khoản cho phân phối thuốc chủng ngừa, xét nghiệm COVID 19 cho chính phủ tiểu bang và địa phương.
Tuy nhiên, gói kích thích kinh tế của Biden vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ giới lập pháp Cộng hoà – và cho đến nay, có ít dấu hiệu cho thấy bất cứ nhà lập pháp Cộng hoà nào sẽ tham gia. Họ cho rằng, một dự luật tốn kém ngân sách không cần thiết sau khi Quốc hội đã phê chuẩn cứu trợ đại dịch thêm $900 tỉ Mỹ kim vào tháng 12.
“Có nhiều vấn đề trong đó không liên quan gì đến mục đích của dự luật,” Chủ tịch Diễn đàn Hành động Mỹ nghiêng về cánh hữu Douglas Holtz-Eakin chia sẻ ý kiến trong một cuộc phỏng biến.
Theo chuyên viên thuế tại Viện Manhattan, Brian Riedl cho hay, Cộng hoà do dự về mức lương tối thiểu, tăng trợ cấp thất nghiệp, cũng như chương trình trả tiền mặt hàng tháng cho bố mẹ. “Cộng hoà sẽ không đồng tình tất cả những điểm đó,” Riedl nói. “Cộng hoà vừa mới phê chuẩn $900 tỉ, tại sao họ lại phải đồng ý thêm $1,8 nghìn tỉ nữa,”
Dân chủ trong khi đó lại lập luận, trợ cấp quá nhỏ sẽ nguy hiểm hơn quá lớn. Họ chỉ ra, phục hồi kinh tế chậm chạp sau khủng hoảng tài chánh 2008 là bài học quan trọng về nguy hiểm khi tung ra gói cứu trợ không phù hợp.
Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell trong thời gian gần đây giảm nhẹ nguy cơ thâm hụt chi tiêu, và thường xuyên tỏ dấu hiệu ủng hộ cứu trợ lớn nhằm khôi phục tăng trưởng công ăn việc làm trong nền kinh tế.
Với thế kiểm soát sít sao tại Thượng viện, Dân chủ đang dựa vào thủ tục lập pháp được gọi là “reconciliation” để có thể phê chuẩn gói kích thích kinh tế với đa số phiếu, thay vì 50 phiếu thông thường cần thiết để đánh bại cản trở thông qua.
Việc Dân chủ sử dụng “reconciliation” làm dấy lên chỉ trích trong số Cộng hoà. Một số nhà lập pháp Cộng hoà cho rằng, biện pháp này làm suy yếu cam kết vận động tranh cử của Biden là khôi phục lưỡng đảng ở Washington, và nó có thể gây khó khăn cho chính phủ Biden đạt được thoả thuận những vấn đề khác trong chương trình nghị sự của Tổng thống, trong đó có cơ sở hạ tầng.
Cộng hoà trước đây cũng sử dụng thủ tục ngân sách reconciliation để phê chuẩn luật thuế 2017 mà không cần sự ủng hộ của Dân chủ trong nhiệm kỳ Tổng thống Donald Trump. Cũng vào năm 2017, Cộng hoà sử dụng thủ tục “reconciliation” để tìm cách bãi bỏ Đạo luật Chăm sóc Sức khoẻ Giá cả Phải chăng – ObamaCare.
Chính phủ ông Biden tranh cãi rằng, gói cứu trợ của họ mang tính lưỡng đảng vì được cử tri ưa chuộng, và trách nhiệm giải thích cho công chúng sự phản đối thuộc về Cộng hoà.
Một nhóm 10 Thượng nghị sĩ Cộng hoà do bà Susan Collins (Maine) dẫn đầu đưa ra gói cứu trợ $618 tỉ Mỹ kim, nhưng Dân chủ phản đối con số quá nhỏ. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn có dấu hiệu cho thấy thương lượng đang diễn ra giữa Toà Bạch Ốc và Cộng hoà. “Tổng thống gọi điện cho tôi vào Chủ nhật, và chúng tôi có cuộc trao đổi khá tốt,” Collins cho hay vào thứ 5 tuần trước. “Tôi đang trao đổi với các đồng nghiệp Cộng hoà để xem có linh động trong con số hay không.”
Ông Biden dự tính sẽ bắt đầu quảng bá chương trình nghị sự trong nước vào những ngày tới. Vào tối thứ Ba, Tổng thống sẽ có cuộc gặp gỡ cử tri do CNN tổ chức để nói về gói kích thích kinh tế.
Hương Giang (Theo Business Insider)
