Sacramento, Calif. (AP) — Nhằm chấm dứt tình trạng quá tải, chật chội đang diễn ra tại nhà tù tiểu bang, các nhà lập pháp tiểu bang California muốn phóng thích thêm tù nhân cao tuổi và tù nhân phạm tội khi còn trẻ.
Hai dự luật được thông qua đang trên đường gởi đến Thống đốc Jerry Brown trong những ngày cuối cùng phiên họp Quốc hội là nỗ lực mới nhất nhằm giữ số lượng tù nhân dưới mức cho phép để tránh bị liên bang giám sát.
Một trong hai dự luật đòi hỏi các viên chức quản chế xem xét liệu “độ tuổi, thời gian thụ án và những điều kiện sức khoẻ khác” có giảm nguy cơ bạo lực trong tương lai của các tù nhân cao tuổi hay không. Dự luật còn lại buộc các viên chức phải xem xét liệu những tù nhân trẻ tuổi có hoàn toàn nhận ra hành động sai trái và nếu sự thiếu chín chắn, thiếu trưởng thành có cho phép cơ hội hồi phục lớn hơn hay không.
Hai dự luật ra đời sau những nỗ lực để cử tri quyết định việc phóng thích tù nhân trước thời hạn trong những năm gần đây, gồm giảm khung hình phạt đối với tội phạm ma tuý và tài sản, hay gần đây nhất là cho phép các tù nhân hoàn tất những chương trình hồi phục có thể được phóng thích sớm.
Các cơ quan thực thi công lực và các tổ chức ủng hộ nạn nhân cho rằng những nỗ lực này giúp tội phạm trên đường phố cứng đầu cứng cổ hơn, và tạo ra những vấn đề về an toàn cho người dân và các cộng đồng. Việc tội phạm “ngựa quen đường cũ” đã chứng minh việc này.
Trong khi đó, những người ủng hộ dự luật lại nhấn mạnh họ không bảo đảm tha bổng đối với bất cứ ai, nhưng đối tượng tù nhân trẻ tuổi và cao tuổi sẽ có lý hơn trong việc đưa ra những chính sách giúp giải quyết tình trạng quá tải trong nhà tù. Nhiều tù nhân cao tuổi có vấn đề sức khoẻ khiến cho chi phí giam giữ họ trong nhà tù rất cao. “Không có lý gì tiếp tục giam giữ một ai đó cận kề cái chết,” Dân biểu Shirley Weber (Dân chủ-San Diego) cho hay.
Dự luật do bà Weber chủ trương dựa trên một lệnh toà liên bang vào năm 2014, trong đó yêu cầu California thẩm định việc phóng thích các tù nhân từ 60 tuổi trở lên và đã thụ án ít nhất 25 năm. Lệnh toà không bao gồm tử tù và tù nhân không được tha bổng. Bà Weber mở rộng thêm nữa, không áp dụng đối với những tên sát nhân giết cảnh sát và tội phạm băng đảng chuyên nghiệp.
Có khoảng 131.500 tù nhân hiện đang bị giam giữ trong hệ thống nhà tù California, gần 11% số này ở độ tuổi 18-24 và 7% từ 60 tuổi trở lên. Hiện California có 6 tù nhân 90 tuổi trở lên, người già nhất 101 tuổi, là tội phạm hiếp dâm trẻ em Joseph Mannina đang thụ án chung thân.
Trong 3 năm qua, có khoảng 2000 tù nhân trên 60 tuổi và 900 tù nhân dưới 23 tuổi khi phạm tội được đề nghị phóng thích, và khoảng 1/4 trong số này được xem xét.
Theo luật tiểu bang hiện hành thì tù nhân phạm tội dưới 23 tuổi sẽ được xem xét tha bổng sau khi thụ án ít nhất 15 năm. Dự luật 1308 tăng độ tuổi lên 25.
Tha bổng tù nhân trẻ tuổi được các cơ quan thực thi công lực quan ngại hơn là phóng thích tù nhân cao tuổi vì họ có nguy cơ tái phạm cao. Số liệu thống kê cho thấy, chưa đến 1/3 tù nhân được tha bổng ở độ tuổi 60 trở lên tái phạm tội trong vòng 3 năm, so với hơn 50% tù nhân ở độ tuổi 18-24.
Theo các chuyên viên phân tích pháp lý, việc mở rộng độ tuổi lên 25 sẽ dẫn đến thêm khoảng 170 hồ sơ điều trần tha bổng mỗi năm. Số lượng tù nhân cao tuổi sẽ tăng nhẹ mỗi năm lên khoảng 160 trường hợp nếu dự luật của bà Weber trở thành luật so với lệnh toà liên bang. Theo tính toán thì đâu đó 2300 tù nhân cao tuổi sẽ có đủ tiêu chuẩn để được xét tha bổng theo dự luật này.
Hương Giang (AP)
